Αύξηση του κατώτατου μισθού και οι αλλαγές που φέρνει σε επιδόματα και βοηθήματα

1. Αύξηση του κατώτατου μισθού

1.1.Συνοπτική παρουσίαση

Από 1ης Απριλίου 2024, αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 50,00€ ήτοι 6,41%.

Έτσι ο κατώτατος μισθός από τα 780,00€ που είναι σήμερα θα ανέλθει στα 830,00€ την 1η Απριλίου 2024, φυσικά θα υπολογιστεί και η προϋπηρεσία που είχαν την 14η Φεβρουαρίου του 2012 και η κτηθείσα από 1.1.2024.

Ο νέος μισθός θα ληφθεί υπόψη και για τον υπολογισμό του Δώρου Πάσχα 2024.

1.2. Ο νέος κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.

1.2.1. Νέος κατώτατος μισθός και ημερομίσθιο

Από 1η Απριλίου 2024 αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 50,00€ και διαμορφώνεται σε 830,00€ και το κατώτατο ημερομίσθιο κατά 2,23€ και διαμορφώνεται σε 37,07€.

Συνοπτικά στον πίνακα τι ισχύει έως 31.3.2024 και τι από 1.4.2024.

1.2.2. Επισημάνσεις

Επισημαίνουμε, ότι:

Ø Το καθαρό ποσό, μετά την αφαίρεση των κρατήσεων για εισφορές και φόρο, που βαρύνει τον εργαζόμενο ανέρχεται σε στα 705,96€.

Ø Η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει προς τα πάνω το επίδομα ανεργίας.

Αντίθετα, το ειδικό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα δεν πρόκειται να αυξηθεί, καθώς πρόκειται για σταθερό ποσό.

1.2.3. Αναπροσαρμογή άλλων παροχών λόγω αύξησης κατώτατου μισθού

Ø Επίσης αναπροσαρμόζεται σειρά βοηθημάτων και επιδομάτων που έχουν ως βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο.

Μεταξύ άλλων αναπροσαρμόζονται:

1. Επίδομα ανεργίας,

Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως από το αν ο άνεργος αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος).

Από 1ης Απριλίου 2024 διαμορφώνονται αντίστοιχα στα

ü 20,39€ το ημερήσιο και

ü 509,76€ το μηνιαίο.

2. Επίσχεσης εργασίας

Το ειδικό Βοήθημα λόγω Επίσχεσης Εργασίας ή Διακοπής Εργασιών: ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας διαμορφώνεται στα 407,81€.

3. Μακροχρόνια ανέργων, δεν αλλάζει, πρόκειται για σταθερό ποσό των 200€

4. Ειδικό εποχιακό

Το ειδικό εποχικό βοήθημα:

4.1. Το ύψος του προκειμένου για οικοδόμους ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη διαμορφώνεται στα 960,20€.

4.2. Για τα επαγγέλματα των μουσικών-τραγουδιστών, ηθοποιών κλπ. στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη διαμορφώνεται στα 648,78€.

6. Ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνο παραμονής στα μητρώα του ΟΑΕΔ

Το ειδικό Βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων: Ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας διαμορφώνεται στα 305,86€.

7. Ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας

Το ειδικό Βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας: ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας ύψους 262,67€ διαμορφώνεται στα 287,45€.

8. Αφερεγγυότητας του εργοδότη

Έως 3 μισθοί ήτοι 830 χ 3.

9. Διαθεσιμότητας

10. Παροχή

· Προστασίας της Μητρότητας για 9 μήνες ήτοι 830,00€ τον μήνα για 9 μήνες

· Επίδομα γονικής άδειας για 2 μήνες για κάθε παιδί και κάθε γονέα αυτοτελώς ήτοι 830,00€ τον μήνα για 2 μήνες

11. Η αποζημίωση των μαθητών στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ

12. Ασκούμενων σπουδαστών ΤΕΙ

13. Πρακτική άσκηση φοιτητών σχολών τουριστικής εκπαίδευσης

14. Ειδική επιδότηση εκδοροσφαγέων

15. Ειδική συμπληρωματική παροχή ανεργίας φορτοεκφορτωτών

16. Επιδότηση λόγω ανεργίας των ξεναγών

17. Επιδότηση λόγω ανεργίας αδελφών νοσοκόμων

18. Επιδότηση λόγω ανεργίας δασεργατών

19. Επιδότηση λόγω ανεργίας ρητινοσυλλεκτών

20. Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ.ΕΤΑΠ-ΜΜΕ

21. το βοήθημα ανεργίας για τους αυτοτελώς απασχολούμενους

ü Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΟΑΕΕ και

ü Βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΕΤΑΑ

22. Άδειας συμμετοχής σε εξετάσεις για σπουδαστές, φοιτητές, μαθητές που είναι εργαζόμενοι

23. Προγράμματα απασχόλησης

ü τα προγράμματα νέων θέσεων εργασίας και

ü η αποζημίωση για τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας

24. Ειδικά εποχικά βοηθήματα για μισθωτούς τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου,

25. Ειδική αποζημίωση 15% κατώτατου μισθού για την αποζημίωση χρήσης μηχανής από διανομείς

1.2.4. Λοιπές μισθολογικές συνέπειες (προσαύξηση νυκτερινής απασχόλησης, εργασίας Κυριακής και εκτός έδρας)

Οι συνέπειες της αύξησης του κατώτατου μισθού δε σταματούν στα όσα ήδη αναφερθήκαμε αλλά επηρεάζουν και άλλα θέματα πρόσθετων αμοιβών ή/ και παροχών των εργαζομένων.

Ειδικότερα πρέπει να επισημάνουμε τα παρακάτω, κατά την άποψή μας, σημαντικά:

i. την προσαύξηση για την εκτός έδρας απασχόληση.

ii. την προσαύξηση κυριακάτικης εργασίας (και εργασίας στις αργίες),

iii. την προσαύξηση νυχτερινής εργασίας

Οι προσαυξήσεις αυτές σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, υπολογίζονται επί του νομίμου και όχι επί του καταβαλλόμενου μισθού, σε αντίθεση π.χ. με την προσαύξηση για υπερεργασία, υπερωρία.

Για την αμοιβή, σε περίπτωση απασχόλησης σε ημέρα Κυριακή, εξαιρετέες εορτές και νύκτα, έχουμε:

Ø Ο μισθωτός δικαιούται προσαυξήσεως εξ 75% (Κυριακές, εορτές) ή 25% (νύκτα) η οποία υπολογίζεται

ü εις «τα υποχρεωτικώς τεθεσπισμένα ελάχιστα όρια μισθών και ημερομισθίων» (ΥΑ 8900/46 σε συνδυασμό με την ΥΑ 25825/51) για τις Κυριακές και εορτές ή

ü εις τας «εκάστοτε κεκανονισμένας νομίμους αποδοχάς» για την νυκτερινή εργασία (ΥΑ 18310/46).

Ως ελάχιστα όρια μισθού νοούνται οι μικτές αποδοχές που καθορίζονται από την ελληνική νομοθεσία (νόμοι, διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις), και από τις εκάστοτε ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή διαιτητικές αποφάσεις που έχουν κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτικές και οι οποίες συνίστανται από το βασικό μισθό και τα επιμέρους προβλεπόμενα επιδόματα, συμπεριλαμβανομένων και των αμοιβών και προσαυξήσεων για υπερωριακή εργασία.

Συνεπώς ο νόμιμος μισθός ταυτίζεται με τον κατώτατο μισθό σε περίπτωση που η σχέση εργασίας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής κάποιας συλλογικής σύμβασης, ενώ εάν εμπίπτει, νόμιμο ημερομίσθιο είναι αυτό της συλλογικής σύμβασης, εφόσον όμως αυτό υπερβαίνει τον νομοθετημένο ελάχιστο μισθό.

Φυσικά υπάρχουν επιπτώσεις και στην κοινωνική ασφάλιση από την μεταβολή του κατώτατου μισθού.

1.3. Μισθοί και ημερομίσθια μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού & ημερομισθίου με τριετίες και επίδομα γάμου

1.3.1. Υπάλληλοι:

Ο πίνακας που ακολουθεί περιέχει τον μισθό της 1ης Απριλίου 2023 και της 1ης Απριλίου 2024, με τις τριετίες και επίδομα γάμου.

Επισημάνσεις για πίνακες 4 & 5.

Ø [1] Προϋπηρεσία που είχε συμπληρωθεί την 14.2.2012 και αυτή που συμπληρώθηκε από 1.1.2024.

Ø [2] Το επίδομα γάμου 10%, επί του 34,84€ και 37,07€ ή των 780,00€ και 830,00€ αντίστοιχα, δεν προβλέπεται από τον νόμο περί κατώτατου μισθού και φυσικά δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά από την ΕΓΣΣΕ, η οποία από το 2014 δεν περιλαμβάνει μισθολογικούς όρους, και φυσικά αν περιλάμβανε αυτοί δεσμεύουν μόνο τους εργοδότες που είναι μέλη των παρακάτω συνδικαλιστικών οργανώσεων:

α) ο ΣΕΒ σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών

β) η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ)

γ) η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ)

δ) ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ)

ε) ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ).

Ευνόητο είναι ότι, από τις διατάξεις παρέχεται η ευχέρεια οι πιο πάνω ενώσεις ή Συνομοσπονδίες μαζί με την ΓΣΕΕ δύνανται να συνάψουν νέα ΕΓΣΣΕ η οποία να προβλέπει μεγαλύτερο μισθό και ημερομίσθιο, από τον πιο πάνω και δικαιούχοι αυτού θα είναι οι εργαζόμενοι των εργοδοτών που ανήκουν στις εν λόγω εργοδοτικές οργανώσεις.

1.1. Επισημάνσεις για τον κατώτατο μισθό– Συμψηφισμός υπέρτερων αποδοχών με αύξηση μισθού – Δηλωτικές υποχρεώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ:

1.1.1. Συμψηφισμός υπέρτερων αποδοχών με αύξηση μισθού

Η ατομική σύμβαση εργασίας που αποτυπώνει τη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, εκεί μεταξύ άλλων ξεκαθαρίζεται συνήθως αν τα δικαιούμενα επιδόματα θα συμψηφίζονται με την πρόσθετη παροχή (επιμίσθιο) ή όχι.

Σχετικά με την «πρόσθετη παροχή (επιμίσθιο)» και ειδικότερα τι μπορεί να συμπεριληφθεί στο ποσό αυτό, επισημαίνουμε την ιδιαίτερη σημασία εν όψει της αύξησης του κατώτατου μισθού, η οποία τίθεται σε εφαρμογή τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Σύμφωνα με πάγια νομολογία, ο κανόνας είναι ο συμψηφισμός των προβλεπόμενων προσαυξήσεων και επιδομάτων στον καταβαλλόμενο μισθό μέσω της πρόσθετης παροχής, εκτός αν έχει συμφωνηθεί με την ατομική ή τη συλλογική σύμβαση ότι θα καταβάλλονται επιπλέον του συμπεφωνημένου μεγαλύτερου μισθού.

Σύμφωνα με τη νομολογία, ο κανόνας του συμψηφισμού έχει εφαρμογή για επιδόματα που

Ø Υπήρχαν κατά την σύναψη της ατομικής σύμβασης ή

Ø θεσπίσθηκαν με συλλογική κλαδική σύμβαση εργασίας ακόμη και μετά από την κατάρτιση αυτής, βάσει της οποίας καταβάλλονται οι υψηλότερες των νομίμων αποδοχές,

Ø εκτός αν η νεότερη ρύθμιση προβλέπει το αντίθετο.

Για παράδειγμα:

1. Έστω μισθωτός που έχει συνάψει έναν χρόνο πριν ήτοι τον Απρίλιο 2021, ατομική σύμβαση εργασίας με καταβαλλόμενο μισθό 1.000,00€.

Δεν εντάσσεται σε κλαδική σύμβαση και αμείβεται με βάση τον κατώτατο των 650€ συν πρόσθετη παροχή 350,00€.

Δεν δικαιούται επίδομα προϋπηρεσίας καθώς δεν έχει πάνω από 3 χρόνια προϋπηρεσίας έως την 14η Φεβρουαρίου 2012.

Επειδή ο συμφωνηθείς και καταβαλλόμενος μισθός τον Απρίλιο 2021 είναι μεγαλύτερος και το επιμίσθιο δύναται να απορροφήσει και την παρούσα αύξηση, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί στον συμψηφισμό ή να προχωρήσει στην νέα αύξηση.

Έστω ημερομίσθιος που έχει συνάψει έναν χρόνο πριν ήτοι τον Απρίλιο 2021, ατομική σύμβαση εργασίας με καταβαλλόμενο ημερομίσθιο 35,00€.

Δεν εντάσσεται σε κλαδική σύμβαση και αμείβεται με βάση τον κατώτατο των 29,04€ συν πρόσθετη παροχή 5,96€.

Δεν δικαιούται επίδομα προϋπηρεσίας καθώς δεν έχει πάνω από 3 χρόνια προϋπηρεσίας έως την 14η Φεβρουαρίου 2012.

Επειδή το συμφωνημένο και καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τον Απρίλιο 2021 είναι μεγαλύτερο και το επιμίσθιο δύναται να απορροφήσει και την παρούσα αύξηση, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί στον συμψηφισμό ή να προχωρήσει στην νέα αύξηση.

1.1.2. Δηλωτικές υποχρεώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ

Τροποποιητικός πίνακας αποδοχών (Εργάνη-Ε4). Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν το έντυπο Ε4 της Εργάνης με τον τροποποιητικό πίνακα αποδοχών, μέσα σε 15 ημέρες από την τροποποίηση, συμπληρωμένο μόνο ως προς τα στοιχεία της μεταβολής (άρθρο 5.19 της ΥΑ 40331/Δ1.13521/13.9.2019.

Συνεπώς μέχρι την 15.4.2024, εκτός αν δοθεί παράταση, τουλάχιστον μέχρι 30.4.2024, αν είχε τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, που προβλέπει για τις μισθολογικές μεταβολές με νόμο 30 ημέρες από την μεταβολή.

Επισημαίνουμε ότι:

Ø ΔΕΝ υπάρχει υποχρέωση- σύναψης και υποβολής εντύπου Ε9 στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ συμβάσεων μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, όπως προκύπτει από το Εγγρ. 30982/4.7.2013του Υπουργείου Εργασίας, [ΣΣ Βλέπε ΔΕΝ 2015 σ. 1339 και σ. 1342] στο οποίο «(…)πέραν της υποχρεώσεως υποβολής συμπληρωματικού πίνακα προσωπικού λόγω τροποποίησης αποδοχών, δεν προβλέπεται κάποια άλλη ενέργεια γνωστοποίησης στοιχείων στο ΣΕΠΕ από πλευράς επιχειρήσεως».

Ø Υπάρχει υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων με την ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ του καταργηθέντος ΠΔ 156/1994, αλλά τους ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ Ν. 5053/2023 και άρθρο 70 ΠΔ 80/2022.

i. Να συντάξουν και να παραδώσουν στους εργαζομένους το αργότερο ένα (1) μήνα από την μεταβολή των αποδοχών έγγραφο, με το οποίο θα γνωστοποιούν (στους εργαζομένους) τις νέες αποδοχές τους, όπως αυτές θα διαμορφωθούν μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου (παρ.1 του άρ.5 του Π.Δ. 156/1994).

ii. Από την προαναφερθείσα υποχρέωση εξαιρούνται οι εργοδότες, όταν η σύμβαση εργασίας ή το έντυπο γνωστοποίησης των όρων της ατομικής σύμβασης εργασίας παραπέμπει στις οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας για τις πάσης φύσεως αποδοχές που δικαιούται ο εργαζόμενος (και την περιοδικότητα καταβολής τους), π.χ. «ως προς τις αποδοχές του εργαζομένου / μισθολογικά εφαρμόζονται τα εκάστοτε ισχύοντα κατώτατα νομοθετημένα όρια μισθών και ημερομισθίων».

Αυτό σημαίνει ότι στην γνωστοποίηση των όρων πρέπει ρητά να ορίζεται ότι εφαρμοζόμενη σύμβαση για την αμοιβή είναι ο νόμος 4172/2013 άρθρο 103 και όχι η ΕΓΣΣΕ.

Παλαιολόγος Ι. Λιάζος, Οικονομολόγος – Εργασιακός & Ασφαλιστικός Σύμβουλος