Η εργασία των ανηλίκων

Η εργασία των ανηλίκων είναι ένα εξαιρετικής σημασίας ζήτημακαθότι συνδέεται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και την ευαισθησία τους, επηρεάζει τον ψυχισμό τους και την προσωπικότητα τους και έχει επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλειά τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και της UNICEF,τα ποσοστά της παιδικής εργασίας παρουσιάζουν σημαντικές γεωγραφικές διαφοροποιήσεις, καθώς η Κεντρική Ασία έχει μακράν το υψηλότερο ποσοστό επικράτησης της παιδικής εργασίας το οποίο ανέρχεται σε 15% όλων των παιδιών της Κεντρικής Ασίας, σε σύγκριση με 8,6% των παιδιών στη Δυτική Ασία και 6,8% στην Ανατολική Ευρώπη και 1,3% στην Βόρεια, Νότια και Δυτική Ευρώπη. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ο αριθμός των εργαζομένων ανηλίκων είναι κάτω από τις σαράντα χιλιάδες(40.000) και είναι πιθανό η εργασία τους εκτός από τις σχολές μαθητείας που συνδυάζονται με πρακτική εξάσκηση να συνδέεται με την εποχική εργασία.

Στην Ελλάδα το προστατευτικό πλαίσιο είναι αρκετά αυστηρό εναρμονισμένο με την Ευρωπαϊκή οδηγία 94/33/ΕΚ, τη διεθνή σύμβαση εργασίας 182 και τις ρυθμίσεις του Ν.3850/2010 για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.

Ως ανήλικοι νοούνται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν επιτρέπεται να απασχολούνται σε εργασίες επικίνδυνες, βαριές ή ανθυγιεινές, ή έκθεση σε φυσική, ψυχολογική, ή σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση, καθώς καισε εργασίες που βλάπτουν την ψυχική τους υγεία και γενικά εμποδίζουν την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας.Οι ανήλικοι, μέχρι την συμπλήρωση του 15ου έτους της ηλικίας τους (το οποίο συμπίπτει με τη λήξη της 9χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας) δεν επιτρέπεται να απασχοληθούν σε οποιαδήποτε εργασία εκτός αν πρόκειται για απασχόληση σε καλλιτεχνικές και παρεμφερείς απασχολήσεις.

Η εργασία των ανηλίκων προϋποθέτει την έκδοση βιβλιαρίου από την ανεξάρτητη αρχή της Επιθεώρησης Εργασίας. Για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας απαιτείται ιατρική πιστοποίηση ότι από την συγκεκριμένη απασχόληση που επιλέγουν οι ανήλικοι δεν διατρέχει κίνδυνο η σωματική τους υγεία ή η πνευματική τους ανάπτυξη.

Η πιστοποίηση γίνεται από υγειονομικές υπηρεσίες, ύστερα από γενικές ιατρικές εξετάσεις και καταχωρείται σε ειδική βεβαίωση που αναγράφει την καταλληλότητά του για εργασία. Οι ανήλικοι εργαζόμενοι δικαιούνται ημερήσια ανάπαυση δώδεκα τουλάχιστον συνεχείς ώρες, στις οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται οι ώρες από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 6 το πρωί και η ανάπαυση 2 συνεχών ημερών εκ των οποίων η μια να συμπίπτει με Κυριακή.

Ο χρόνος εργασίας των εφήβων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 8 ώρες την ημέρα και τις 40 ώρες την εβδομάδα, αλλά ο χρόνος εργασίας των εφήβων που δεν έχουν συμπληρώσει το 16 ο  έτος της ηλικίας τους, καθώς και των εφήβων που φοιτούν σε γυμνάσια, λύκεια κάθε τύπου, τεχνικές ή επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές αναγνωρισμένες από το Κράτος, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 6 ώρες την ημέρα και τις 30 ώρες την εβδομάδα.

Η εργασία των ανηλίκων, απαιτεί στενή παρακολούθηση, αυστηρό έλεγχο και συνεχή αξιολόγηση, καθότι είναι ένα θέμα με τεράστια κοινωνική σημασία που μπορεί να επιτείνει την κοινωνική ανισότητα και να στερήσει τις ευκαιρίες των εφήβων για κοινωνική ανέλιξη, στην περίπτωση που η εργασία γίνεται για λόγους βιοποριστικούς ή εκμετάλλευσης, οδηγώντας στην πρόωρη αποχώρηση από το εκπαιδευτικό σύστημα.

O Κωνσταντίνος Αγραπιδάς είναι Γενικός Διευθυντής Εργασιακών Σχέσεων, Υγείας Ασφάλειας και Ένταξης στην Εργασία