Γάζα: Πληθωρισμός, ακρίβεια και ανεργία – Η άλλη όψη του δράματος

Όταν ο Μουσταφά Ασκάρ και η σύζυγός του ζούσαν ακόμα στην πόλη της Γάζας και εργάζονταν στις πωλήσεις ενδυμάτων, τα χρήματα που κέρδιζαν ήταν αρκετά για να τα βγάλουν πέρα και να παρέχουν φροντίδα στο κοριτσάκι τους. Σήμερα, ζώντας στη Ράφα μαζί με πάνω από ένα εκατομμύριο άλλους εκτοπισμένους κατοίκους της Γάζας, παλεύουν να αγοράσουν πάνες.

«Οι τιμές είναι εγκληματικές», δήλωσε ο Ασκάρ στη Wall Street Journal, περιγράφοντας μια αύξηση σχεδόν 600% από την έναρξη του πολέμου πριν από πέντε μήνες.

Θυμίζει… LEGO η πλατφόρμα των ΗΠΑ για ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγοράς της Γάζας εν καιρώ πολέμου περιλαμβάνουν τις βίαιες διακυμάνσεις των τιμών που οδηγούνται σε υψηλότερα επίπεδα λόγω της έλλειψης τροφίμων και άλλων βασικών ειδών διατροφής, καθώς και την αδυναμία λήψης μετρητών για να αγοράσει κανείς ό,τι είναι διαθέσιμο. Αυτό επιδεινώνει την κρίση πείνας και επιδεινώνει τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής ακόμη και για τους κατοίκους της Γάζας που έχουν αποταμιεύσεις ή εξακολουθούν να έχουν μισθούς.

«Με τις περιορισμένες προμήθειες, οι τιμές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και αυτό έχει αφήσει τα βασικά αγαθά να μην είναι προσιτά για πολλούς, πολλούς ανθρώπους», δήλωσε ο Ράτζα Καλίντι, οικονομολόγος και γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής της Παλαιστίνης με έδρα τη Ραμάλα. «Οι άνθρωποι ξεμένουν τακτικά από μετρητά», δήλωσε ο Καλίντι.

«Και τα μετρητά δεν πάνε πολύ μακριά, δεδομένου του πόσο υψηλές είναι οι τιμές», καταλήγει.

Οι τιμές των τροφίμων στη Γάζα τον Ιανουάριο ήταν υπερδιπλάσιες των προπολεμικών επιπέδων, σύμφωνα με την Παλαιστινιακή Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία που εδρεύει στη Δυτική Όχθη. Οι τιμές του αλατιού και του αλευριού αυξήθηκαν σε 10πλάσια προπολεμικά επίπεδα τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, αντίστοιχα, προτού μειωθούν καθώς έφτασαν οι προμήθειες, ενώ το ρύζι έχει ανέβει φέτος, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα.

Ένα πακέτο πάνες που πριν από τον πόλεμο κόστιζε 25 σέκελ, που ισοδυναμεί με περίπου 7 δολάρια στην επίσημη παλαιστινιακή ισοτιμία, πωλούνταν για περισσότερα από 170 σέκελ στα τέλη Φεβρουαρίου, δήλωσε ο Ασκάρ.

Η τιμή του αλεύρου αυξήθηκε έως και 10 φορές από το προπολεμικό επίπεδο περίπου στις αρχές του έτους, πριν πέσει καθώς έφτασαν οι προμήθειες βοήθειας. Παλαιστίνιοι μεταφέρουν αλεύρι από φορτηγό με βοήθεια στην πόλη της Γάζας.

Με την έναρξη του Ραμαζανιού, η κρίση περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες να σηματοδοτηθεί ο ισλαμικός ιερός μήνας σε μια εμπόλεμη ζώνη, όταν οι πιστοί μουσουλμάνοι νηστεύουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάνουν δωρεές και προσεύχονται. Ορισμένοι μουσουλμάνοι στη Γάζα λένε ότι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στα μετρητά που έστειλε η οικογένειά τους από το εξωτερικό στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς για τον ιερό μήνα, και άλλοι λένε ότι οι πρώτες νηστείες τους στο Ραμαζάνι δεν διέφεραν πολύ από μια τυπική ημέρα κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθώς συχνά τρώνε μόνο ένα ημερήσιο γεύμα.

Η ανθρωπιστική βοήθεια

Οι περισσότερες νέες προμήθειες εισέρχονται στη Γάζα ως ανθρωπιστική βοήθεια, αν και κάποια εμπορικά φορτηγά έχουν επίσης περάσει στον πολιορκημένο θύλακα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, απογοητευμένη στις προσπάθειές της να πείσει το Ισραήλ να διευκολύνει περισσότερες διασυνοριακές αποστολές βοήθειας, σχεδιάζει να κατασκευάσει μια προσωρινή προβλήτα στα ανοικτά των ακτών της Γάζας για να επιτρέψει αυξημένες παραδόσεις βοήθειας. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ορισμένες τιμές, σε μια αγορά όπου η ασυνεχής παράδοση και διανομή προκαλεί απρόβλεπτες διακυμάνσεις των τιμών.

Η κρίση στη Γάζα έχει επιδεινωθεί από την έλλειψη μετρητών στον θύλακα.

«Το τραπεζικό σύστημα έχει ως επί το πλείστον παραλύσει», δήλωσε ο Στίβεν Φέικ, εκπρόσωπος της αμερικανικής Near East Refugee Aid, μιας αμερικανικής ανθρωπιστικής οργάνωσης με σημαντική παρουσία στη Γάζα.

Με την έναρξη του πολέμου, πολλοί κάτοικοι της Γάζας έσπευσαν να καταθέσουν μετρητά στις τράπεζες για ασφαλή φύλαξη ή για να έχουν πρόσβαση στο εξωτερικό, αν εκδιωχθούν από τον θύλακα. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας κατάπαυσης του πυρός στα τέλη Νοεμβρίου, οι τράπεζες μετέφεραν περίπου 180 εκατομμύρια σέκελ, που αντιστοιχούν σε περισσότερα από 50 εκατομμύρια δολάρια, σε μετρητά από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας προς το νότιο, σύμφωνα με τη Νομισματική Αρχή της Παλαιστίνης, τον οργανισμό που εδρεύει στη Ραμάλα και εποπτεύει τις τράπεζες στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.

Εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι που βρίσκουν καταφύγιο εκεί, επιζητούσαν να αποσύρουν τα μετρητά τους, ανέφερε.

Τον Δεκέμβριο, μετά τη λήξη της εκεχειρίας και την έναρξη της επίθεσης του Ισραήλ στη νότια πόλη Χαν Γιουνίς, δεν υπήρχε τρόπος μεταφοράς φυσικών μετρητών μεταξύ τραπεζικών υποκαταστημάτων, δήλωσε ο Φεράς Μιλέμ, διοικητής και πρόεδρος της Αρχής.

Πολλά από τα 56 τραπεζικά υποκαταστήματα και τα 91 ΑΤΜ της Γάζας έχουν καταστραφεί ή έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας από την έναρξη του πολέμου, ιδίως σε περιοχές εκτός της Ράφα, βοήθησε ο Μιλέμ.

Κανένα νέο μετρητό δεν έχει παραδοθεί στις τράπεζες της Γάζας από την έναρξη του πολέμου λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, σύμφωνα με τη νομισματική αρχή. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές καθίστανται συχνά αδύνατες λόγω των τηλεπικοινωνιών και των διακοπών ρεύματος.

“Περιμένουμε την κατάπαυση του πυρός για να τροφοδοτήσουμε τα υποκαταστήματά μας διακινώντας μετρητά εντός της Γάζας”, δήλωσε ο Μιλέμ.

Διαθεσιμότητα αγαθών

Η διαθεσιμότητα ορισμένων αγαθών ήταν περιορισμένη στη Γάζα ακόμη και πριν από τον πόλεμο λόγω του αποκλεισμού που επέβαλαν το Ισραήλ και η Αίγυπτος το 2007, αφού η Χαμάς κατέλαβε τον έλεγχο της περιοχής. Το προπολεμικό ποσοστό ανεργίας κυμαινόταν γύρω στο 45%, περίπου το 60% του πληθυσμού θεωρούνταν φτωχό και περίπου το 80% εξαρτιόταν από τη βοήθεια, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Η ανεργία βρισκόταν γύρω στο 80% τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Κατά μέσο όρο περίπου 90 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια και εμπορικά φορτηγά την ημέρα εισέρχονταν στη Γάζα μεταξύ της έναρξης του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου και του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενώ πριν από τον πόλεμο εισέρχονταν περίπου500 φορτηγά την ημέρα.

Ο Ασκάρ, ο πατέρας του κοριτσιού, έχει εγκατασταθεί με την ευρύτερη οικογένειά του στη Ράφα, στριμωγμένος σε ένα διαμέρισμα το οποίο, όπως λέει, κοστίζει περισσότερο από ό,τι συνήθιζε να ξοδεύει σε έναν ολόκληρο μήνα. Οι συγγενείς συγκεντρώνουν τα χρήματά τους για να πληρώσουν ένα ενοίκιο που διογκώθηκε από τη συντριπτική ζήτηση καθώς οι εκτοπισμένοι συνέρρευσαν στη Ράφα.

Πριν από τον πόλεμο, 1.500 σέκελ «ήταν αρκετά για να τα βγάλουμε πέρα για ένα μήνα», λέει ο Ασκάρ, 35 ετών. «Τώρα, 4.000 σέκελ δεν είναι αρκετά».

Ο Ασκάρ είπε ότι εξαντλεί τις οικονομίες του για να πληρώσει το ενοίκιο -και προσπαθεί να ανταλλάσσει αντικείμενα που συγκεντρώνει μέσω ελεημοσύνης για καθημερινές ανάγκες, όπως πάνες για το 1 έτους παιδί του. «Οτιδήποτε έχουμε και δεν το χρειαζόμαστε, το πουλάμε ή το ανταλλάσσουμε», δήλωσε ο Ασκάρ.

Αλλά με το υψηλό κόστος ζωής στη Ράφα, αυτό δεν είναι αρκετό. «Ακόμα και αν πουλήσεις κάτι στην αγορά», είπε ο Ασκάρ, «πόσο θα φτάσουν αυτά τα χρήματα;».