Γερμανία: Η δημοσιονομική αντιπαράθεση σπρώχνει τον κυβερνητικό συνασπισμό στο χείλος του γκρεμού

Οι Γερμανοί υπουργοί οδεύουν προς μια αναμέτρηση για το πώς θα καλύψουν ένα τεράστιο χρηματοδοτικό κενό στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, σε μια από τις πιο σκληρές δοκιμασίες ενότητας του συνασπισμού από τότε που έγινε καγκελάριος ο Όλαφ Σολτς.

Η προθεσμία για την έγκριση του σχεδίου προϋπολογισμού για το επόμενο έτος στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης είναι η 3η Ιουλίου – και δεν βοηθάει η αύξηση των τριβών μεταξύ των τριών κομμάτων του συνασπισμού στον απόηχο των ευρωεκλογών.

Γερμανία – Ευρωεκλογές: Πώς «διάβασαν» το εκλογικό αποτέλεσμα τα ΜΜΕ

Ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ ζήτησε μεγάλες οικονομίες σε όλα τα επίπεδα για να αντιμετωπίσει μικρότερα φορολογικά έσοδα για την υποτονική γερμανική οικονομία, η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί μόνο κατά 0,3%. Ωστόσο, αντιμετωπίζει ισχυρή αντίσταση από πολλά από τα βασικά υπουργεία που επηρεάζονται.

Ασυμβίβαστες οι θέσεις των τριών κομμάτων

«Οι θέσεις των κομμάτων είναι ουσιαστικά ασυμβίβαστες και δεν βλέπω ακόμη πώς φτάνουμε σε συμφωνία», είπε βουλευτής που γνωρίζει τις συνομιλίες.

Η σύγκρουση είναι τεράστιο δίλημμα για τον Σολτς, ο οποίος έχει πληγεί από τις ευρωεκλογές που είδαν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του (SPD) να πέφτει σε μόλις 14%, το χειρότερο αποτέλεσμα σε μια εθνική ψηφοφορία στην 134χρονη ιστορία του.

Ο καγκελάριος στριμώχνεται ανάμεσα στον Λίντνερ, ένα δημοσιονομικό γεράκι από το φιλελεύθερο κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατικών (FDP), τον οποίο μέχρι στιγμής έχει υποστηρίξει στη διαμάχη, και τους υπουργούς του SPD και των Πρασίνων στο που απορρίπτουν τις προτεινόμενες περικοπές.

«Δεν είναι ακόμη σαφές εάν ο Σολτς μπορεί να προχωρήσει σε μια συμφωνία», είπε ανώτερος αξιωματούχος, αναρωτώμενος αν θα μπορέσει να επικρατήσει του κόμματός του.

Ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ

Η σύγκρουση των τριών διευρύνεται

Ο καβγάς για τον προϋπολογισμό υπογραμμίζει τη διευρυνόμενη σύγκρουση στην καρδιά της κυβέρνησης, έναν γάμο ευκαιρίας μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων που φορολογούν και ξοδεύουν από τη μία πλευρά και των δημοσιονομικά συντηρητικών φιλελεύθερων της ελεύθερης αγοράς από την άλλη.

Ο Θόρστεν Φάας, πολιτικός επιστήμονας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, είπε ότι οι εντάσεις σχετικά με το σχέδιο δαπανών ήταν ουσιαστικά άνευ προηγουμένου για τη μεταπολεμική Γερμανία. «Και τα τρία κόμματα φαίνεται να κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις», είπε. «Τα νεύρα όλων είναι πραγματικά κουρέλια».

Τα μέτωπα στη σύγκρουση έχουν σκληρύνει μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές που είδαν το συνδυασμένο ποσοστό ψήφων για τα τρία κυβερνητικά κόμματα να πέφτει σε μόλις 31%, από 52% στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2021 που τα έφεραν στην εξουσία.

Η αντιπολίτευση των Χριστιανοδημοκρατών κέρδισε τις εκλογές με 30% τοις εκατό, ενώ η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία ήρθε δεύτερο με 15,9%- το καλύτερο αποτέλεσμά του ποτέ σε εθνικές εκλογές.

Έκτοτε, και τα τρία κυβερνητικά κόμματα εμφανίστηκαν ακόμη λιγότερο πρόθυμα να συμβιβαστούν σχετικά με τις δαπάνες από ό,τι πριν από την ημέρα των εκλογών.

Το “φρένο χρέους”

Ο Λίντνερ και το FDP του επιμένουν ότι ο προϋπολογισμός πρέπει να συμμορφώνεται με το «φρένο χρέους», το ανώτατο όριο δανεισμού του δημόσιου τομέα που κατοχυρώνεται στο γερμανικό σύνταγμα και έχει γίνει σήμα κατατεθέν του κόμματος.

Τις τελευταίες ημέρες προχώρησε ακόμη παραπέρα, ζητώντας αλλαγές στο «Bürgergeld», το σύστημα πληρωμών πρόνοιας της κυβέρνησης Σολτς που οι επικριτές λένε ότι μοιάζει με το βασικό εισόδημα άνευ όρων, που είναι ο «μπαμπούλας» της δεξιάς.

Αλλά η αποφασιστικότητα του FDP να παραμείνει δημοσιονομικά συνετό το έχει θέσει σε τροχιά σύγκρουσης με το SPD, του οποίου ο τόνος έχει γίνει πολύ πιο μαχητικός μετά τις ευρωεκλογές.

Ο Λαρς Κλινγκμπάιλ, ηγέτης του SPD, είπε ότι το κόμμα θα πρέπει να δώσει στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του περισσότερα από αυτά που περιμένουν από αυτό, δηλαδή προσιτά ενοίκια, υψηλότερους μισθούς, καλή κοινωνική μέριμνα. «Οι άνθρωποί μας θέλουν να μας δουν να μαχόμαστε», είπε στο ARD TV.

Οφείλεται η άνοδος του AfD στις απειλές για το κράτος πρόνοιας

Και ο γενικός γραμματέας του SPD Κέβιν Κίνερτ, προειδοποίησε τον Λίντνερ για τυχόν περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, λέγοντας ότι οι εξοικονομήσεις «δεν μπορούν να αποβούν εις βάρος της κοινωνικής συνοχής». Τα κόμματα αριστερά του κέντρου είναι πεπεισμένα ότι η αύξηση της υποστήριξης του AfD μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από το λαϊκό άγχος σχετικά με τις απειλές για το κράτος πρόνοιας της Γερμανίας.

Το SPD πρότεινε χαλάρωση των κανόνων για το φρένο χρέους ή επιβολή φόρων. Οι Πράσινοι, που φοβούνται περικοπές στα κλιματικά προγράμματα και επενδύσεις σε καθαρή τεχνολογία, έχουν διατυπώσει παρόμοια αιτήματα.

«Αυτό που είναι σαφές σε όλους είναι ότι δεν μπορείτε να καλύψετε ένα δημοσιονομικό κενό 40 δισ. ευρώ κυρίως μέσω περικοπών στον προϋπολογισμό», δήλωσε ο Σβεν-Κρίστιαν Κίντλερ, εκπρόσωπος δημοσιονομικής πολιτικής των Πρασίνων.

Αλλά το FDP του Λίντνερ είναι σκληρό. «Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι εμείς οι Ελεύθεροι Δημοκράτες δεν θα υπερβούμε τις γραμμές που ορίζονται στη συμφωνία συνασπισμού», δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Κουμπίτσκι, αναπληρωτής αρχηγός του FDP. «Αυτό σημαίνει: δεν θα υπάρξουν αυξήσεις φόρων από εμάς και καμία αντισυνταγματική παραβίαση του φρένου του χρέους».

Ο καβγάς άρχισε με την αρχή της χρονιάς

Η σύγκρουση στον προϋπολογισμό χρονολογείται από τις αρχές του τρέχοντος έτους, όταν ο Λίντνερ έδωσε σε κάθε υπουργείο πλαφόν δαπανών για το 2025 που σε πολλές περιπτώσεις ήταν χαμηλότερο από τις δαπάνες τους για το τρέχον έτος. Δέκα μέλη του υπουργικού συμβουλίου συμμορφώθηκαν, ενώ πέντε επέμειναν σε υψηλότερο προϋπολογισμό.

Για παράδειγμα, το υπουργείο Διεθνούς Ανάπτυξης θέλει να δαπανήσει 12,2 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο, ενώ ο Λίντνερ είναι έτοιμος να διαθέσει μόλις 9,9 δισ. ευρώ. Εν τω μεταξύ, το υπουργείο Εξωτερικών παρουσίασε προϋπολογισμό 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για το επόμενο έτος — περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα από όσα είναι διατεθειμένος να δώσει ο Λίντνερ.

«Αυτό βασικά πηγαίνει πίσω στα επίπεδα δαπανών του 2017 – πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή», δήλωσε ένας αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών. «Αυτό που προσφέρεται δεν επαρκεί καν για να καλύψει το τρέχον λειτουργικό μας κόστος, πόσο μάλλον για την ανθρωπιστική βοήθεια και αρωγή για την Ουκρανία».

Οι μυημένοι απορρίπτουν τα σενάρια στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ότι η δημοσιονομική κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει διάλυση του συνασπισμού του Σολτς. «Θα υπάρξει λύση», είπε ο βουλευτής κοντά στις διαπραγματεύσεις, ο οποίος είπε ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να απομακρυνθούν από τα μαξιμαλιστικά αιτήματά τους. «Αλλά δεν θα είναι εύκολο για κανέναν».