Με έκδηλη ανησυχία και έντονο προβληματισμό παρακολουθεί η εξαγωγική κοινότητα τις μεσανατολικές εξελίξεις, φοβούμενη πως η ενδεχόμενη παράταση της κρίσης μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες εξελίξεις στην εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας. Εξίσου ανήσυχη δηλώνει και η παραγωγική κοινότητα, η οποία εστιάζει στις έντονες πληθωριστικές πιέσεις που ενδέχεται να προκαλέσει μια παρατεταμένη σύγκρουση στην Μέση Ανατολή στις πρώτες ύλες και στην ενέργεια.
Μιλώντας προς τον ΟΤ ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Ακης Καλαμπόκης, αφού σημείωσε ότι «ελπίζω να κλείσει γρήγορα το μέτωπο του πολέμου και να αντικατασταθεί από την διπλωματία και τη πολιτική» επεσήμανε όμως η παράταση της μεσανατολικής κρίσης μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές.
Κλειδί τα Στενά του Ορμούζ
Κι εξήγησε πως υπό την προϋπόθεση ότι το Ιραν υλοποιήσει την απειλή του και κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το 20% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου, τότε οι επιπτώσεις θα είναι αλυσιδωτές. Κατ’ αρχήν θα αυξηθούν οι τιμές πετρελαίου, γεγονός που θα επηρεαστεί άμεσα το ενεργειακό κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων.
Ακολούθως θα επιβαρυνθεί σημαντικά το μεταφορικό κόστος, τόσο λόγω της αύξησης του χρόνου όσο και του κόστους μεταφοράς των προϊόντων. Τρίτον, υπάρχει κίνδυνος να επανεμφανιστεί το φαινόμενο των «άδειων κιβωτίων», δηλαδή της έλλειψης κοντέινερ λόγω της επιμήκυνσης του χρόνου μεταφοράς των προϊόντων. Ενώ παράλληλα δεν είναι απίθανο το φαινόμενο, όπως σημειώνει ο κ. Καλαμπόκης, εφόσον παραταθεί η κρίση, να επηρεαστούν και οι αγορές πέριξ των αντιμαχομένων χωρών.
Η εκκρεμότητα των δασμών
Και τα πράγματα δεν είναι καθόλου ρόδινα γενικότερα για τις ελληνικές εξαγωγές. Υπάρχει σε εκκρεμότητα το θέμα της αύξησης των δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες σ΄ ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αρχής γενομένης από την 9η Ιουλίου. Κι όπως είναι γνωστό η αμερικανική αγορά είναι ο πέμπτος καλύτερος εξαγωγικός προορισμός της χώρας – μάλιστα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 οι εξαγωγές μας προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 3,6%, γεγονός που ίσως οφείλεται στο εξαγωγικό «στοκάρισμα» των επιχειρήσεων ενόψει της αύξησης των δασμών.
Ωστόσο όμως από τους μεγάλους πελάτες των ελληνικών προϊόντων σε τρεις περιπτώσεις υπάρχουν αρνητικές εξελίξεις. Η πρώτη περίπτωση αφορά στην Ιταλία, που στη διάρκεια Ιανουαρίου – Μαρτίου 2025 η αξία των εξαγωγών μας μειώθηκε κατά 10%.
Σε πτώση οι εξαγωγές σε Ιταλία και Τουρκία
Η Ιταλία είναι καλύτερος πελάτης των ελληνικών προϊόντων. Ένα ποσοστό της μείωσης αυτής οφείλεται στις μειωμένες τιμές του ελαιόλαδου στην τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο. Η δεύτερη αγορά που κινήθηκε αρνητικά στο πρώτο τρίμηνο του έτους, είναι της Τουρκίας.
Οι απώλειες ανέρχονται στο 25,2% – οι εξαγωγές του πρώτου τριμήνου του 2025 έπεσαν στα 394,2 εκατ. ευρώ έναντι 527,3 εκατ. ευρώ που ήταν στο αντίστοιχο περσινό διάστημα. Η Τουρκία βρίσκεται στη δέκατη θέση των καλύτερων αγορών των ελληνικών προϊόντων. Η τρίτη χώρα που εμφανίζει πτωτική τάση η ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα φέτος είναι το Ηνωμένο Βασίλειο – στο πρώτο τρίμηνο του έτους έπεσαν στα 393,3 εκατ. ευρώ έναντι 467,7 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Όλοι παραμένουν επί ποδός και σε επιφυλακή, προκειμένου να αναπροσαρμόσουν σχέδια και στρατηγικές
Συναγερμός και στη βιομηχανία
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθεί και η εγχώρια βιομηχανία την κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης Ιράν – Ισραήλ. Η εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο με την καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Τεχεράνης και τα ιρανικά αντίποινα με τις πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο Κατάρ ανεβάζει στο κόκκινο το θερμόμετρο της ανησυχίας. Οι πληθωριστικές πιέσεις που μπορεί να απελευθερωθούν είναι η βασική πηγή προβληματισμού, αφού μια απορρύθμιση του παγκόσμιου εμπορίου θεωρείται βέβαιο πως θα πυροδοτήσει άνοδο τιμών σε πρώτες ύλες και ενέργεια.
Τροφοδοτώντας παράλληλα ένα ντόμινο ανατιμήσεων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα που θα εκδηλωθεί στο τελικό προϊόν και τελικά στο… ράφι. Αυτό ωστόσο, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα. Σε κάθε περίπτωση όλοι παραμένουν επί ποδός και σε επιφυλακή, προκειμένου να αναπροσαρμόσουν σχέδια και στρατηγικές. Η ευελιξία σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον γίνεται επιτακτική ανάγκη, όπως εξηγούν οι ίδιοι. Η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας αλλά και ο περιορισμός των επιπτώσεων στο μέτρο που είναι εφικτό φαντάζει μονόδρομος. Όλοι πλέον περιμένουν τα επόμενο επεισόδια της σύγκρουσης Ιράν – Ισραήλ, με την ελπίδα ότι η αποκλιμάκωση δεν θα αργήσει.
