Πολύ μελάνι έχει χυθεί τους τελευταίους μήνες , με αφορμή τα προβλήματα της γαλλικής οικονομίας, και την εκδίκηση του… Νότου, ο οποίος από ασθενής της Ευρώπης έχει αποτελέσει το success story της ανάπτυξης. Πληθώρα δημοσιευμάτων κάνουν συχνές αναφορές στην Ιταλία και στην Ελλάδα, οι οποίες από κακοί μαθητές είναι πλέον τα «καλά παιδιά» της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Σημείο αναφοράς στις περισσότερες συγκρίσεις αποτελούν τα ομόλογα με το κόστος δανεισμού της Γαλλίας (ακόμα και στους 10ετείς τίτλους) να είναι υψηλότερο από αυτό της Ελλάδας και να πλησιάζει αυτό της Γαλλίας. Παράλληλα, το spread των γαλλικών ομολόγων με τα γερμανικά διατηρείται σε υψηλά επίπεδα για τα δεδομένα των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης.
Επανερχόμενο στις συγκρίσεις το CΝBC φιλοξενεί ένα εκτενές άρθρο, βάζοντας στο κάδρο τη Γαλλία με την Ιταλία: «ενόψει μιας ακόμη ψηφοφορίας εμπιστοσύνης την επόμενη εβδομάδα, η Γαλλία βρίσκεται τώρα σε δυσμενή σύγκριση με την Ιταλία, μια χώρα που προηγουμένως ήταν γνωστή για πολιτικές αναταραχές και οικονομική ευθραυστότητα», αναφέρει.
Οι συνεχιζόμενες διαμάχες μεταξύ των κύριων πολιτικών κομμάτων της Γαλλίας και οι ανεπίλυτες διαφωνίες για τον προϋπολογισμό του 2026, καθώς και μια εναλλαγή αποτυχημένων πρωθυπουργών τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν οδηγήσει τους οικονομολόγους να αναρωτηθούν: «Είναι η Γαλλία η νέα Ιταλία;»
Συγκρίσεις
«Οι δημοσιονομικές προοπτικές για τη Γαλλία είναι χειρότερες από αυτές της Ιταλίας, προς το παρόν», υπογραμμίζουν αναλυτές της Nomura.
Το χρέος της Γαλλίας ανήλθε στο 113% του ΑΕΠ της το 2024, ενώ της Ιταλίας στο 135% — αλλά τα πράγματα άλλαξαν όταν εξετάστηκε το έλλειμμα των χωρών κατά την ίδια περίοδο. Με βάση αυτό το δείκτη, το έλλειμμα της Ιταλίας ανήλθε στο 3,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της, ενώ της Γαλλίας στο 5,8% του ΑΕΠ της.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ψήφο εμπιστοσύνης για τις 8 Σεπτεμβρίου, καθώς επιδιώκει να εγκρίνει έναν αμφιλεγόμενο προϋπολογισμό του 2026 που περιέχει περικοπές περίπου 44 δισεκατομμυρίων ευρώ (51,3 δισεκατομμύρια δολάρια). Στόχος είναι η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της Γαλλίας στο 4,6% το 2026, ένα επίπεδο που εξακολουθεί να υπερβαίνει κατά πολύ τους κανόνες της ΕΕ για το έλλειμμα.
Ο Μπαϊρού χαρακτήρισε την ψήφο εμπιστοσύνης της επόμενης Δευτέρας ως μια υπαρξιακή στιγμή για τη Γαλλία, δηλώνοντας στο BFMTV την Τετάρτη ότι η κατάσταση είναι «σοβαρή και επείγουσα».
Κατάρρευση
Εάν αυτός και η κυβέρνησή του μειοψηφίας δεν κερδίσουν την ψηφοφορία, η κυβέρνηση θα καταρρεύσει λιγότερο από ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της βραχύβιας κυβέρνησης του προκατόχου του, Μισέλ Μπαρνιέ, και ένας άλλος πρωθυπουργός – ο πέμπτος σε λιγότερο από δύο χρόνια – θα πρέπει να επιλεγεί από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Η κατάσταση στη Γαλλία την τοποθετεί σε δυσμενή θέση σε σύγκριση με την Ιταλία, η οποία πέρασε τη δική της παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αναταραχής και οικονομικής αβεβαιότητας πριν εκλεγεί η νυν πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι το 2022, εγκαινιάζοντας μια περίοδο σταθερότητας για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης .
«Διαδικασίες Υπερβολικού Ελλείμματος»
Τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία υπόκεινται στις «Διαδικασίες Υπερβολικού Ελλείμματος» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — έναν μηχανισμό που χρησιμοποιείται από την Επιτροπή για να ευθυγραμμίσει τα κράτη μέλη της ΕΕ με τους δημοσιονομικούς κανόνες του μπλοκ, σύμφωνα με τους οποίους το δημόσιο χρέος των κρατών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και τα δημοσιονομικά ελλείμματα δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 3% του ΑΕΠ.
Ενώ η Ιταλία αναμένεται να σημειώσει πρόοδο στην αντιμετώπιση του ελλείμματός της, η Γαλλία δεν δείχνει σημάδια ότι θα το κάνει, περιέγραψε η Nomura.
«Ωστόσο, η πορεία του γαλλικού ελλείμματος είναι εύθραυστη και η πιθανή ανατροπή της κυβέρνησης Μπαϊρού καταδεικνύει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Γαλλία όσον αφορά τον περιορισμό των δαπανών της», ανέφεραν οικονομολόγοι της Nomura σε ανάλυση που έστειλαν μέσω email.
«Αξιοθρήνητο, δημόσιο θέαμα»
Τώρα, οι γείτονες της Γαλλίας παρακολουθούν, καθώς ο Μπαϊρού έχει μόλις λίγες μέρες για να καταλήξει σε έναν συμβιβασμό για τον προϋπολογισμό με τα αντίπαλα κόμματα της αριστεράς (συμμαχία Νέου Λαϊκού Μετώπου) και της δεξιάς (Εθνικός Συναγερμός) που αισθάνονται, μετά τις ασαφείς εκλογές του περασμένου έτους , ότι θα έπρεπε να βρίσκονται στην εξουσία.
Και οι δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος έχουν δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξουν την κεντρώα κυβέρνηση στην ψήφο εμπιστοσύνης της Δευτέρας, μετά από παρατεταμένες διαφωνίες για τον προϋπολογισμό και τις προτεινόμενες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων. Η πρόταση για την κατάργηση δύο αργιών στη Γαλλία έτυχε επίσης αρνητικής υποδοχής .
«Λόγω της αναμενόμενης πτώσης της κυβέρνησης Μπαϊρού και της πιθανότητας το κοινοβούλιο να μην ψηφίσει τον προϋπολογισμό του 2026 φέτος, ο προϋπολογισμός του 2025 πιθανότατα θα παγώσει σε ονομαστικούς όρους, πράγμα που θα σήμαινε ένα οριακά υψηλότερο έλλειμμα το 2026 ως ποσοστό του ΑΕΠ από ό,τι προέβλεπε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημείωσε η Nomura, προσθέτοντας ότι η βιωσιμότητα του χρέους στη Γαλλία αποτελεί «ουσιώδη ανησυχία».
Η προοπτική μιας ακόμη πιθανής κατάρρευσης της κυβέρνησης στη Γαλλία — και η συνεχιζόμενη διαφωνία για τον προϋπολογισμό του 2026 — είναι δυσάρεστη για τους αναλυτές.
«Η Γαλλία, η οποία ήδη αντιμετωπίζει πρωτοφανή πίεση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, θα παρουσιάσει ένα αξιοθρήνητο, δημόσιο θέαμα την επόμενη εβδομάδα», σχολίασε σε ανάλυση μέσω email την Τρίτη ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος Ευρώπης του Eurasia Group.
Τα σενάρια
Το βασικό σενάριο του Eurasia Group είναι ότι ο Bayrou θα χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης, μια κίνηση που ο Rahman περιέγραψε ως «ένα στοίχημα που δεν ήταν ποτέ πιθανό να κερδίσει».
«Ο Μακρόν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο νέων βουλευτικών εκλογών — προς το παρόν — και θα διορίσει τον πέμπτο πρωθυπουργό του σε 21 μήνες, σχεδόν σίγουρα από τον κεντροδεξιό συνασπισμό του», σημείωσε, κατονομάζοντας τον υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκόρνου, τον υπουργό Δικαιοσύνης Ζεράλ Νταρμανέν και τον υπουργό Οικονομικών Έρικ Λομπάρντ ως πιθανούς αντικαταστάτες.
Αντανακλώντας τις ευρύτερες νευρικότητες στις χρηματοπιστωτικές αγορές γύρω από την επισφαλή πολιτική κατάσταση της Γαλλίας, η απόδοση του 30ετούς γαλλικού ομολόγου αυξήθηκε πάνω από 4,5% την Τρίτη — φτάνοντας σε επίπεδο που είχε παρατηρηθεί τελευταία φορά το 2008 — πριν υποχωρήσει ελαφρώς στο 4,48% την Τετάρτη. Άλλες μεγάλες οικονομίες αντιμετωπίζουν επίσης αυξημένο κόστος δανεισμού αυτή την εβδομάδα εν μέσω ευρύτερων δημοσιονομικών ανησυχιών.
