Συσσώρευση ανθρώπινης ευφυίας και τεχνητή νοημοσύνη

Κάθε φορά που διαβάζω άρθρα, ξόρκια, αναλύσεις και προοπτικές για την τεχνητή νοημοσύνη, έχω την αίσθηση ότι οι αναφερόμενοι σε αυτήν, τη θεωρούν ένα φαινόμενο που ξαφνικά προέκυψε από το πουθενά και μπαίνει ορμητικά στη ζωή μας, είτε για να την καταστρέψει, είτε για να την κρίνει πολύ καλύτερη και ευκολότερη.

Έως σήμερα, όμως, δεν έχει πέσει στην αντίληψη του μια σοβαρή προσέγγιση του πώς και γιατί ο δυτικός άνθρωπος έφτασε στην τεχνητή νοημοσύνη, η οποία κατά την ταπεινή μου γνώμη, βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. Άρα έχει τεράστιο μέλλον μπροστά της πάνω στο όποιο είναι εξαιρετικά δύσκολο αν όχι αδύνατον να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις.

Ας δούμε όμως πώς ο βιομηχανικός άνθρωπος μπόρεσε να φθάσει στην τεχνητή νοημοσύνη, αυξάνοντας ταυτοχρόνως το προσδόκιμο ζωής του από 26 χρόνια στις αρχές του 19ου αιώνα στα 106 χρόνια στη μέση του 21ου αιώνα. Τέσσερεις φορές πιο πάνω μέσα σε 250 χρόνια.

«Επί χιλιάδες χρόνια, έλεγε ο αείμνηστος Γάλλος ακαδημαϊκός και ιερέας Ρ.Λ.Μπρουκμπερζέ (1907-1998), ο άνθρωπος συσσώρευε αποθέματα σε τεχνικές γνώσεις, σε δεξιότητες, σε όπλα και σε εργαλεία για να μπορεί να παράγει αγαθά και να έχει ασφάλεια -πράγματα χρήσιμα για την επιβίωση του. Ανέκαθεν, ο άνθρωπος ήταν επιφορτισμένος με την παραγωγή της ίδιας του

της μοίρας. Δημιουργήθηκε έτσι, όπως λένε οι βιολόγοι, μία τεράστια γενετική περιουσία για τον άνθρωπο, η οποία στηρίζεται στη μοναδική δυνατότητά του να παράγει ιδέες. Η ικανότητα του ανθρώπου να επιχειρεί ζωντανεύει την ύλη και του προσφέρει την αξιοσύνη της γονιμότητας. Μία γονιμότητα που μόνον αυτή μπορεί να οδηγήσει στην απόλαυση.»

Όμως, προσθέτει ο R.L.Bruckberger, από τη στιγμή που οι προσωκρατικοί Έλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο Δημόκριτος, ο Ηράκλειτος και άλλοι, άνοιξαν την πόρτα στον ορθό Λόγο και παραμέρισαν τους μύθους ως ερμηνευτικά εργαλεία, η απαιτούμενη από τον άνθρωπο γνώση άρχισε να κεφαλαιοποιείται και να συσσωρεύεται. Το σύστημα αυτής της κεφαλαιοποίησης, όντας έμφυτο στον άνθρωπο, δεν παύει να διευρύνει το πνεύμα του και τις βιολογικές του δυνατότητες. Αποτελεί έτσι την κινητήρια δύναμη της ύπαρξής του. Μπορούμε να πούμε, λοιπόν, ότι ο αποκαλούμενος βιομηχανικός καπιταλισμός, ύστερα από πολλούς αιώνες πάλης του ανθρώπου με τη φύση του και που σκοπό είχε την παραγωγή,δεν συνέβαλε μόνο στη συσσώρευση χρηματικού κεφαλαίου. Υπήρξε ταυτοχρόνως και το άθροισμα γνώσεων και εμπειριών, το οποίο τελικά οδήγησε σε ριζικές ανακατατάξεις στους τομείς της εργασίας, της παραγωγής και της χρησιμοποίησης της ανθρώπινης ευφυΐας.

Υπό αυτή την έννοια, ο Γάλλος βιολόγος και νομπελίστας της Βιολογίας μαζί με τον Ζακ Μονό το 1965, καθηγητής Φρανσουά Ζακόμπ (1920-2013), υποστήριξε ότι ο άνθρωπος είναι προγραμματισμένος να καταλαβαίνει. Συνεπώς, μία απροσδιόριστη δύναμη που υπάρχει μέσα του τον σπρώχνει να εξερευνά το άγνωστο, γεγονός που έχει τη δύναμη βιολογικού ενστίκτου. Το ένστικτο άρα της έρευνας οδηγεί προς τη γνώση και τη συσσώρευσή της κάθε φορά που η τελευταία γίνεται ιδιοκτησία μας. Όταν λοιπόν μιλάμε σήμερα για

τη δημιουργία κοινωνιών της γνώσης, στην ουσία αναφερόμαστε σε μία τεράστια κεφαλαιοποίηση γνώσεων, η οποία, μέσα από την οικονομική αξιοποίηση της, μετατρέπεται, μεταξύ άλλων, και σε υλικό πλούτο.

«Όταν το μωρό καταλαβαίνει σιγά-σιγά να χρησιμοποιεί το σώμα του και τις αισθήσεις του, κεφαλαιοποιεί εμπειρίες που καθημερινά συσσωρεύονται. Αυτός είναι ο κύκλος της ζωής», έγραφε ο R.L.Bruckberger

«Για παράδειγμα, όταν από μιμητισμό το μωρό μαθαίνει τη μητρική του γλώσσα, κεφαλαιοποιεί αυτή τη γλωσσική γνώση η οποία το βοηθά να καταλαβαίνει, αλλά και να γίνεται το ίδιο κατανοητό». Συνεπώς, για τον Γάλλο ιερέα και συγγραφέα η παιδική ηλικία είναι για τον άνθρωπο η περίοδος ενός αδηφάγου καπιταλισμού, θαυμαστά ενεργού και δραστήριου, ενόψει της παραγωγής που το ίδιο το ανθρώπινο πλάσμα θα πραγματοποιήσει στην ενηλικίωση του. Η παιδική ηλικία είναι κατ’ εξοχήν η ηλικία της κεφαλαιοποίησης βιολογικού και πνευματικού πλούτου που αργότερα χρησιμοποιείται για την επιβίωση, την ανάδειξη, την αυτοολοκλήρωση. Δηλαδή, η παιδική ηλικία είναι -ατύπως, βέβαια- μία μορφή επιχείρησης, πράγμα που ελάχιστοι έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν και αναλύσουν.

Με βάση τις σκέψεις αυτές, ο Γάλλος ακαδημαικός τόνίζε, πολύ εύστοχα κατά τη γνώμη μας, ότι ο καπιταλισμός είναι στην πραγματικότητα σύγχρονος με τον άνθρωπο. Δεν είναι κανείς άνθρωπος αν δεν είναι, κατά κάποιον τρόπο, κεφαλαιούχος, αν δεν είναι προσανατολισμένος προς κάποια παραγωγή. Ο άνθρωπος που έφτιαξε το πρώτο εργαλείο από ξύλο ή από πέτρα, κατασκεύασε ένα όργανο με καθορισμένο σκοπό: να σκάψει, να σκαλίσει, να ανάψει φωτιά, κλπ. Ο άνθρωπος που δημιούργησε το πρώτο τόξο και το πρώτο βέλος και εκείνος που έφτιαξε το πρώτο αγκίστρι για ψάρεμα, κεφαλαιοποίησαν και οι δύο ένα μέσο παραγωγής με σκοπό το κυνήγι ή το ψάρεμα.

Μέσα, λοιπόν, σε αυτό το περιβάλλον παραγωγής και συσσώρευσης γνώσεων και πληροφοριών, ο Αμερικανός φιλόσοφος και οικονομολόγος Albert Hirschman, πρόβλεπε από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ότι η ανάδυση της πληροφορικής και των ταχυτήτων επεξεργασίας δεδομένων που έρχονταν στο προσκήνιο, θα κατέληγαν στη μεταφορά ανθρώπινης ευφυίας σε μηχανές. Η εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης {ΤΝ} είχε ήδη γεννηθεί. Και έπεται συνέχεια…