Καφές: Πιθανές οι αυξήσεις 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ

Πιστή στον σκοπό της ιδρυσής της το 2018 με αφορμή την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στον καφέ, η Ελληνική Ένωση Καφέ και τα 21 μέλη-επιχειρήσεις που την απαρτίζουν πλέον, παραμένει σταθερή στο αιτημά της για κατάργησή του. Παρά το γεγονός πως εφαρμόζεται με χαμηλότερα ποσοστά και σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και το Βέλγιο, παραμένει επίκαιρο καθώς οι τιμές διαπραγμάτευσης του καφέ στα διεθνή χρηματιστήρια έχουν εκτοξευθεί λόγω επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των αρνητικών γεωπολιτικών εξελίξεων, και των πληθωριστικών τάσεων που διέπουν το παγκόσμιο εμπόριο.

«Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της τιμής στο ράφι κατά τουλάχιστον 10%», ανέφερε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Τάσος Γιάγκογλου, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους με αφορμή τις αυξήσεις στην προμήθεια πράσινου καφέ.

Καφές: Ποιοι είναι οι λόγοι της συνεχιζόμενης αύξησης της τιμής

«Υπενθυμίζουμε πως οι επιχειρήσεις του κλάδου προπληρώνουν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Όταν πρωτοεπιβλήθηκε εξάλλου οι δραστηριοποιούμενες επιχειρήσεις χρειάστηκαν τη διπλάσια ρευστότητα από αυτή που είχαν ανάγκη έως και εκείνη την στιγμή. Κατά την αρχική του επιβολή, ο φόρος αντιστοιχούσε σε περίπου 80% από την τότε αξία αγοράς του πράσινου καφέ κατά την εισαγωγή του», πρόσθεσε χαρακτηρίζοντας τον φόρο σε απόλυτα νούμερα (2 ευρώ ανά κιλό στον πράσινο καφέ, 3 ευρώ στον έτοιμο εισαγόμενο και 4 ευρώ στον στιγμιαίο) «ένα χρήσιμο εργαλείο για το κράτος».

«Αρκεί να δει κανείς τα νούμερα. Από το 2017 έως και το 2023 συνελέγησαν στα κρατικά ταμεία συνολικά 1 δισεκατομμύριο ευρώ από τον ΕΦΚ. Ο αρχικός προϋπολογισμός του μέτρου ήταν 70 εκατομμύρια ευρώ, με τον πρώτο χρόνο να εισπράττονται 90 εκατ. ευρώ και από τότε βαίνει ανοδικά ο συγκεκριμένος αριθμός. Ενδεικτικό είναι ότι το 2023 άγγιξε τα 140 εκατ. ευρώ».

Τι συμβαίνει με την παράνομη διακίνηση

Περίπου 40.000 τόνοι καφέ καταναλώνονται σε ετήσια βάση στην Ελλάδα συνολικά. Οι ποσότητες που διακινούνται παράνομα στην Ελλάδα υπολογίζονται μεταξύ 10% έως και 15% με βάση της εκτιμήσεις της αγοράς, καθώς δεν περνιέται από τον ΕΦΚ και δεν μπορεί να μετρηθεί.

«Υπάρχει πρόθεση να δημιουργηθούν κινητές μονάδες ελέγχου, κίνηση που είναι προς το παρόν άγνωστο πότε θα υλοποιηθεί από πλευράς του υπουργείου Οικονομικών. Προσέγγιση της Ελληνικής Ένωσης Καφέ είναι, μέρος των ετήσιων εσόδων που εισπράττονται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, να διατίθενται για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου φαινομένου που πλήττει χρόνια τον κλάδο, ιδιαίτερα στα βόρεια σύνορα της χώρας».

«Από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, ωστόσο, η απώλεια είναι τεράστια στο σκέλος του ΦΠΑ και όχι τόσο στον ΕΦΚ», πρόσθεσε ο Τάσος Γιάγκογλου.

Αυξήσεις και ανατιμήσεις…

«Δεν είναι η πρώτη φορά που η αγορά βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με τις αυξήσεις στις τιμές προμήθειας του καφέ», επεσήμανε ο πρόεδρος της ΕΕΚ. «Η συνθήκη ήταν ίδια και το 2022, με τη διαφορά ότι τότε υπήρχε λόγος και σήμερα πλέον οι επιχειρήσεις εμφανίζονται εξουθενωμένες λόγω των αυξήσεων στα κόστη (περισσότερο των μεταφορικών και λιγότερο της ενέργειας)».

Η άνοδος τιμών στις ποικιλίες Robusta που αυτή την στιγμή αποτελούν το 38% της παγκόσμιας παραγωγής, φαίνεται πως συμπαρέσυραν και τις τιμές της ποικιλίας Arabica, που αντιστοιχούν στο 62% της παγκόσμιας παραγωγής. «Είναι παράλογο οι ποικιλίες Robusta να έχουν φτάσει να διαπραγματεύονται έως και 60% στη μέγιστη τιμή τους και στο 30% οι ποικιλίες Arabica στη μέγιστη τιμή που έχει πιάσει η ποικιλία.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΚ η αγορά αναμένει πότε θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση και θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται, ενόψει της σοδειάς στη μεγαλύτερη καφεπαραγωγό χώρα -Βραζιλία- που προβλέπεται πως θα είναι και η μεγαλύτερη των τελευταίων 35 χρόνων και της Robusta τους επόμενους μήνες, όπως και των διακυμάνσεων της ζήτησης.

Ήδη οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων στην Ελλάδα, αλλά αν συνεχιστεί, σύμφωνα με τον κ. Γιάγκογλου, θα υπάρξουν ανατιμήσεις ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρησης από τώρα και στο εξής με αποτέλεσμα να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ. Υπενθυμίζεται πως η τελευταία ανατίμηση στον κλάδο καφέ έγινε το 2022.

Η κατανάλωση καφέ στην Ελλάδα

Την ίδια στιγμή κατά 4% με 5% αυξημένη εμφανίζεται η κατανάλωση καφέ μετά την πανδημία, ενώ το πρώτο τετράμηνο του 2024 εμφανίζεται κατά 1,6% αυξημένη σε όγκο στα σούπερ μάρκετ σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2023.

Η έρευνα της Kapa Research που είχε διενεργηθεί το Φεβρουάριο του 2023 για λογαριασμό της ΕΕΚ για τη συμπεριφορά του καταναλωτή αποτύπωσε τη σαφή μετατόπιση της κατανάλωσης από την εκτός σπιτιού κατανάλωση στην εντός σπιτιού με το 81% της κατανάλωσης να πραγματοποιείται εντός σπιτιού και το υπόλοιπο 19% εκτός σπιτιού ως συνέπεια των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας και της πληθωριστικής κρίσης που ακολούθησε.

Αυτή την στιγμή η αναλογία κατανάλωσης είναι 60% εντός σπιτιού και 40% εκτός σπιτιού, ενώ όσο προχωράμε προς την καρδιά της καλοκαιρινής σεζόν, οι ποσοστώσεις θα κινηθούν αντιστρόφως ανάλογα.

Κατανάλωση στα σούπερ μάρκετ

Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό της κατανάλωσης στο οργανωμένο λιανεμπόριο σε όγκο πρώτος σε ποσότητες είναι ο ελληνικός με ποσοστό 50%, ενώ σε αξία καταλαμβάνει μερίδιο 30%. Ακολουθεί ο στιγμιαίος με ποσοστό 18% σε όγκο και σε αξία 30%, o espresso με 15% σε όγκο και 25% σε αξία. Ο φίλτρου έχει μερίδιο 17% σε όγκο και 13% σε αξία. Η κάψουλα από τη συνολική κατανάλωση του espresso έχει μερίδιο 50% σε όγκο και σε αξία 71%.

Το σύνολο της αγοράς στα σούπερ μάρκετ ανέρχεται στα 340.000.000 ευρώ, ετησιοποιημένα στο πρώτο τετράμηνο του 2024 με αύξηση 3,2% σε αξία σε σύγκριση με το πρώτο τετράμηνο του 2023. Ο όγκος κατανάλωσης αυξήθηκε στην ίδια περίοδο κατά 1,6%.

Ο τζίρος από τις πωλήσεις κάψουλας καφέ στα σούπερ μάρκετ υπολογίζεται σε περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, με τα στοιχεία να αφορούν το οργανωμένο λιανεμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της Lidl Ελλάς.

Πώς μεταβλήθηκε ο όγκος κατανάλωσης ανά κατηγορία (α’ τετράμηνο 2024 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2023)

Ελληνικός: +1%

Espresso: +8%

Στιγμιαίος: +7%

Φίλτρου: -7%

Πώς μεταβλήθηκε ο τζίρος καφέ ανά κατηγορία (α’ τετράμηνο 2024 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2023)

Eλληνικός: +1,2%

Espresso: +9,5%

Στιγμιαίος: +6%

Φίλτρου: -8,5%