ΕΕ: Έρχονται δασμοί στα ρωσικά σιτηρά

Στην επιβολή δασμών στις εισαγωγές σιτηρών από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία προσανατολίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους αγρότες και ορισμένα κράτη μέλη. Πρόκειται για το πρώτο περιοριστικό μέτρο που μπαίνει σε τρόφιμα, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Οι Βρυξέλλες αντιστέκονται εδώ και καιρό στις πιέσεις από την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής ώστε να περιορίσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, υποστηρίζοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να διαταράξει τις παγκόσμιες αγορές τροφίμων και να βλάψει τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ωστόσο, σύμφωνα πηγές τις οποίες επικαλούνται οι Financial Times, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται τις επόμενες ημέρες να επιβάλει δασμό 95 ευρώ ανά τόνο στα δημητριακά από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Αυτό θα αύξανε τις τιμές τουλάχιστον κατά 50%, υποστήριξαν οι τιμές, εξαλείφοντας τη ζήτηση. Δασμοί 50% αναμένεται να  επιβληθούν επίσης στους ελαιούχους σπόρους και τα παράγωγα προϊόντα.

Η Ρωσία «τζογάρει» με τα σιτηρά: Το πλαφόν, οι δωρεές και οι μπλόφες

Οι εισαγωγές της ΕΕ από τη Ρωσία των επηρεαζόμενων προϊόντων — δημητριακά, ελαιούχοι σπόροι και τα παράγωγά τους — έφτασαν σε ρεκόρ 4 εκατομμυρίων τόνων το 2023, και αποτελούν το 1% της συνολικής κατανάλωσης στην ΕΕ.

Μονομερείς κινήσεις

Όπως σημειώνουν οι FT, h  Λετονία επέβαλε τον Φεβρουάριο μονομερή απαγόρευση σε πολλές εισαγωγές τροφίμων από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, ενώ η Λιθουανία ανακοίνωσε αυστηρούς ελέγχους στα φορτία.

Έχοντας χαρακτηρίσει προηγουμένως τις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών στην Πολωνία «αμελητέες», ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski άλλαξε πλεύση την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην πατρίδα του Πολωνία, λέγοντας: «όταν η Ρωσία χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο, πρέπει να αντιδράσουμε».

Στην Πολωνία, οι αγρότες έχουν οργανώσει διαμαρτυρίες για τις φθηνότερες εισαγωγές από την Ουκρανία – και όλο και περισσότερο τη Ρωσία – υπονομεύοντας την αγορά εγχώριων σιτηρών.

Οι διαδηλώσεις, οι οποίες περιελάμβαναν αποκλεισμούς στα σύνορα με την Ουκρανία, έχουν προκαλέσει τριγμούς στις σχέσεις μεταξύ του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Τουσκ είπε ότι η Λετονία είχε λογικά επιβάλει τη δική της απαγόρευση στις εξαγωγές ρωσικών τροφίμων – και προειδοποίησε ότι η Πολωνία θα μπορούσε να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι «θα προτιμούσε να αποφασίσουμε μαζί, ως ολόκληρη η ΕΕ, για κυρώσεις στη Ρωσία και τη Λευκορωσία σε τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα».

Την Παρασκευή, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε στον Τουσκ ότι «αξιολογεί τη δυνατότητα εισαγωγής περιορισμών στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία».

Ο επίτροπος Εμπορίου Βάλντις Ντομπρόβσκις είναι πιθανό να επιλέξει τους δασμούς αντί για τις κυρώσεις, καθώς κάτι τέτοιο δεν θα απαιτούσε ομόφωνη έγκριση από τις πρωτεύουσες, όπως συμβαίνει με τις κυρώσεις.

Αλληλοκατηγορίες

Η Μόσχα έχει ήδη κατηγορήσει την ΕΕ ότι προκάλεσε αναστάτωση στην παγκόσμια αγορά τροφίμων με τις κυρώσεις της σε ρωσικές τράπεζες και εταιρείες ενέργειας, κερδίζοντας τη συμπάθεια ορισμένων αναπτυσσόμενων χωρών.

Οι διπλωμάτες της ΕΕ υποστηρίζουν ότι ήταν η απόπειρα αποκλεισμού της Μαύρης Θάλασσας από τη Ρωσία και οι επιθέσεις στα ουκρανικά σιλό σιτηρών που περιόρισαν τις προμήθειες.

Η ΕΕ παράγει περισσότερους από 300 εκατομμύρια τόνους δημητριακών και ελαιούχων σπόρων ετησίως και είναι καθαρός εξαγωγέας των πρώτων, επομένως δεν χρειάζεται εισαγωγές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.

Αξιωματούχος της ΕΕ σημείωσε ότι οι τιμές των δημητριακών ήταν στα χαμηλά τετραετίας, ενώ η Ρωσία ήταν «πολύ ανταγωνιστική στις αγορές δημητριακών και ασκεί σημαντική πίεση».

Η Ρωσία θα μπορούσε να αντιδράσει στις κυρώσεις, αλλά έχει ήδη απαγορεύσει τις περισσότερες εισαγωγές τροφίμων από την ΕΕ και πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες του κλάδου έχουν αποσυρθεί από τη χώρα τα τελευταία χρόνια.