Meta: Γιατί μπλόκαρε την ενημέρωση στον Καναδά

Από τότε που η Meta μπλόκαρε τους ενημερωτικούς συνδέσμους στον Καναδά τον περασμένο Αύγουστο για να αποφύγει την καταβολή αμοιβών στις εταιρείες μέσων ενημέρωσης, έχει αποκαλυφθεί μια νέα (;) ελιτίστικη πλευρά των social media και των μέσων ενημέρωσης. Ανερυθρίαστα, το Facebook επέλεξε το μπλοκάρισμα αντί να πληρώνει, λέγοντας ότι οι ειδήσεις δεν έχουν οικονομική αξία για την επιχείρησή του, σύμφωνα και με το Reuters.

Ο Καναδάς έχει γίνει το «σημείο μηδέν» για τη μάχη του Facebook με τις κυβερνήσεις που έχουν θεσπίσει ή εξετάζουν νόμους που αναγκάζουν τους γίγαντες του διαδικτύου – κυρίως τον ιδιοκτήτη της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Meta και την Alphabet Google – να πληρώνουν τις εταιρείες μέσων ενημέρωσης για συνδέσμους σε ειδήσεις που δημοσιεύονται στις πλατφόρμες τους.

Καναδάς: Σχολεία προσφεύγουν στη δικαιοσύνη σε βάρος τεχνολογικών κολοσσών

Θεωρείται πιθανό, μάλιστα, το Facebook να προβεί σε παρόμοιο βήμα στην Αυστραλία σε περίπτωση που η Καμπέρα προσπαθήσει να επιβάλει τον νόμο περί αδειοδότησης περιεχομένου του 2021, αφού το Facebook δήλωσε ότι δεν θα επεκτείνει τις συμφωνίες που έχει συνάψει με τους εκδότες ειδήσεων εκεί. Ήδη μπλόκαρε για λίγο τις ειδήσεις στην Αυστραλία ενόψει του νόμου.

Αληθινές ειδήσεις ή memes

Το μπλοκάρισμα των συνδέσμων ειδήσεων έχει οδηγήσει σε βαθιές και ανησυχητικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι Καναδοί χρήστες του Facebook ασχολούνται με πληροφορίες σχετικά με την πολιτική, διαπίστωσαν δύο αδημοσίευτες μελέτες που μοιράστηκαν τα στοιχεία τους με το Reuters.

«Οι ειδήσεις που συζητούνται στις πολιτικές ομάδες αντικαθίστανται από memes», παρατήρησε ο Taylor Owen, ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου για τα ΜΜΕ, την Τεχνολογία και τη Δημοκρατία του Πανεπιστημίου McGill, ο οποίος εργάστηκε σε μία από τις μελέτες.

«Η περιρρέουσα παρουσία της δημοσιογραφίας και της αληθινής πληροφόρησης στις ροές μας, τα σήματα αξιοπιστίας που υπήρχαν, έχουν χαθεί». Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;

Η έλλειψη ειδήσεων στην πλατφόρμα και η αυξημένη ενασχόληση των χρηστών με τη γνώμη και το μη επαληθευμένο περιεχόμενο έχει τη δυνατότητα να υπονομεύσει τον πολιτικό διάλογο, ιδίως σε προεκλογικές περιόδους, λένε οι ερευνητές των μελετών. Τόσο ο Καναδάς όσο και η Αυστραλία προσέρχονται στις κάλπες το 2025.

Την ίδια στιγμή υπάρχει η σκέψη σε Καλιφόρνια και Βρετανία, για ενδεχόμενο θέσπισης νομοθεσίας που θα υποχρεώνει τους διαδικτυακούς κολοσσούς να πληρώνουν για το ειδησεογραφικό περιεχόμενο. Η Ινδονησία θέσπισε φέτος έναν παρόμοιο νόμο.

Τι σημαίνει το μπλοκάρισμα

Στην πράξη, η απόφαση της Meta σημαίνει ότι όταν κάποιος κάνει μια ανάρτηση με σύνδεσμο σε ένα ειδησεογραφικό άρθρο, οι Καναδοί θα βλέπουν ένα πλαίσιο με το μήνυμα: «Ως απάντηση στη νομοθεσία της καναδικής κυβέρνησης, το περιεχόμενο ειδήσεων δεν μπορεί να κοινοποιηθεί».

Εκεί που κάποτε οι αναρτήσεις ειδήσεων στο Facebook συγκέντρωναν μεταξύ 5 και 8 εκατομμυρίων προβολών από Καναδούς την ημέρα, αυτό έχει εξαφανιστεί, σύμφωνα με το Media Ecosystem Observatory, ένα πρόγραμμα του Πανεπιστημίου McGill και του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Παρόλο που η εμπλοκή με λογαριασμούς πολιτικών επιρροών, όπως κομματικοί σχολιαστές, ακαδημαϊκοί και επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, παρέμεινε αμετάβλητη, οι αντιδράσεις σε αναρτήσεις που βασίζονται σε εικόνες σε καναδικές πολιτικές ομάδες στο Facebook τριπλασιάστηκαν και αντιστοιχούν στην προηγούμενη εμπλοκή με αναρτήσεις ειδήσεων, σύμφωνα επίσης με τη μελέτη.

Όπως επισημαίνει το Reuters, η έρευνα ανέλυσε περίπου 40.000 αναρτήσεις και συνέκρινε τη δραστηριότητα των χρηστών πριν και μετά το μπλοκάρισμα των συνδέσμων ειδήσεων στις σελίδες περίπου 1.000 εκδοτών ειδήσεων, 185 πολιτικών παραγόντων επιρροής και 600 πολιτικών ομάδων.

Εκπρόσωπος της Meta δήλωσε ότι η έρευνα επιβεβαίωσε την άποψη της εταιρείας ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται «στο Facebook και το Instagram ακόμη και χωρίς ειδήσεις στην πλατφόρμα».

Έγκυρες ή αναξιόπιστες πηγές

Οι Καναδοί εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε «έγκυρες πληροφορίες από μια σειρά πηγών» στο Facebook και η διαδικασία ελέγχου των γεγονότων της εταιρείας «δεσμεύεται να σταματήσει τη διάδοση της παραπληροφόρησης στις υπηρεσίες μας».

Ωστόσο μια άλλη μελέτη της NewsGuard που διεξήχθη για λογαριασμό του Reuters διαπίστωσε ότι τα likes, τα σχόλια και οι κοινοποιήσεις που κατηγοριοποίησε ως «αναξιόπιστες» πηγές, αυξήθηκαν σε 6,9% στον Καναδά 90 ημέρες μετά την απαγόρευση, σε σύγκριση με το προηγούμενο 2,2%.

«Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική», δήλωσε ο Gordon Crovitz, συνδιευθύνων σύμβουλος της NewsGuard με έδρα τη Νέα Υόρκη, μιας εταιρείας ελέγχου των γεγονότων που βαθμολογεί τους ιστότοπους για την ακρίβειά τους.

Ο Crovitz σημείωσε ότι η αλλαγή έγινε σε μια εποχή που «βλέπουμε μια απότομη αύξηση του αριθμού των ειδησεογραφικών ιστότοπων που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη και δημοσιεύουν ψευδείς ισχυρισμούς και έναν αυξανόμενο αριθμό πλαστών ήχων, εικόνων και βίντεο, μεταξύ άλλων από εχθρικές κυβερνήσεις… με σκοπό να επηρεάσουν τις εκλογές».

Η καναδική υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Πασκάλ Σεντ-Ονζ σε δήλωση που έστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Reuters χαρακτήρισε τον αποκλεισμό των ειδήσεων από τη Meta ως μια «ατυχή και απερίσκεπτη επιλογή» που άφησε «την παραπληροφόρηση να εξαπλωθεί στην πλατφόρμα τους, ακόμη και εν μέσω καταστάσεων που πρέπει να ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι, όπως πυρκαγιές, καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, τοπικές εκλογές και άλλες κρίσιμες στιγμές».

Ερωτηθείς σχετικά με τις μελέτες, ο Αυστραλός βοηθός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Τζόουνς δήλωσε πως «η πρόσβαση σε αξιόπιστο, ποιοτικό περιεχόμενο είναι σημαντική για τους Αυστραλούς και είναι προς το συμφέρον της Meta να υποστηρίξει αυτό το περιεχόμενο στις πλατφόρμες της».

Ο Τζόουνς, ο οποίος θα αποφασίσει αν θα προσλάβει διαιτητή για να ορίσει τις ρυθμίσεις αδειοδότησης των μέσων ενημέρωσης του Facebook, δήλωσε ότι η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφή τη θέση της προς τη Meta ότι οι αυστραλιανές επιχειρήσεις ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης θα πρέπει να «αμείβονται δίκαια για το ειδησεογραφικό περιεχόμενο που χρησιμοποιείται στις ψηφιακές πλατφόρμες».

Κυριαρχία

Σύμφωνα με μελέτες, το Facebook παραμένει η πιο δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης για περιεχόμενο επίκαιρων θεμάτων, παρόλο που εδώ και χρόνια υποχωρεί ως πηγή ειδήσεων εν μέσω της φυγής νεότερων χρηστών προς τους ανταγωνιστές και της στρατηγικής της Meta να αποπροτεραιοποιεί την πολιτική στις ροές των χρηστών.

Στον Καναδά, όπου τα τέσσερα πέμπτα του πληθυσμού είναι στο Facebook, το 51% θα προμηθεύεται ειδήσεις από την πλατφόρμα το 2023, σύμφωνα με το Media Ecosystem Observatory.

Τα δύο τρίτα των Αυστραλών είναι στο Facebook και το 32% χρησιμοποίησε την πλατφόρμα για ειδήσεις πέρυσι, ανέφερε το Πανεπιστήμιο της Καμπέρα.

Σε αντίθεση με το Facebook, η Google δεν έχει υποδείξει αλλαγές στις συμφωνίες της με τους εκδότες ειδήσεων στην Αυστραλία και κατέληξε σε συμφωνία με την καναδική κυβέρνηση για την πραγματοποίηση πληρωμών σε ένα ταμείο που θα υποστηρίζει τα μέσα ενημέρωσης.