Οικονομία: Το τέλος των προβλέψεων είναι εδώ

Το καλό με τις προβλέψεις σήμερα είναι ότι ελάχιστοι θα θυμούνται τι έχουν καταγράψει σε ψηφιακή μορφή, μέσα στον ευρύτερο ορυμαγδό της πληροφορίας που είναι πλέον καταιγιστικός. Κανείς -ή έστω, ελάχιστοι- θα τις ανέσυραν από τη λήθη, για να δει αν έχουν επιβεβαιωθεί και σε ποιο βαθμό.

Αλλά πριν από έναν αιώνα, οι προβλέψεις δεν είχαν την ίδια τύχη, αρχής γενομένης από το γεγονός ότι οι άνθρωποι τις μοιράζονταν σε έντυπη μορφή. Tο 1924, οι άνθρωποι πίστευαν ότι μερικά πολύ περίεργα πράγματα θα συνέβαιναν το 2024, σύμφωνα με τα αποκόμματα εφημερίδων του βιβλίου The Press Gallery από τον Paul Fairie, έναν Καναδό ερευνητή και συγγραφέα με έδρα το Κάλγκαρι, που έδωσε στη δημοσιότητα το Bloomberg, προκειμένου να τονίσει τη μοναδικότητα της φετινής χρονιάς.

Αγορές: Aνέτρεψαν τις απαισιόδοξες προβλέψεις και ατενίζουν το μέλλον με αισιοδοξία

Πριν από έναν αιώνα, οι εφημερίδες έγραφαν για κρεβάτια που θα ξυπνούσαν τα παιδιά, πετώντας τα στον αέρα, για την εξαφάνιση των αλόγων, για την αντικατάσταση των διαμαντένιων δαχτυλιδιών αρραβώνων από σακούλες ζάχαρης και μια σειρά από άλλα παράδοξα. Τίποτα από όλα αυτά φυσικά, δεν συνέβη. Και εάν είναι τόσο δύσκολο να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις για ένα τόσο μακρινό διάστημα -όσο τα εκατό χρόνια-, πόσο εύκολο είναι να πέσουν έξω τελικά ακόμη και στον ένα χρόνο;

Όχι άλλο win-win

Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρήσεις βαδίζουν πάνω στο δρόμο του win-win. Σύμφωνα με το Bloomberg, όταν έρχονται αντιμέτωποι με οποιαδήποτε δύσκολη επιλογή – βιωσιμότητα ή αποδοτικότητα; αριστεία ή ισότητα; ενδιαφερόμενα μέρη ή μέτοχοι; – οι επικεφαλής τους έχουν πείσει τους εαυτούς τους ότι μπορούν να έχουν και τα δύο. Η βιωσιμότητα οδηγεί μακροπρόθεσμα στην αποδοτικότητα- τα ίδια κεφάλαια είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί η αριστεία- η ικανοποίηση όλων των ενδιαφερομένων οδηγεί σε υψηλότερες τιμές των μετοχών.

Η φετινή θα είναι η χρονιά που θα δώσει τέλος στην ιδέα ότι μπορούν να έχουν «και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο», αναγκάζοντας τις εταιρείες να λάβουν δύσκολες αποφάσεις που αναβάλλουν τόσο καιρό, όπς πχ η ιδέα ότι η πράσινη μετάβαση είναι δωρεάν. Ότι η εργασία πρέπει να γίνεται διά ζώσης και όχι από το σπίτι. 

Η αναζήτηση ταλέντων

Οι ελίτ εταιρείες έχουν συνηθίσει να αναθέτουν μεγάλο μέρος της επιλογής ταλέντων σε εξίσου ελίτ πανεπιστήμια. Η δουλειά των εταιρειών είναι απλώς να κάνουν τον τελευταίο γύρο: δηλαδή να στέλνουν τους υπεύθυνους προσλήψεων σε ένα ετήσιο ταξίδι στο Harvard Yard ή στην Kendall Square και στη συνέχεια να επιλέγουν τους καλύτερους.

Η τρέχουσα κρίση που πλήττει τα ελίτ πανεπιστήμια της Αμερικής, φαίνεται πως θα αναγκάσει τις επιχειρήσεις να ξανασκεφτούν την πολιτική τους. Οι διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων που έχουν συγκλονίσει πολλά πανεπιστήμια έχουν επίσης προκαλέσει την αντίδραση ορισμένων εργοδοτών, μια αντίδραση που εντάθηκε από τον αδέξιο χειρισμό από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των κατηγοριών για λογοκλοπή εναντίον της προέδρου του, Κλοντίν Γκέι. Ο Bill Ackman, ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Pershing Square Capital Management, ενός γιγαντιαίου hedge fund, έχει εξαπολύσει μια οργισμένη σειρά επιθέσεων κατά του alma mater του, του Χάρβαρντ, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης ότι η εταιρεία του δεν θα προσλάβει φοιτητές που υπέγραψαν κοινή επιστολή με την οποία κατηγορούσαν το Ισραήλ για τις επιθέσεις της Χαμάς. Η Edelson PC, μια μεγάλη δικηγορική εταιρεία, έστειλε επιστολή στο Χάρβαρντ για να δηλώσει ότι δεν θα προσλαμβάνει πλέον φοιτητές από τη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ.

Η περίοδος στασιμότητας στην πρόσληψη ταλέντων πρόκειται να δώσει τη θέση της σε μια περίοδο καινοτομίας. Ήδη οι πιο «έξυπνες» εταιρείες έχουν καταλήξει σε ορισμένες χρήσιμες νέες ιδέες για την πρόσκληψη φερέλπιδων αποφοίτων. Η Palantir Technologies Inc. είναι μία από τις πολλές εταιρείες τεχνολογίας που στοχεύουν σε φοιτητές οι οποίοι ήρθαν στην κορυφή ή κοντά στην κορυφή των προπτυχιακών τους τάξεων σε πολιτειακά πανεπιστήμια και στη συνέχεια έγιναν δεκτοί σε ελίτ πανεπιστήμια για μεταπτυχιακές σπουδές.

Ο «κομήτης» Τραμπ

Το μεγαλύτερο οικονομικό γεγονός του 2024 θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Αν συμβεί, αυτό θα προκαλέσει κύματα σοκ στην παγκόσμια οικονομία, καθώς οι αγορές θα χωνέψουν το γεγονός ότι οι Αμερικανοί ήταν πρόθυμοι να επαναφέρουν στην εξουσία έναν άνθρωπο που -μεταξύ των υποτιθέμενων εγκλημάτων του- ενέκρινε την εισβολή στο ίδιο τους το Καπιτώλιο. Θα εγκαινιάσει επίσης μια περίοδο παγκόσμιας αναταραχής, καθώς ο Τραμπ θα υψώσει παγκόσμιους φραγμούς, θα παραδώσει την Ουκρανία στον Βλαντιμίρ Πούτιν και πιθανότατα θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ.

Μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ ενδεχομένως να είναι πολύ πιο ριζοσπαστική από την πρώτη. Το Ίδρυμα Heritage Foundation δημιούργησε την«Εντολή για Ηγεσία», ένα έγγραφο 1000 σελίδων που περιγράφει λεπτομερώς το πρόγραμμα για την επόμενη κυβέρνηση Τραμπ, το οποίο εκφράζει τις συστάσεις δεκάδων «συντηρητικών» think tanks.

Μια υπερφορτωμένη προεδρία θα είναι τότε ελεύθερη να επιβάλει την ατζέντα του Τραμπ χωρίς τους ελέγχους και τις ισορροπίες που επενέβησαν την προηγούμενη φορά. Ομολογουμένως, μια τέτοια ατζέντα εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από τις διαρκώς μεταβαλλόμενες διαθέσεις του προέδρου. Το πολιτικό περιβάλλον θα είναι αν μη τι άλλο, ευμετάβλητο. Αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χαρακτηρίζεται από σημαντικές πολιτικές αλλαγές: μια συμπαθητική στάση απέναντι στον επεκτατισμό του Πούτιν, μια εχθρότητα προς την ΕΕ και άλλα φιλελεύθερα καθεστώτα, μια προτίμηση στην αύξηση των προστατευτικών φραγμών και μια σκυθρωπή αδιαφορία για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες.

Και ακόμη και αν ο Τραμπ χάσει το 2024, θα συνεχίσει να ρίχνει τη σκιά του στην πολιτική των ΗΠΑ.

Η επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης

Μέχρι στιγμής, οι περισσότεροι συνηθισμένοι άνθρωποι έχουν συναντήσει την ΤΝ κυρίως όταν ψάχνουν για πράγματα στο Bing ή όταν προσπαθούν να αντιγράψουν στις εξετάσεις- το 2024 θα είναι η χρονιά κατά την οποία θα την βρίσκουν παντού γύρω τους, σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα περιστάσεων, με εικονικούς βοηθούς που θα προγραμματίζουν ραντεβού, θα στέλνουν επιστολές ρουτίνας, θα προγραμματίζουν ταξίδια, θα διευθετούν περιστατικά απάτης και θα αγοράζουν εισιτήρια.

Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης ως έμπιστου εικονικού βοηθού για κάθε άνθρωπο και κάθε γυναίκα θα ηρεμήσει τις πιο ενθουσιώδεις συζητήσεις για μια αποκάλυψη. Αυτό έχει ήδη συμβεί στον κόσμο της μετάφρασης, όπου η πρακτική εφαρμογή της μεγάλης γλωσσικής μοντελοποίησης είναι πιο προχωρημένη: Αντί να δουν τις δουλειές τους να εξαφανίζονται, οι μεταφραστές είδαν τις δουλειές τους να αναβαθμίζονται, με την τεχνητή νοημοσύνη να κάνει τη βαρετή δουλειά της παραγωγής ενός πρώτου προσχεδίου και τους μεταφραστές να αναλαμβάνουν στη συνέχεια την πιο ικανοποιητική δουλειά της τελικής επιμέλειας και της τακτοποίησης των πρώτων αυτών προσχεδίων.

Μπορούμε να περιμένουμε πολλούς πρώην σκεπτικιστές να ενθουσιάζονται με το πώς οι προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί τους ή άλλες έξυπνες μηχανές έχουν βελτιώσει τη ζωή τους. Αλλά δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε σε μικρές πρακτικές βελτιώσεις να μας τυφλώσουν μπροστά στην απεραντοσύνη της αλλαγής που συνεπάγεται η τεχνητή νοημοσύνη. Οι μικρές εξελίξεις θα έρθουν πυκνά και γρήγορα. Και ο αντίκτυπος συλλογικά θα αφορά ένα μετασχηματισμό για τον πολιτισμό, βελτιώνοντας την ατομική μας ζωή με αμέτρητους τρόπους, αλλά και συγκεντρώνοντας την οικονομική δύναμη σε λιγότερα χέρια και κάνοντας σε πολλούς εργαζόμενους στη γνώση ό,τι έκανε ο χειροποίητος αργαλειός στους υφαντές.

Η απειλή του πολέμου

Οι ΗΠΑ απολαμβάνουν μια ψευδή αίσθηση στρατιωτικής ασφάλειας από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και μετά. Αυτή ενισχύθηκε, τα τελευταία χρόνια, από τη σύμπτωση δύο γεγονότων: τη δύναμη της συλλογικής αντίδρασης της Δύσης στην εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα της Κίνας. Το 2024 θα κινηθεί στο ίδιο μήκος κύματος.

Η προθυμία της Δύσης να στηρίξει τον Ουκρανό Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται και μπορεί κάλλιστα να καταρρεύσει εντελώς, αν ο Τραμπ ανακτήσει τον Λευκό Οίκο. Η Δύση θα συνεχίσει να κλονίζεται από τις κινεζικές προόδους σε σημαντικές τεχνολογίες, όπως το λογισμικό αναγνώρισης προσώπου, τα διαστημικά λέιζερ, τα σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τους υπερηχητικούς πυραύλους – τους πυραύλους που μπορούν να ταξιδέψουν με πενταπλάσια ταχύτητα από την ταχύτητα του ήχου, αποφεύγοντας την αεράμυνα, μια τεχνολογία που έχει διαφύγει από τη Δύση.

Η συζήτηση σχετικά με την ικανότητα της Αμερικής να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη δύναμη της Κίνας θα ενταθεί τόσο εντός όσο και εκτός Πενταγώνου. Η αμυντική υπηρεσία θα βρεθεί υπό αυξανόμενη πίεση, αρχικά προκειμένου να εξηγήσει γιατί ξοδεύει τόσα πολλά με τόσο μικρό αποτέλεσμα και, δεύτερον, να ανοίξει πολλές από τις διαδικασίες της σε εξωτερικές εταιρείες και επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων. Αυτό θα δημιουργήσει μια ευκαιρία που παρουσιάζεται μία φορά στα 50 χρόνια για τους επιχειρηματίες να αποσπάσουν συμβάσεις από τα χέρια «δεινοσαύρων» όπως η Raytheon Co. και για τους καινοτόμους να πάρουν μερίδιο από τον γιγαντιαίο προϋπολογισμό καινοτομίας του Πενταγώνου.