Ασία: Φρένο στα φθηνά εργατικά χέρια

Όλο και λιγότεροι νέοι ηλικίας περίπου 20 ετών φαίνεται ότι είναι διατεθειμένοι να δουλέψουν σε εργοστάσια της Ασίας όπου παράγονται πιο προσιτά προϊόντα, από ρούχα έως ηλεκτρονικά, σε σύγκριση με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή στη Γηραιά Ήπειρο αλλά και στην Αμερική συνεχίζουν να καταγράφονται φαινόμενα της λεγόμενης Μεγάλης Παραίτησης που ξεκίνησε το 2021 και κορυφώθηκε το 2022 με την πανδημία, με νέα και μεγαλύτερα στελέχη να εγκαταλείπουν θέσεις εργασίας που είχαν για χρόνια αναζητώντας καλύτερες συνθήκες και ωράρια.

Όλο και περισσότεροι νέοι στην Ασία δεν θέλουν να εργαστούν σε εργοστάσια πολυεθνικών ή τοπικών εταιρειών που παράγουν προϊόντα κυρίως για εξαγωγές, όπως προκύπτει από έρευνα της Wall Street Journal. Εταιρείες στη χώρα προσπαθούν να κάνουν το περιβάλλον εργασίας πιο δελεαστικό με επιπλέον παροχές και ταυτόχρονα κρούουν κώδωνα κινδύνου προς τις δυτικές εταιρείες που βασίζονται στο φθηνό εργατικό δυναμικό της περιοχής για να παράγουν προσιτά καταναλωτικά αγαθά, δείχνει η έρευνα.

«Το λυκόφως της εξαιρετικά χαμηλής ασιατικής εργασίας εργοστασίων αναδύεται ως η τελευταία δοκιμή του παγκοσμιοποιημένου κατασκευαστικού μοντέλου, το οποίο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει παραδώσει τεράστια γκάμα φθηνά παραγόμενων προϊόντων στους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Οι Αμερικανοί που είναι συνηθισμένοι στη μόδα σε χαμηλές τιμές και στις τηλεοράσεις επίπεδης οθόνης ενδέχεται σύντομα να υπολογίσουν υψηλότερες τιμές», είναι η προειδοποίηση που πλέον αποστέλλεται.

Μεγάλη Παραίτηση: Πώς βοηθά η τεχνητή νοημοσύνη

Ενδεικτικά, η εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών Hasbro ανακοίνωσε φέτος ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού στο Βιετνάμ και την Κίνα έχουν αυξήσει το κόστος. Η Mattel που κατασκευάζει μεταξύ άλλων προϊόντα με την ονομασία Barbie, η οποία έχει μεγάλη παραγωγική βάση στην Ασία, αντιμετωπίζει επίσης υψηλότερο κόστος εργασίας. Και οι δύο εταιρείες έχουν αυξήσει τις τιμές για τα προϊόντα τους. Η Nike, η οποία κατασκευάζει τα περισσότερα παπούτσια της στην Ασία, ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι το κόστος των προϊόντων της είχε αυξηθεί λόγω των υψηλότερων δαπανών εργασίας, αναφέρει η WSJ.

Ως απάντηση στην κρίση ασιατικά εργοστάσια αναγκάστηκαν να αυξήσουν τους μισθούς και να υιοθετήσουν πιο δαπανηρές στρατηγικές για τη διατήρηση των εργαζομένων, περιλαμβανομένων και αυτών με ηλικία τα 20 έτη. Πρόκειται για παροχές από τη βελτίωση των παροχών σίτισης μέχρι την κατασκευή νηπιαγωγείων για τα παιδιά των εργαζομένων.

Η ελλείψεις στην Ευρώπη

Φαινόμενα μαζικών αποχωρήσεων από θέσεις εργασίας καταγράφηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και στην Ευρώπη. Μπορεί η κατάσταση να μην είναι πλέον η ίδια όπως το 2021 και το 2022, αλλά το φαινόμενο αυτό της μεγάλης παραίτησης εξακολουθεί να υπάρχει, λένε παράγοντες της αγοράς. Ειδικά καθώς οι ελλείψεις σε προσωπικό που δημιουργήθηκαν εκείνα τα δύο χρόνια δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί.

Σύμφωνα με χωριστά στοιχεία της voxeurop.eu, το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας βρίσκεται στο υψηλό όλων των εποχών στην ευρωζώνη. Το 3,1% των αμειβόμενων θέσεων εργασίας ήταν κενές το τρίτο τρίμηνο του 2022, σε σύγκριση με 2,6% ένα χρόνο νωρίτερα και 2,2% στο τέλος του 2019 σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.

Η αγορά εργασίας έχει ελλείψεις ιδιαίτερα στην Αυστρία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γερμανία. Στην Ολλανδία υπάρχουν επί του παρόντος 123 κενές θέσεις για κάθε 100 άνεργους, 15 φορές περισσότερες από ό,τι στη Γαλλία ,αναφέρεται. Οι μισθοί αυξήθηκαν κατά μέσο όρο, αλλά δεν κατάφεραν να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό, πράγμα που σημαίνει ότι μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους. Ως αποτέλεσμα, έχουν ξεσπάσει. Την ίδια στιγμή, οι εργοδότες έχουν στραφεί στη μετανάστευση, με την Ολλανδία να σημειώνει ρεκόρ καθαρής μεταναστευτικής ροής το 2022 (+277.000 άτομα). Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να καλύψει όλες τις ανάγκες της χώρας.

Στη Γερμανία, δείχνουν επίσης τα στοιχεία της voxeurop.eu, ο δείκτης που μετρά τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού βρίσκεται επίσης στο υψηλότερο επίπεδο. Πολλοί εργαζόμενοι ιδιαίτερα στην υγειονομική περίθαλψη εγκατέλειψαν τον δημόσιο τομέα για τον ιδιωτικό. Στον κλάδο της εστίασης, πολλοί παραιτήθηκαν κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία και πήγαν να εργαστούν στον τομέα λιανικής. Ορισμένα ξενοδοχεία έχουν χάσει έως και το 50 τοις εκατό του προσωπικού τους. Η βιομηχανία έχει μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό.

Στη Σλοβενία το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας έφτασε σε ιστορικό υψηλό το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Οι βιομηχανίες μεταποίησης και οικοδομής, καθώς και οι υπηρεσίες εκπαίδευσης και υγείας, επηρεάζονται ιδιαίτερα. Στην Ιταλία οι εταιρείες αναζητούσαν πάνω από μισό εκατομμύριο εργαζόμενους τον Ιανουάριο του 2023. Το ποσοστό των εργοδοτών που ανέφεραν δυσκολίες στην πρόσληψη έχει αυξηθεί από 38% τον περασμένο Ιανουάριο σε 45% φέτος.

Στη Γαλλία τον Ιούλιο του 2022 το ποσοστό των βιομηχανιών που δήλωσαν δυσκολίες πρόσληψης έφτασε το 67%, επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από το 1991. Ο μακροπρόθεσμος μέσος όρος για αυτόν τον δείκτη είναι 31 τοις εκατό, σύμφωνα με το INSEE όπως αναφέρεται ακόμη.

Οι λόγοι των αποχωρήσεων

Το 86% των επαγγελματιών της ΕΕ και το 76% των ομοτίμων τους στις ΗΠΑ σχεδίαζαν μέσα στο 2022 να παραδώσουν την παραίτησή τους μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Αυτό προκύπτει από έρευνα σε εταιρείες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη από την  πλατφόρμας Leapsome που εδρεύει στο Βερολίνο με 750 επαγγελματίες, κυρίως στον τομέα της πληροφορικής και της τεχνολογίας. Την έρευνα παρουσίασε ο ιστότοπος sifted.eu που ασχολείται με τεχνολογικά δεδομένα και τελεί υπό την αιγίδα των Φαινάνσιαλ Τάιμς.

Οι κύριοι λόγοι για τις παραιτήσεις είναι οι χαμηλότερες από τις επιθυμητές αποδοχές και άδικες αξιολογήσεις απόδοσης, αναφέρεται. Σύμφωνα με την έρευνα οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ, και σε μικρότερο βαθμό στην Ευρώπη, εγκατέλειψαν μαζικά τις εργασίες τους το 2021 και το 2022 εν μέσω πανδημικής εξάντλησης και πιο σφιχτής αγοράς εργασίας που υποσχόταν υψηλότερους μισθούς αλλού. Τον Νοέμβριο του 2022 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν οικειοθελώς τις δουλειές τους — ο 18ος συνεχόμενος μήνας παραιτήσεων ρεκόρ στις ΗΠΑ.

Οι Ευρωπαίοι που συμμετείχαν στην έρευνα της Leapsome ανέφεραν τις κακές διαδικασίες ελέγχου απόδοσης ως τον κύριο λόγο που ήθελαν να αλλάξουν δουλειά. Οι αποδοχές και οι πρόσθετες παροχές, δεδομένου του υψηλού πληθωρισμού,  και η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αντίστοιχα αναφέρθηκαν ως οι επόμενοι δύο σημαντικότεροι λόγοι για την επιθυμία αλλαγής εργασίας. Συγκριτικά, οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ ανέφεραν την κακή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής ως τον κύριο λόγο για να εγκαταλείψουν την τρέχουσα εργασία τους.