Ορυκτές πρώτες ύλες: Στα σκαριά διαγωνισμοί εξόρυξης σε Ξάνθη και Χίο

Δύο διαγωνισμούς για την εκμετάλλευση των θησαυρών της ελληνικής γης προετοιμάζει το ενεργειακό επιτελείο της κυβέρνησης.

Οι πρώτες ανταγωνιστικές διαδικασίες για την παραχώρηση των κοιτασμάτων αντιμονίτη στην Κέραμο Χίου αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του καλοκαιριού, ενώ μετά το φθινόπωρο σειρά θα πάρει διαγωνισμός για τον δημόσιο μεταλλευτικό χώρο των Κιμμερίων Ξάνθης, όπου έχει εντοπιστεί μαγνητίτης, σιδηροπυρίτης, χαλκοπυρίτης και μολυβδαινίτης.

Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων: Να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα του εξορυκτικού κλάδου

Υψηλή ζήτηση

Η παγκόσμια στροφή προς την παραγωγή «πράσινης» ενέργειας έχει εκτοξεύσει τη ζήτηση για κρίσιμες και στρατηγικές ορυκτές πρώτες ύλες, οι οποίες αποτελούν τα «θεμέλια» για την ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας, από τις μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έως την ηλεκτροκίνηση. Η Ελλάδα έχει μπει στον παγκόσμιο «χάρτη» του κοιτασμολογικού ενδιαφέροντος καθώς παλαιότερες και νεότερες έρευνες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη σπάνιων γαιών στη χώρα μας.

Ηδη, η μισθώτρια εταιρεία στους Μολάους Λακωνίας έχει ανακοινώσει ότι εντόπισε γερμάνιο, ένα υψηλής γεωλογικής σπανιότητας μέταλλο το οποίο χρησιμοποιείται σε κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, ηλεκτρονικά κυκλώματα, ηλιακές κυψέλες και άλλα προϊόντα τεχνολογίας αιχμής. Ο αρχικός εντοπισμός του κοιτάσματος είχε πραγματοποιηθεί από το ΙΓΜΕ έπειτα από ερευνητικό πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει το 1980. Τους επόμενους μήνες, αφού αξιολογηθούν τα δεδομένα και εξεταστεί η βιωσιμότητα του κοιτάσματος, θα ληφθεί η τελική απόφαση για την έναρξη της παραγωγής στο μεταλλείο.

Η διαβούλευση

Ο επόμενος διαγωνισμός για την προσέλκυση επενδυτών, ο οποίος θα προκηρυχθεί πιθανώς εντός του Ιουνίου, θα αφορά την εκμίσθωση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης για τα κοιτάσματα αντιμονίτη (για την παραγωγή του κρίσιμου μετάλλου αντιμονίου) στον δημόσιο μεταλλευτικό χώρο της Κεράμου Χίου.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στο «Βήμα» ο δήμαρχος του νησιού κ. Ιωάννης Μαλαφής, έχει ζητήσει από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να προηγηθεί διαβούλευση με την κοινωνία και τους φορείς του νησιού.

«Η διαβούλευση σχεδιάζεται να ξεκινήσει μετά το Πάσχα, όπως είχε γίνει και στους Μολάους. Η συναίνεση της τοπικής κοινωνίας αποτελεί προϋπόθεση για το μέλλον της επένδυσης» επισημαίνει στέλεχος του ΥΠΕΝ. Οπως τονίζει η ίδια πηγή, έχει ήδη γίνει η πρώτη φάση της διαβούλευσης με όλους τους συναρμόδιους φορείς (στρατό, αρχαιολογία, δασολογία κ.λπ.), οι οποίοι έχουν γνωμοδοτήσει για το έργο και θα ακολουθήσει, αφού εξασφαλιστεί η κοινωνική αποδοχή της εξορυκτικής δραστηριότητας, ο διαγωνισμός στις αρχές του καλοκαιριού.

Η μελέτη

Σειρά παίρνει μετά το φθινόπωρο διαγωνισμός για τον δημόσιο μεταλλευτικό χώρο στα Κιμμέρια Ξάνθης. Στο ΥΠΕΝ έχει παραδοθεί από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) η πλήρης κοιτασματολογική μελέτη, στην οποία γίνεται αναφορά για μεταλλοφορία μαγνητίτη, σιδηροπυρίτη, χαλκοπυρίτη και μολυβδαινίτη, με μικρά ποσοστά συμμετοχής σελίτη.

Ενδιαφέρον για τον δημόσιο μεταλλευτικό χώρο Κιμμερίων έχει εκδηλώσει ιδιώτης, ο οποίος έχει υποβάλει αίτημα για εκμίσθωση τμήματός του, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Μεταλλευτικών, Ενεργειακών και Βιομηχανικών Ορυκτών του ΥΠΕΝ κ. Ιωάννης Ζαφειράτος, σε διαβιβαστικό του έγγραφο προς τη Βουλή.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει στέλεχος του ΥΠΕΝ, οι δύο μεταλλευτικοί χώροι των Κιμμερίων Ξάνθης και της Κεράμου Χίου έχουν προσελκύσει την προσοχή αρκετών μεγάλων αλλά και μικρομεσαίων ομίλων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενέργειας και της μεταλλουργίας.

Μάλιστα, ελβετικός όμιλος διαχείρισης και εκμετάλλευσης περιουσιακών στοιχείων, σε σύμπραξη με ελληνική εταιρεία, έχει ενδιαφερθεί και για τους δύο χώρους. Σε κάθε περίπτωση το πραγματικό ενδιαφέρον θα φανεί από τη συμμετοχή των επενδυτών στους διαγωνισμούς που αναμένεται να προκηρυχθούν.

Ερευνες

Στο μεταξύ οι έρευνες από την ΕΑΓΜΕ συνεχίζονται για την επιβεβαίωση και άλλων κοιτασμάτων που είχαν εντοπιστεί σε παλαιότερες έρευνες προκειμένου να βγουν και άλλοι δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι σε διαγωνισμούς. Στόχος η αύξηση των αποθεμάτων της χώρας σε στρατηγικές και κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, αξιοποιώντας και τη χρηματοδότηση των ερευνών με τα περίπου 15 εκατ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί για το 2024 από τα έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Τα 10 κρίσιμα ορυκτά στην Ελλάδα

Στη χώρα μας υπάρχουν κοιτάσματα 10 κρίσιμων και στρατηγικών ορυκτών καθώς και αξιόλογες ενδείξεις για άλλα έξι ή επτά, τα οποία παραμένουν ανεκμετάλλευτα στο υπέδαφος. Επίσης, ενδείξεις «εμφανίσεων» υπάρχουν και για σπάνιες γαίες. Πανεπιστημιακές έρευνες αναφέρουν κοιτασματολογικούς τύπους που περιέχουν σημαντικές περιεκτικότητες σε βολφράμιο, τελλούριο, ρήνιο, μολυβδαίνιο, γάλλιο, γερμάνιο κ.ά., κυρίως στη Θράκη.

Παράλληλα, στα «κατάλοιπα» της μεταλλουργίας βωξίτη εμπεριέχονται τα στρατηγικά μέταλλα σκάνδιο (Sc) αλλά και γάλλιο (Ga), για το οποίο έχει «τρέξει» πιλοτικό έργο εξαγωγής του. Για παραγωγή αλάτων του θειικού νικελίου και κοβαλτίου, που αποτελούν πρώτη ύλη για παραγωγή μπαταριών, ο ανάδοχος της ΛΑΡΚΟ θα πρέπει να προχωρήσει σε αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.

Στη Δράμα και Κοζάνη

Το ίδιο και για την παραγωγή μεταλλικού μαγνησίου (Μg), που έχει κατηγοριοποιηθεί από την ΕΕ ως κρίσιμη πρώτη ύλη, καθώς σήμερα η Ελλάδα παράγει από μαγνησίτη μόνο τελικά προϊόντα δίπυρης και καυστικής μαγνησίας καθώς και πυρίμαχες μάζες. Οσο για τα ιστορικά κοιτάσματα μαγγανίου (Mn) στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Δράμας, που αποτέλεσαν στο παρελθόν κύριο μεταλλευτικό κέντρο της Ελλάδας, απαιτούν επικαιροποίηση της έρευνας, εστίαση για παραγωγή Μn battery grade ή ηλεκτρολυτικού Μn και επαναδρομολόγηση με νέα επενδυτικά σχέδια. Σχετικά με τα κοιτάσματα ορυκτού χαλαζία για παραγωγή μεταλλικού πυριτίου και σιδηροχρωμίου, το ΥΠΕΝ ενέκρινε την περασμένη Τρίτη τους περιβαλλοντικούς όρους για τη λειτουργία μονάδας σε περιοχή της Κοζάνης στη Δυτική Μακεδονία.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ