Η αλήθεια σε ένα… καλάθι

Μπορεί το καλάθι του σούπερ μάρκετ να πει την αλήθεια; Η τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος της; Η απάντηση είναι σαφέστατα όχι. Αυτό για όσους σπεύδουν -εντελώς αυθαίρετα- να ερμηνεύσουν την αύξηση των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ που αποτύπωσε χθεσινή έρευνα γνωστής εταιρείας μετρήσεων ως ένδειξη ευημερίας. Ή να υποστηρίξουν πως τα νοικοκυριά δεν πιέζονται και ξοδεύουν σαν να μην υπάρχει… ακρίβεια.

Η επιλεκτική «ανάγνωση» κάποιων αριθμών δεν αποτυπώνει την πλήρη εικόνα. Ακόμη και εάν πρόκειται για σημεία που χτυπάει η «καρδιά» της κατανάλωσης και θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως βαρόμετρο. Ο κόσμος στην πλειονότητά του, ξεκάθαρα, νιώθει στο πετσί του, την εκτόξευση των τιμών κατά την τελευταία τετραετία, με το πληθωριστικό κύμα που σάρωσε την αγορά.

Ένα κύμα που ξεκίνησε όταν «άνοιξε» η οικονομία μετά την άρση των περιορισμών που επιβλήθηκαν με το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, κορυφώθηκε με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και συνεχίζεται -με μικρότερη ένταση ομολογουμένως- μέχρι και σήμερα.

Στο διάστημα αυτό, αναγκάστηκε να περικόψει δαπάνες όπως ακριβώς έκανε και την περίοδο των Μνημονίων, όταν δεν είχε άλλη επιλογή. Και έκοψε από παντού, αφού τα εισοδήματα υπέστησαν σκληρές περικοπές και η οικονομία μπήκε σε βαθιά ύφεση.

Η διαφορά σήμερα, όπου υπάρχει ανάπτυξη -και αυτό δεν αμφισβητείται- και το χρήμα κυκλοφορεί περισσότερο είναι πως επιλέγει πλέον που θα ξοδέψει και πόσα. Προσάρμοσε με άλλα λόγια την καταναλωτική του συμπεριφορά. Λειτουργεί πολύ πιο συντηρητικά και μετρά διπλά και τριπλά προτού βάλει το χέρι στην τσέπη. Δεν επιτρέψει στον εαυτό του, περιττές πολυτέλειες ή έξοδα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως σπατάλες.

Δεν είναι τυχαίο πως η εστίαση και γενικότερα η διασκέδαση εκτός σπιτιού και το εμπόριο -στην πλειονότητά τους- έχουν σοβαρά προβλήματα. Ενδεικτική είναι η πρόσφατη παρέμβαση του προέδρου της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης ο οποίος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητα του εμπορικού κόσμου και ζήτησε γενναία μέτρα στήριξης. Υπό αυτό το πρίσμα, οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ αποκτούν πλέον άλλη βαρύτητα και σημασία.

Κυρίως γιατί θα αφορούν, όπως έχουν αφήσει να εννοηθεί κυβερνητικά στελέχη τη μεσαία τάξη. Αυτής που πλήρωσε και εξακολουθεί έως σήμερα να πληρώνει το… μάρμαρο της πτώχευσης της χώρας, μέσα από την αυξημένη φορολογία.

Τα βλέμματα νοικοκυριών αλλά και επιχειρήσεων στρέφονται αυτόν τον Σεπτέμβριο, ίσως περισσότερο από ποτέ άλλοτε, στη Θεσσαλονίκη, όπου σε περίπου ενάμιση μήνα από σήμερα θα ξεδιπλωθεί το κυβερνητικό σχέδιο για τη στήριξη των εισοδημάτων. Με ένα και βασικό ερώτημα να απασχολεί όλους: εάν θα δοθούν πειστικές απαντήσεις προς την κατεύθυνση τόνωσης των εισοδημάτων ή θα ζήσουμε πάλι μια από τα ίδια, με παρεμβάσεις που περνάνε μονίμως κάτω από τον πήχη.