Υπήρχε μια εποχή που οι λιγότερο δημοφιλείς άνθρωποι στο αγγλικό ποδόσφαιρο ήταν οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι και επενδυτές που αγόραζαν τους παλαιότερους συλλόγους της χώρας που απλά θεωρούνταν ανίδεοι παρείσακτοι.
Αλλά δύο δεκαετίες αφότου οι Αμερικανοί άρχισαν να προσγειώνονται μαζικά στην Βρετανία για να αγοράσουν ιστορικούς ομίλους, υπήρξε μια αξιοσημείωτη μετατόπιση στην αγορά. Αποδεικνύεται ότι μερικοί Αμερικανοί επενδυτές ποδοσφαίρου μπορεί τελικά να ήξεραν τι έκαναν.
Τώρα, καθώς η σεζόν πλησιάζει στο τέλος, οι σύλλογοι που ανήκουν σε αμερικανικούς ομίλους πρόκειται να σαρώσουν τους τίτλους σε κάθε μία από τις τρεις πρώτες κατηγορίες της Αγγλίας, και να διεκδικήσουν και τις δεύτερες θέσεις.
Η Λίβερπουλ, με την υποστήριξη της Fenway Sports Group, με έδρα τη Βοστώνη, κατέκτησε τον δεύτερο τίτλο της πρωταθλήματος από το 2019 την Κυριακή, μπροστά από την Άρσεναλ του Σταν Κρόνκε. Η Μπέρνλι, αμερικανικής ιδιοκτησίας, βρίσκεται στην πρώτη θέση της δεύτερης κατηγορίας, ακριβώς μπροστά από τη Λιντς, που ελέγχεται από τους San Francisco 49ers του NFL, με αμφότερες να έχουν εγγυημένη την άνοδο στην Premier League. Και η Μπέρμιγχαμ Σίτι, η οποία ελέγχεται από την Knighthead Capital και έχει τον Τομ Μπρέιντι μεταξύ των επενδυτών της, κέρδισε αυτόν τον μήνα το στέμμα της τρίτης κατηγορίας και θα συνοδευτεί στην Championship την επόμενη σεζόν από τη δεύτερη, Ρέξαμ, και τους ιδιοκτήτες της με έδρα στο Χόλιγουντ.
Το αμερικανικό αθλητικό μοντέλο
Αυτό που έχουν όλοι κοινό είναι η κατανόηση ότι πολλοί άλλοι πριν από αυτούς έχουν προσπαθήσει και έχουν αποτύχει να εφαρμόσουν το αμερικανικό αθλητικό μοντέλο στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Χρειάζονταν ένα διαφορετικό μοντέλο. Και σε αυτό το αδίστακτο περιβάλλον, δεν υπήρχε χώρος για αστοχίες.
«Έχει λιγότερη σχέση με την εθνικότητα και περισσότερο με ένα σύνολο επαγγελματιών ιδιοκτητών αθλητικών ειδών που υιοθετούν μια πολύ σκόπιμη προσέγγιση στην οικοδόμηση επιχειρήσεων», είπε στην Wall Street Journal ο ιδρυτής της Knighthead, Τομ Βάγκνερ, ο οποίος αγόρασε την Birmingham City το 2023.
Όπως πολλοί ξένοι επενδυτές έχουν μάθει με τον δύσκολο τρόπο, ότι η επιχείρηση εντός του αγγλικού ποδοσφαίρου και η εργασία σε αμερικανικά πρωταθλήματα είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Αντί να ανταλλάσσονται μεταξύ ομάδων, για παράδειγμα, οι παίκτες μετακινούνται σε μια αδιαφανή και κακώς ρυθμιζόμενη αγορά μεταγραφών για αστρονομικά ποσά που οι ομάδες σπάνια ανακτούν. Ένας υποβιβασμός μπορεί να οδηγήσει έναν σύλλογο εκτός πρωταθλήματος και σε οικονομική ύφεση.
Ακόμα και για τις πολύ επιτυχημένες ομάδες, το εισόδημα παραμένει άμεσα συνδεδεμένα με την απόδοση.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για απρόβλεπτα περιουσιακά στοιχεία που μετατρέπουν τον μακροπρόθεσμο οικονομικό σχεδιασμό σε ναρκοπέδιο. Επιπλέον, όλα αυτά συμβαίνουν μπροστά σε δυναμικούς οπαδούς που περιμένουν από τους ιδιοκτήτες να είναι διαχειριστές των αιωνόβιων συλλόγων τους, αντί για διευθύνοντες συμβούλους που κυνηγούν κέρδη.
Τίποτα από αυτά δεναπέτρεψε τους Αμερικανούς επενδυτές από το να το δοκιμάσουν. Από τότε που η οικογένεια Γκλέιζερ, η οποία κατέχει τους Tampa Bay Buccaneers, απέκτησε τη Manchester United το 2005, άλλοι έχουν επενδύσει χρήματα στο αγγλικό ποδόσφαιρο, ελπίζοντας να επωφεληθούν από την παγκόσμια εμβέλειά και τα πλούσια τηλεοπτικά συμβόλαια. Σήμερα, περίπου το ένα τρίτο των 68 συλλόγων στις τρεις πρώτες κατηγορίες της Αγγλίας ανήκουν κατά πλειοψηφία ή ελέγχονται ουσιαστικά από Αμερικανούς.
Πολλά λάθη έγιναν στην πορεία από ιδιοκτήτες που υποτίμησαν το χάος και το κόστος στο Αγγλικό ποδόσφαιρο
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ξένοι επενδυτές τείνουν να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό. Αλλά αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί πρόσφατοι αγοραστές ξεκίνησαν με πιο μετριοπαθείς φιλοδοξίες, αποκτώντας ομάδες στα χαμηλότερα πρωταθλήματα των οποίων οι αποτιμήσεις δεν είναι δισεκατομμύρια, και στη ανεβαθμίζοντας τις.
Όταν οι ηθοποιοί Ράιαν Ρέινολντς και Ρομπ ΜακΈλχενι αγόρασαν τη Ρέξαμ, μια ομάδα πέμπτης κατηγορίας στη Βόρεια Ουαλία, το 2020, διοχέτευσαν 2,6 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά με ένα σχέδιο για την παραγωγή ενός ριάλιτι σόου για την αναγέννηση του συλλόγου. Πέντε χρόνια αργότερα, έχουν καταφέρει τρεις διαδοχικές ανόδους και μένει μόνο μια ακόμα για να φτάσουν στη Premier League.
Ένα μάθημα από το πείραμα της Ρέξαμ για ξένους ιδιοκτήτες είναι ότι η φυσική παρουσία έχει σημασία για τους οπαδούς – όχι μόνο στο θεωρείο, αλλά και στις τοπικές παμπ πριν και μετά τους αγώνες.
Αρκετές φορές τη σεζόν, οι Ρέινολντς και ΜακΈλχεννεϊ μεταβαίνουν από το Λος Άντζελες στη Βόρεια Ουαλία. Ο Βάγκνερ και ο Μπρέιντι ταξιδεύουν στο Μπέρμιγχαμ όσο πιο συχνά μπορούν, και ο Βάγκνερ φροντίζει να πηγαίνει σε τουλάχιστον έναν εκτός έδρας αγώνα κάθε χρόνο για να καθίσει στις κερκίδες με οπαδούς της Σίτι.
Το άλλο μάθημα ήταν να αντισταθούν στην επιθυμία να εμπλέκονται πολύ.
Στην Premier League, ο ιδιοκτήτης της Chelsea, Τοντ Μπόελι, κόστισε στον εαυτό του δεκάδες εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια της πρώιμης θητείας του προσπαθώντας να υπαγορεύσει την πολιτική μεταγραφών. Η διοίκηση της Liverpool έμαθε να επιδεικνύει μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση.
Υπό την ηγεσία της Fenway Sports Group, ο σύλλογος πέρασε την τελευταία δεκαετία χτίζοντας ένα από τα καλύτερα τμήματα σκάουτινγκ στον κόσμο και χρησιμοποίησε την αποχώρηση του προπονητή Γιούργκεν Κλοπ για να αναδιοργανώσει και να ενδυναμώσει ολόκληρη την ποδοσφαιρική του δομή. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο νέος προπονητής Άρνε Σλοτ μπόρεσε να μπει σε μια ήδη συγχρονισμένη μηχανή.
Και την Κυριακή, περίπου 3.100 μίλια από τη Βοστώνη, χάρισε στους ιδιοκτήτες του τον δεύτερο τίτλο της Πρέμιερ Λιγκ.
