Η κλιματική κρίση θα μπορούσε σύντομα να ξεπεράσει τις λύσεις του κλάδου, απειλώντας ουσιαστικά να καταστήσει ολόκληρες περιοχές σε όλο τον κόσμο ανασφάλιστες.
Ο Γκίντερ Τάλινγκερ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Allianz, μίας από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στον κόσμο, περιέγραψε πρόσφατα πώς ο κόσμος πλησιάζει γρήγορα σε επίπεδα θερμοκρασίας όπου οι ασφαλιστές δεν θα είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν κάλυψη για χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, όπως στεγαστικά δάνεια και επενδύσεις. Στην πράξη, αυτό το σενάριο υποδηλώνει ότι ορισμένοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην οικονομική δυνατότητα να εξασφαλίσουν ασφαλιστική κάλυψη κατοικίας, η οποία συνήθως αποτελεί προϋπόθεση για την απόκτηση στεγαστικού δανείου.
Σε μια ανάρτηση στο LinkedIn που δημοσιεύτηκε στα τέλη Μαρτίου, ο Τάλινγκερ υποστήριξε την ταχεία απαλλαγή από τον άνθρακα, επισημαίνοντας ότι ολόκληρες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων «υποβαθμίζονταν σε πραγματικό χρόνο» καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα είχαν το τίμημά τους. Και προειδοποίησε ότι η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης φαίνεται να οδεύει προς την καταστροφή του καπιταλισμού.
Το λιπαντικό της παγκόσμιας οικονομίας
Οι ασφαλίσεις, οι οποίες θεωρούνται το αόρατο λιπαντικό της παγκόσμιας οικονομίας, έχουν να διαδραματίσουν μοναδικό ρόλο στην αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα. Ως επαγγελματίες διαχειριστές κινδύνων, οι ασφαλιστικές εταιρείες επιτρέπουν συστηματικά στους επενδυτές να αναλαμβάνουν υπολογισμένους κινδύνους, προστατεύοντας άτομα και επιχειρήσεις από οικονομικές απώλειες.
Ο Τάλινγκερ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση επενδύσεων και τη βιωσιμότητα στην Allianz, δήλωσε στο CNBC ότι περίπου τα δύο τρίτα των οικονομικών ζημιών από φυσικές καταστροφές είναι επί του παρόντος ανασφάλιστα, υποδεικνύοντας ένα «μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα».
Το λεγόμενο κενό προστασίας σημαίνει ότι το οικονομικό βάρος αυτών των καταστροφών συχνά πέφτει σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, αντί για ασφαλιστικές εταιρείες.
«Αν αυτός ο όγκος αυξηθεί ακόμη περισσότερο, απλώς θα έχουμε μια κοινωνική κατάσταση που δεν είναι πλέον ανεκτή, επειδή πρόκειται για πάρα πολύ μεγάλο κίνδυνο που δεν καλύπτεται πλέον», υπογράμμισε, και πρόσθεσε: «Η λογική δεν είναι δική μας ή δική μου. Όχι, απολύτως όχι. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που στην πραγματικότητα μιλάνε για το πώς δεν μπορείς να ασφαλίσεις ορισμένα περιουσιακά στοιχεία. Είναι πολύ, πολύ δύσκολο να διαχειρίζεσαι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ως επενδυτής.»
«Ανησυχητικά ζοφερό»
Η προειδοποίηση έρχεται σε μια εποχή που ο κόσμος οδεύει προς αύξηση της θερμοκρασίας έως και 2,6-3,1 βαθμών Κελσίου αυτόν τον αιώνα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη , ένα επίπεδο που θα προκαλούσε «καταστροφικές» συνέπειες για τον πλανήτη.
Οι επιστήμονες έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία πρέπει να διατηρηθεί κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου για να αποφευχθούν τα χειρότερα που επιφυλάσσει η κλιματική κρίση.
Αυτό το όριο αναγνωρίζεται ως ένας κρίσιμος μακροπρόθεσμος στόχος, επειδή τα λεγόμενα σημεία καμπής γίνονται πιο πιθανά πέρα από αυτό το επίπεδο. Τα σημεία καμπής μπορούν να οδηγήσουν σε δραματικές αλλαγές ή ενδεχομένως μη αναστρέψιμες αλλαγές σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα συστήματα της Γης.
«Μπορούμε πραγματικά να μιλήσουμε για προσαρμογή. Πώς να κατασκευάσουμε τις υποδομές μας, τα σπίτια μας, τους δρόμους μας, τους αγωγούς μας, τα δίκτυά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να αντέξουν ορισμένες μορφές καιρικών φαινομένων. Αυτό είναι κάτι που μπορούμε να κάνουμε έχοντας μια πολύ, πολύ εύκολη οικονομική βάση πίσω από αυτό», υπογράμμισε ο Τάλινγκερ.
Η Allianz εκτιμά ότι το κόστος των οικονομικών απωλειών από φυσικές καταστροφές είναι συνήθως περίπου 10 φορές υψηλότερο από το κόστος προσαρμογής, σημειώνοντας ότι αυτό παρέχει ένα σαφές οικονομικό κίνητρο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επενδύσουν σε προληπτικά μέτρα.
Δεν είναι όμως, μόνο ο Τάλινγκερ της Allianz που φοβάται τα χειρότερα. Η Ζurich Insurance Group, η πέμπτη μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της Ευρώπης, ανέφερε τον Απρίλιο, παράλληλα με μια ερευνητική εργασία που αξιολογούσε την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, ότι οι προοπτικές φαίνονται «ανησυχητικά ζοφερές».
Η Zurich διαπίστωσε επίσης ότι οι παγκόσμιες ασφαλισμένες ζημίες έχουν αυξηθεί με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι η παγκόσμια οικονομία τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Μάλιστα, σε βάση προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, η ελβετική εταιρεία, ανέφερε ότι οι μέσες ασφαλισμένες ζημίες αυξήθηκαν κατά 5,9% ετησίως μεταξύ 1994 και 2023, ενώ το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) αυξήθηκε κατά 2,7% ετησίως κατά την ίδια περίοδο. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι ασφαλισμένες ζημίες έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με την παγκόσμια ανάπτυξη τα τελευταία 30 χρόνια.
«Εάν οι ασφαλισμένες ζημίες συνεχίσουν να αυξάνονται με αυτόν τον ρυθμό, τα ασφάλιστρα για την κάλυψη του κλιματικού κινδύνου θα πρέπει να αυξηθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τον πρόσθετο κίνδυνο», αναφέρει η Zurich Insurance Group στην έκθεσή της. «Αυτό με τη σειρά του θα επηρεάσει το επίπεδο προστασίας που τα άτομα και οι επιχειρήσεις είναι πρόθυμα και ικανά να αγοράσουν, με πιθανές συνέπειες για τη συνολική λειτουργία της αγοράς».
Ομόλογα CAT
Για τους ασφαλιστές και τους αντασφαλιστές, η αύξηση της σοβαρότητας και της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων συνέπεσε με την αστρονομική ανάπτυξη στην αγορά ομολόγων για καταστροφές.
Τα λεγόμενα ομόλογα CAT, που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990, αναφέρονται σε ένα είδος χρηματοοικονομικού μέσου που έχει σχεδιαστεί για να συγκεντρώνει χρήματα για τους ασφαλιστές σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, όπως ένας τυφώνας ή ένας σεισμός.
Η Swiss Re, κορυφαία παγκόσμια αντασφαλιστική εταιρεία, ανέφερε σε πρόσφατη έκθεσή της ότι η αγορά ομολόγων CAT έχει επεκταθεί κατά ένα εντυπωσιακό 75% από τα τέλη του 2020, σημειώνοντας ότι η τάση αυτή δεν δείχνει πολλά σημάδια επιβράδυνσης.
Για τον Τάλονγκερ της Allianz, ωστόσο, η κλιματική κρίση απειλεί να ωθήσει σε οριακό σημείο μια μακροχρόνια σχέση μεταξύ μεγαλύτερου κινδύνου και περισσότερων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Σε κάποιο στάδιο, αυτό θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, είπε.
Πρόληψη απωλειών
Δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι ο ασφαλιστικός κλάδος θα δυσκολευτεί να λειτουργήσει εν μέσω της αύξησης των μέσων παγκόσμιων θερμοκρασιών.
«Θα γίνει ο κόσμος ανασφάλιστος; Λοιπόν, είμαι λίγο διστακτικός σε αυτό», δήλωσε ο Tobias Grimm, επικεφαλής επιστήμονας για το κλίμα στον γερμανικό αντασφαλιστικό κολοσσό Munich Re.
«Όλα έχουν να κάνουν με το ζήτημα της τιμής. Έχουμε ακόμη όρεξη να προσφέρουμε — όχι να μειώσουμε — την ασφάλιση, δεδομένου ότι υπάρχουν υγιείς συνθήκες στην αγορά, και λαμβάνουμε ασφάλιστρα επαρκούς κινδύνου για αυτό.»
Ο Grimm δήλωσε στο CNBC ότι, δεδομένου ότι η επιχείρηση της Munich Re προσφέρει αντασφάλιση σε μονοετή βάση και όχι σε πολυετή, το ζήτημα της ασφαλισιμότητας δεν είναι συνήθως κάτι που τίθεται.
«Το υποκείμενο πρόβλημα είναι ότι εξακολουθούμε να αναπτύσσουμε ακίνητα σε περιοχές υψηλού κινδύνου και το έχουμε δει με το παράδειγμα των πυρκαγιών στην Καλιφόρνια όπου πολλές από αυτές τις πλούσιες βίλες στα περίχωρα των προαστίων του Λος Άντζελες χτυπήθηκαν πρώτες», δήλωσε ο Γκριμ.
«Αυτό είναι λοιπόν το ζήτημα. Μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε ενθαρρύνοντας την πρόληψη των απωλειών και σκεπτόμενοι σχέδια διαχείρισης της χρήσης γης, τέτοιου είδους πράγματα», πρόσθεσε.
