Βιομηχανία: Τα 4 ηχηρά λουκέτα πολυεθνικών εφέτος στην Ελλάδα

Ενώ στη συλλογική μνήμη έχουν καταγραφεί ως ιστορικά λουκέτα αυτά της Ρirelli το 1991 στην Πάτρα και της Goodyear στη Θεσσαλονίκη το 1996, στο εργοστάσιο που λειτουργούσε από το 1967, στην ουσία η παραγωγική απίσχνανση δεν σταμάτησε ποτέ, με χιλιάδες θέσεις εργασίας να χάνονται διά παντός.

Από την αρχή του χρόνου έως και τον Σεπτέμβριο 3 πολυεθνικές γύρισαν στο off τις μηχανές σε 4 εργοστάσια σε Πάτρα, Κόρινθο, Χαλκίδα και Θήβα, «αμαυρώνοντας» τις κυβερνητικές προβλέψεις για ρεκόρ ξένων επενδύσεων το 2023.

Ελληνικό επιχειρείν: Μεσανατολικό και φυσικές καταστροφές προκαλούν ανησυχία

Η παύση της λειτουργίας της μονάδας παραγωγής στην Πάτρα από την Crown Hellas Can είναι το πιο πρόσφατο «κρούσμα», ενώ είχε προηγηθεί τον Ιούνιο το κλείσιμο της γραμμής παραγωγής άκρων (καπάκια) που διαθέτει η ίδια πολυεθνική στην Κόρινθο.

Εν τω μεταξύ το μαλακτικό ρούχων Quando, ένα από τα hero products του βρετανικού ομίλου Reckitt Benckiser, σταμάτησε να παράγεται στην Ελλάδα, με το εργοστάσιο στο Βασιλικό της Χαλκίδας να κλείνει και το ακίνητο να έχει ήδη πωληθεί. Ο συνολικός τζίρος του βρετανικού ομίλου Reckitt Benckiser στην Ελλάδα ξεπέρασε τα 81 εκατ. ευρώ το 2022 από 76,6 εκατ. ευρώ το 2021.

Επιπλέον, στις 13 Απριλίου μπήκε λουκέτο στο εργοστάσιο της Tupperware στη Θήβα, μετά από 56 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας. Στο εργοστάσιο της αμερικανικής Tupperware εργάζονταν μόνιμα 160 άτομα, με τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας το 2021 (τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός) να καταγράφουν αύξηση (45,27 εκατ. ευρώ ήταν οι πωλήσεις και 1,35 εκατ. ευρώ τα καθαρά κέρδη) παρά τα προβλήματα της μητρικής.

Από τα 4 αυτά λουκέτα χάθηκαν συνολικά 390 θέσεις εργασίας, την ώρα που «η Ελλάδα μπαίνει για τα καλά στα “ραντάρ” των αγορών προσελκύοντας περισσότερες ξένες επενδύσεις», όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εβδομαδιαία ανασκόπησή του στο Facebook.

Τι λέει η Crown Hellas Can

H Crown Hellas Can που πρωτοπορεί στο χώρο της μεταλλικής συσκευασίας αναψυκτικών, ζύθου και λοιπών τροφίμων, με παραγωγική παρουσία άνω του μισού αιώνα στη χώρα μας, υποστηρίζει η συνέχιση της παραγωγής δοχείων στο εργοστάσιο της Πάτρας έχει καταστεί ασύμφορη.

Και οι λόγοι ήταν η χαμηλή αξιοποίηση της παραγωγής, τα υψηλά πάγια έξοδα, το υψηλό κόστος αγοράς μετάλλου και το υψηλό κόστος κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και η χαμηλή εγχώρια ζήτηση για το μοναδικό μέγεθος δοχείων που μπορούσε να παραχθεί. Σύμφωνα με την εταιρεία, τα δοχεία που παρασκευάζονταν από το εργοστάσιο της Πάτρας είχαν υψηλό και μη ανταγωνιστικό κόστος.

Το εργοστάσιο της εταιρείας στην Πάτρα είχε δύο γραμμές παραγωγής μεταλλικών δοχείων χαμηλής ταχύτητας, με δυνατότητα παραγωγής μόνο καθιερωμένων μεταλλικών δοχείων «standard» χωρητικότητας 33cl, με ετήσια δυνατότητα παραγωγής περίπου 900 εκ. δοχεία.

Η απόφαση αυτή επηρέασε τους 121 εργαζόμενους που εργάζονταν σε αυτό. Σύμφωνα με την εταιρεία, μετά από διαβουλεύσεις και με το Επιχειρησιακό Σωματείο, εκπόνησε «Πρόγραμμα Εθελουσίας Εξόδου», το οποίο έγινε αποδεκτό από την πλειοψηφία των εργαζομένων, αναφέρει στις οικονομικές της καταστάσεις.

Ακόμη 39 θέσεις εργασίας χάθηκαν όταν τον Ιούνιο η εταιρεία έκλεισε τη γραμμή παραγωγής άκρων (καπάκια) που διαθέτει στην Κόρινθο επικαλούμενη πως το προϊόν ήταν παλαιάς τεχνολογίας και είχε συρρικνωθεί σημαντικά η πελατειακή βάση. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι αποδέχθηκαν το πρόγραμμα εθελούσια εξόδου που πρότεινε η εταιρεία.

Το 2022 ο μέσος όρος του προσωπικού της εταιρείας ήταν 330 εργαζόμενοι έναντι των 375 το 2021 (μόνιμο και εποχιακό προσωπικό).

Παραγωγή από το 1965

Η Crown Hellas Can δημιουργήθηκε το 1965 από μια κοινοπραξία πολυεθνικών εταιρειών που την απάρτιζαν η βρετανική Metal Box, η αμερικανική Continental Can και η γαλλική Carnaud, καθώς και τις ελληνικές τράπεζες ΕΤΒΑ και Εθνική.

Την ίδια χρονιά κατασκευάστηκε το εργοστάσιο της Κορίνθου στην περιοχή Κυράς Βρύση Ισθμίας, ενώ 4 χρόνια αργότερα κατασκευάστηκε το εργοστάσιο στη ΒΙ.ΠΕ. της Σίνδου στη Θεσσαλονίκη.

Το 1979 η Metal Box εξαγόρασε τα μερίδια των Continental Can και Carnaud και έγινε ο κυριότερος μέτοχος της εταιρείας.

Το 1990 η Crown Hellas Can πέρασε στον έλεγχο της Carnaud-Metalbox, ομίλου που προήλθε από τη συγχώνευση της Carnaud με τη Metal Box.

Έναν χρόνο αργότερα Crown Hellas Can εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών με τη μητρική εταιρεία να διατηρεί το 72,79% των μετοχών.

Με ένα mega-deal αξίας 5,2 δισ. δολαρίων το 1996 ο αμερικανικός κολοσσός Crown Cork & Seal Company, Inc. εξαγόρασε τον γαλλοβρετανικό όμιλο Carnaud-Metalbox και από τότε η Crown Hellas Can ανήκει στην πολυεθνική των ΗΠΑ.

Το 1999 υπήρξε μια σημαντική χρονιά για την ανάπτυξη της εταιρείας, η οποία απέκτησε τις μετοχές των δύο Λιβεριανών εταιρειών Transatlantic Shipping & Investment Company Limited και Oceanwind Shipping & Investment Company Limited, που από κοινού έλεγχαν κατά 100% την Alucanco Βιομηχανία Αλουμινένιων Κουτιών Α.Ε.. Τον Δεκέμβριο του 1999 ολοκληρώθηκε η συγχώνευση με απορρόφηση της Alucanco, με την εταιρεία να αποκτά την τρίτη παραγωγική μονάδα της στην Πάτρα.

Τον Ιανουάριο του 2002, η Crown Hellas Can εξαγόρασε τις μετοχές της εταιρείας Crown Cork Sevilla S.L. ενώ την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου εργοστασίου παραγωγής μεταλλικών δοχείων μπύρας και αναψυκτικών στη Σεβίλλη. Παράλληλα εξαγόρασε την εταιρεία Crown Cork de Espana S.L. μαζί με τη θυγατρική της Crown Cork Bebidas S.L. στην οποία ανήκει το εργοστάσιο παραγωγής μεταλλικών δοχείων μπύρας και αναψυκτικών στο Agoncillo της Βόρειας Ισπανίας. Στη συνέχεια, η Crown Hellas Can προέβη στην πώληση των μετοχών της Crown Cork Sevilla S.L. στη νεοαποκτηθείσα Crown Cork de Espana S.L., προκειμένου να δημιουργήσει όμιλο των θυγατρικών της στην Ισπανία, στοχεύοντας στον καλύτερο έλεγχο και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των εκεί δραστηριοτήτων της.

Έναν χρόνο μετά, το 2003, ξεκίνησε η προσπάθεια εξαγοράς και διαγραφής των μετοχών της Crown Hellas Can από το Χρηματιστήριο Αθηνών.

Μετά από πολλές περιπέτειες, μεταξύ των άλλων και δικαστικές, οι μετοχές της Crown Hellas Can διαγράφηκαν από το ΧΑ τον Οκτώβριο του 2011.

Δέκα χρόνια μετά τη φυγή της από το ελληνικό χρηματιστηριακό ταμπλό η εταιρεία προχώρησε στην πώληση του εργοστασίου της Θεσσαλονίκης, το οποίο παράγει δοχεία για τη συσκευασία τροφίμων (φρούτων, τομάτας και έτοιμων φαγητών). Η μονάδα της συσκευασίας λευκοσιδήρου πέρασε στην Tinplate NewCo στο πλαίσιο της παγκόσμιας εξόδου της Crown από τον συγκεκριμένο τομέα.

Τα οικονομικά μεγέθη

Κατά τη χρήση του 2022, η εταιρεία αύξησε κατά 4,8% τον κύκλο εργασιών, σε 185,27 εκατ. ευρώ. Τα μικτά κέρδη, το 2022 μειώθηκαν κατά 55,7% σε 6,43 εκατ. ευρώ, με τα οφέλη από τον συνολικά βελτιωμένο όγκο πωλήσεων δοχείων μπύρας και αναψυκτικών να αναστρέφονται λόγω των πολύ μεγάλων αυξήσεων στο κόστος ενέργειας που ενισχύθηκε κατά 4,76 εκατ. ευρώ πέρυσι. Ως αποτέλεσμα συρρικνώθηκε το μικτό περιθώριο κέρδους σε 3,5% έναντι 8,2% το 2021.

Τα λειτουργικά κέρδη το 2022 ήταν κατά 93,2% μειωμένα, σε ετήσια βάση, σε 0,36 εκατ. ευρώ και ως ποσοστό επί των πωλήσεων υποχώρησαν στο 0,2% έναντι 3%. Τα Λειτουργικά Κέρδη προ Φόρων, Τόκων & Αποσβέσεων (EBITDA) μειώθηκαν κατά 71%, σε 2,15 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθαρά κέρδη συρρικνώθηκαν κατά 97,7%, σε 0,08 εκατ. ευρώ.