Εφορία: Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων

«Και τώρα διασταυρώσεις και εκτεταμένους ελέγχους». Αυτή είναι η εντολή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Ελέγχων προς όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες μετά την ολοκλήρωση υποβολής των φορολογικών δηλώσεων από περίπου 9.000.000 πολίτες.

Συνολικά, μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 2 Αυγούστου (καταληκτική προθεσμία υποβολής των δηλώσεων), το σύστημα TAXIS είχε υποδεχθεί 6.543.890 έντυπα Ε1 (βασική δήλωση φορολογίας εισοδήματος), 3.290.174 έντυπα Ε2 (αναλυτική κατάσταση για μισθώματα ακινήτων) και 1.532.645 έντυπα Ε3 (κατάσταση οικονομικών στοιχείων από οικονομική δραστηριότητα).

Πάνω από 4 εκατ. Έλληνες χρωστούν 3,4 δισ. ευρώ στην εφορία – Πόσα είναι «ανεπίδεκτα είσπραξης»

Η εφορία

Από το σύνολο των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα, μία στις δύο ή ποσοστό 45,7% έχουν μηδενικό εκκαθαριστικό, δηλαδή 2.990.557 φορολογούμενοι (υπόχρεοι ή και σύζυγοι αυτών) δεν θα πληρώσουν κανένα επιπλέον ποσό φόρου.

Αντίθετα, για μία στις τρεις φορολογικές δηλώσεις (35,02% επί του συνόλου) έχει προκύψει χρεωστικό εκκαθαριστικό με αποτέλεσμα για 2.291.670 δηλώσεις ο μέσος πρόσθετος φόρος να ανέρχεται σε 1.992 ευρώ και συνολικά σε 4,56 δισ. ευρώ.

Από την άλλη τυχεροί είναι 1 στους 5 φορολογούμενους καθώς για εκείνους προέκυψε πιστωτικό εκκαθαριστικό. Ειδικότερα, σε σύνολο 6.543.890 φορολογικών δηλώσεων, προέκυψε επιστροφή φόρου για 1.261.662. Το συνολικό ποσό επιστροφής που θα δοθεί είναι 460,4 εκατ. ευρώ και το μέσο ποσό ανέρχεται σε 365 ευρώ.

Στο στόχαστρο των διασταυρώσεων και των ελέγχων θα βρεθούν είτε δειγματοληπτικά είτε γιατί υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία και υποψίες

Ο αλγόριθμος της ΑΑΔΕ

Με την ολοκλήρωση υποβολής των δηλώσεων πιάνει αμέσως «δουλειά» ο αλγόριθμος της εφορίας ο οποίος αντλεί στοιχεία από τις φορολογικές δηλώσεις μισθωτών, συνταξιούχων, επαγγελματιών, αγροτών, εισοδηματιών, αλλά και από τραπεζικούς λογαριασμούς, το Ε9 και το κτηματολόγιο, ανώνυμες ή επώνυμες καταγγελίες, δηλώσεις πόθεν έσχες κτλ.

Ποιοι ελέγχονται

Στο στόχαστρο των διασταυρώσεων και των ελέγχων θα βρεθούν είτε δειγματοληπτικά είτε γιατί υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία και υποψίες ότι έχουν υποπέσει σε φοροδιαφυγή, ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν δηλώσει ακαθάριστα έσοδα ή κέρδη μικρότερα από τα ελάχιστα τεκμαρτά εισοδήματα, ιδιοκτήτες ακινήτων που δηλώνουν κενά διαμερίσματα ή τα νοικιάζουν κάτω από 12 μήνες το έτος, όσοι εμφανίζουν ηλεκτρονικές αποδείξεις κοντά στο ύψος των πραγματικών τους εισοδημάτων, όσοι επικαλέστηκαν ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών για να δικαιολογήσουν τεκμήρια ή αγορά περιουσιακών στοιχείων. Η εφορία θα αντλήσει, σε κάθε περίπτωση, στοιχεία και από τραπεζικούς λογαριασμούς, τα οποία θα διασταυρώσει στη συνέχεια με τα δηλωθέντα εισοδήματα όχι μόνο του τρέχοντος έτους αλλά και προηγούμενων.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Όσον αφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες, ο αλγόριθμος της εφορίας θα στοχεύσει σε περιπτώσεις όπου δηλωμένα ακαθάριστα έσοδα ή καθαρά κέρδη είναι προκλητικά χαμηλότερα από τα ελάχιστα τεκμαρτά εισοδήματα που καθορίζει ο μαθηματικός τύπος της εφορίας. Ακόμη μεγαλύτερη πιθανότητα να ελεγχθεί κάποιος θα έχει αν τα ακαθάριστά έσοδα που δηλώνει είναι κάτω και από τα ελάχιστα κέρδη που θεωρεί η εφορία ότι θα έπρεπε να είχε δηλώσει.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα διενεργήσει αυτόματα διασταυρώσεις των στοιχείων που αναγράφονται στους κωδικούς του εντύπου Ε1 και αναλόγως των στοιχείων που έχει στη διάθεσή της από διάφορες βάσεις δεδομένων θα καλέσει τους φορολογούμενους για διευκρινίσεις και αν δεν πειστεί από αυτές θα προχωρήσει σε άμεση έκδοση εντολής φορολογικού ελέγχου.

Καταθέσεις – τόκοι – μερίσματα

Τα ποσά των τόκων των καταθέσεων και των repos που απέκτησε το φυσικό πρόσωπο κατά το προηγούμενο έτος και ο φόρος που παρακρατήθηκε καθώς και στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίοι αθροιστικά εντός του προηγούμενου έτους εμφάνισαν κινήσεις άνω των 100.000 ευρώ ή το υπόλοιπο αυτών είναι άνω των 200.000 ευρώ είναι μέσα στις διασταυρώσεις που θα πραγματοποιήσουν οι φορολογικές υπηρεσίες.

Θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στα εισοδήματα από ακίνητα και εάν αυτά συμπίπτουν με τα εισοδήματα που δηλώνονται ή υπάρχουν στις πλατφόρμες Airbnb, Booking κ.λπ.

Τα μερίσματα και το leasing

Επίσης, τα μερίσματα που καταβλήθηκαν σε φυσικά και νομικά πρόσωπα εντός του 2023, για τα οποία κοινοποιεί τα σχετικά στοιχεία η «Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ (ΕΧΑΕ) καθώς και τα χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν από φυσικά πρόσωπα σε πιστωτικά ιδρύματα, εταιρίες παροχής πιστώσεων και εταιρίες χρηματοδοτικής μίσθωσης (financial leasing) για τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων (στεγαστικών, καταναλωτικών κ.λπ.), περιλαμβανομένων και των δεδουλευμένων και καταβληθέντων τόκων, τόκων υπερημερίας κ.λπ. θα ελεγχθούν ώστε να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνονται στις πραγματικές οικονομικές δοσοληψίες του φορολογούμενου.

Ακόμη και τα τιμολόγια σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, τα τιμολόγια ρεύματος αλλά και το πόσο νερό καταναλώνει κάποιος μπαίνουν στον αλγόριθμο της ΑΑΔΕ και μπορεί να προκύψουν λαβράκια όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αρμοδίως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κάποιος που πλήρωνε ετησίως πάνω από 1.000 ευρώ στην ΕΥΔΑΠ βρέθηκε να έχει αδήλωτη πισίνα.

Εισοδήματα από ακίνητα

Εκεί πάντως που θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος είναι στα εισοδήματα από ακίνητα και εάν αυτά συμπίπτουν με τα εισοδήματα που δηλώνονται από τους ενοικιαστές ή υπάρχουν στις πλατφόρμες Airbnb, Booking κ.λπ. Ιδιαίτερα ανήσυχοι θα πρέπει να είναι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι δηλώνουν κενά διαμερίσματα αλλά εμφανίζονται στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας να έχουν καταναλώσει μέσα στο προηγούμενο έτος αρκετό ρεύμα ή όσοι εμφανίζουν σε ετήσια βάσει να εκμισθώνουν τα διαμερίσματα που έχουν στην κατοχή τους για διάστημα λιγότερο των 12 μηνών. Σ αυτές τις περιπτώσεις ο αλγόριθμος της εφορίας είναι πολύ πιθανόν να τους βγάλει σε λίστα ελέγχου.

Ηλεκτρονικές αποδείξεις

Σύμφωνα με πληροφορίες, εκείνοι που κινδυνεύουν να βγουν σε έλεγχο είναι όσοι δηλώνουν δαπάνες με ηλεκτρονικούς τρόπους πληρωμής στους κωδικούς 049 – 050 κοντά στο ύψος των πραγματικών εισοδημάτων τους. Ουσιαστικά δηλαδή να μην τους μένουν χρήματα για οποιαδήποτε άλλη αγορά ή δαπάνη. Επίσης, στο στόχαστρο αναμένεται να βρεθούν και όσοι εμφανίζουν στους εν λόγω κωδικούς μεγάλες αποκλείσεις στα ποσά που δηλώνουν με εκείνα που έχει συγκεντρώσει η ΑΑΔΕ από τις τράπεζες και το παρέχει ως πληροφορία κατά τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το ότι ισχύει, μισθωτοί, συνταξιούχοι, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι αλλά και όσοι εμφανίζουν εισοδήματα από ενοίκια πρέπει σε ετήσια βάση να πραγματοποιούν δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ποσού ίσου με ποσοστό 30% του ετησίου ατομικού πραγματικού ή τεκμαρτού εισοδήματός του (όποιο από τα δύο είναι υψηλότερο). Σε αντίθετη περίπτωση θα πληρώσουν έξτρα φόρο 22% για τις αποδείξεις που λείπουν.

Τεκμήρια και ανάλωση κεφαλαίου

Χιλιάδες φορολογούμενοι κάθε χρόνο για να δικαιολογήσουν τεκμήρια ή αγορά περιουσιακών στοιχείων προχωρούν σε ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών. Όμως οι ελεγκτικές αρχές μπορεί αρχικά να δέχονται τα ποσά που αναγράφονται στους σχετικούς κωδικούς ως ορθά αλλά τον τελικό λόγο θα τον πει όταν γίνουν οι ανάλογες διασταυρώσεις.