Στις καλένδες φαίνεται ότι οδηγείται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, με την Αθήνα και τη Λευκωσία να έχουν επιδοθεί σε ένα blame game, και την Κομισιόν να επαναλαμβάνει ότι το Great Sea Interconnector (GSI) «παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάνουμε ό,τι είναι εντός των δυνατοτήτων μας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό το έργο θα υλοποιηθεί».
Μάλιστα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Νίκος Τσάφος, ο οποίος βρίσκεται στην Κοπεγχάγη για το άτυπο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, αναφερόμενος στον κομβικό ρόλο των ηλεκτρικών διασυνδέσεων τόνισε ότι «ειδικά για την Κύπρο η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει το εμβληματικό έργο Great Sea Interconnector που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ και χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Και αποκάλυψε ότι στο περιθώριo του συμβουλίου θα γίνει και συζήτηση με την Κυπριακή πλευρά ώστε να ξεκαθαρίσει η θέση της Κύπρου μετά τις αμφίσημες δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού για το συγκεκριμένο έργο.
Όπως είπε Άννα ΚάιζαΊτκονεν , εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για θέματα Ενέργειας, «είναι απολύτως κρίσιμο για να μπει ένα τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου» και μόλις υλοποιηθεί, «θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας προς όφελος των επιχειρήσεων, των εταιρειών και των καταναλωτών στην περιοχή».
Ερωτηθείσα σχετικά με τη χρηματοδότηση η κ. Ίτκονεν τόνισε ότι «έχει το καθεστώς του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) και έχει λάβει χρηματοδότηση όλα αυτά τα χρόνια από διάφορους μηχανισμούς μας» και «προτού αυτό το έργο γίνει επιλέξιμο για χρηματοδότηση από την ΕΕ, έχει περάσει από αρκετά αυστηρό έλεγχο από την Επιτροπή, από τους φορείς του έργου, διότι φυσικά πρέπει να αποδεικνύει την οικονομική του βιωσιμότητα. Το έργο αυτό υλοποιείται ήδη εδώ και αρκετά χρόνια και θα θέλαμε να δούμε την ολοκλήρωσή του το συντομότερο δυνατόν».
Η ευρωπαία αξιωματούχος υπογράμμισε ότι «πρόκειται για Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καθορισμένο χρονοδιάγραμμα από την Επιτροπή» και κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να τιμήσουν τις δεσμεύσεις τους. Επιβεβαίωσε επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά το έργο λέγοντας πως «είμαστε ενήμεροι για την έναρξη έρευνας από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Δημόσιου Εισαγγελέα (EPPO) και δεν έχουμε κανένα σχόλιο να κάνουμε για το ζήτημα αυτό», καθώς «πρόκειται για εξελισσόμενες διαδικασίες, οπότε δεν θα τις σχολιάσουμε με κανέναν τρόπο».
Δεσμεύσεις
Ανέφερε επίσης ότι η Κομισιόν περιμένει από όλα τα μέρη να δεσμευτούν για την υλοποίηση του έργου GSI το συντομότερο δυνατό, επειδή οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση είναι εις βάρος των ενδιαφερόμενων μερών και ιδιαίτερα της Κύπρου, του κύριου δικαιούχου αυτού του έργου.
Η κ. Ίτκονεν είπε πως αυτό το έργο «παραμένει ύψιστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διασφαλίσουμε την υλοποίησή του. Και οι λόγοι για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό είναι πρώτον γιατί είναι απολύτως καθοριστικό για τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Δεύτερον, μόλις υλοποιηθεί, θα αυξήσει τον αριθμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο σύστημα, κάτι που τελικά θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές προς όφελος των τοπικών επιχειρήσεων και καταναλωτών στην περιοχή. Αυτοί είναι λοιπόν οι λόγοι για τους οποίους είναι απόλυτης σημασίας η υλοποίηση αυτού του έργου», ανέφερε.
Οι μελέτες του… Κεραυνού
Σχολιάζοντας τις μελέτες που επικαλέστηκε ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, η εκπρόσωπος σχολίασε: «Αναφερθήκατε στις κυπριακές μελέτες, είμαστε φυσικά σε τεχνικό επίπεδο σε συνεχή επαφή για αυτό το έργο, όπως είμαστε για όλα τα έργα που χρηματοδοτούμε, οπότε θα πρέπει να ελέγξω αν ανταλλάσσονται αυτές οι πληροφορίες σε τεχνικό επίπεδο».
Εξήγησε επίσης ότι το έργο «έχει την ιδιότητα του κοινού ενδιαφέροντος και έχει λάβει χρηματοδότηση όλα αυτά τα χρόνια από διάφορους μηχανισμούς χρηματοδότησής μας, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Connecting Europe, των Διευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας κ.λπ. Για κάθε έναν από αυτούς τους μηχανισμούς χρηματοδότησης απαιτούνται μελέτες σκοπιμότητας, δεσμεύσεις από τα μέρη, από τους φορείς υλοποίησης του έργου, καθώς και από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη»
«Είμαστε σε συνεχή επαφή στην τρέχουσα φάση, το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και αρκετό καιρό και πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό. Για να το επιτύχουμε αυτό, στο πλαίσιο του ρόλου που έχουμε, είμαστε σε επαφή με τον ανάδοχο, με τη ρυθμιστική αρχή, με τις εθνικές αρχές και φυσικά ζητούμε από όλους τους εμπλεκόμενους να τηρήσουν την δέσμευσή τους», επεσήμανε.
«Αυτό που μπορούμε να πούμε από την πλευρά μας είναι ότι περιμένουμε από όλα τα μέρη να δεσμευτούν για την υλοποίηση του έργου το συντομότερο δυνατό, επειδή οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση είναι εις βάρος των ενδιαφερόμενων μερών και ιδιαίτερα της Κύπρου, του κύριου δικαιούχου αυτού του έργου. Είναι ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει προθεσμία που να έχει οριστεί από την Επιτροπή, χρηματοδοτούμε εν μέρει αυτό το έργο και είναι προς το συμφέρον μας να ολοκληρωθεί, αλλά είναι σίγουρα προς όφελος όσων συμμετέχουν σε αυτό το έργο», επεσήμανε.
Η χορηγία των Βρυξελλών
Σημειώνεται ότι η Κομισιόν έχει δώσει χορηγία 657 εκατ. ευρώ στο έργο και είναι πολύ πιθανό να αναλάβει κάποια ύστατη πρωτοβουλία, ενώ ήδη κάλεσε την Τετάρτη σε διμερή μη ανακοινωμένη σύσκεψη το υπουργείο οικονομικών της Κύπρου, και φυσικά τη Nexans, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως είναι πλέον θέμα εβδομάδων να διακόψει τη παραγωγή καλωδίου. Ούτως ή άλλως, έχει εδώ και καιρό έτοιμο Plan B σε περίπτωση που αστοχήσει ο GSI, προκειμένου να μεταφέρει το καλώδιο σε άλλο έργο.
Η έρευνα της Εισαγγελίας, το timing των δηλώσεων
Λάδι στη φωτιά έριξαν και όσα είπε σε δημοσιογράφους ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αρχίζει έρευνα σε σχέση με πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινήσεις.
Το timing της ανακοίνωσης την ίδια μέρα με τις δηλώσεις Κεραυνού στην «Καθημερίνη της Κύπρου», προκαλούν προφανώς ερωτηματικά. Το βέβαιο είναι ότι η έρευνα που φαίνεται να αφορά τη περίοδο της διαχείρισης του έργου από τον προηγούμενο promoter, τον Euroasia Interconnector – προτού δηλαδή αναλάβει τον GSI ο ΑΔΜΗΕ – δίνει την ευκαιρία στη κυπριακή πλευρά να «παίξει» νέες καθυστερήσεις.
Πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι το ελληνικό κλιμάκιο των εντεταλμένων Ευρωπαίων εισαγγελέων δεν έχει ξεκινήσει προς το παρόν κάποια έρευνα για την υπόθεση .
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι «παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις», που αφορούν τη σοβαρή αυτή υπόθεση χωρίς ωστόσο να αναφέρουν ή έστω να αφήνουν να εννοηθεί αν και μελλοντικά υπάρξει οποιαδήποτε παρέμβαση .
Η στάση της Λευκωσίας απέναντι στο έργο
Το έργο για το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου στην παρούσα φάση είχε φτάσει σε ένα ακόμη κρίσιμο σημείο: Αφενός οι τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη σηματοδοτούσαν την απόφαση της Αθήνας να υπερασπιστεί το έργο και να μην αφήσει αναπάντητες πιθανές τουρκικές προκλήσεις όταν έβγαινε ξανά το ερευνητικό σκάφος και αφετέρου η ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου) είχε δεσμευτεί στις 31 Ιουλίου να εγκρίνει τις ταρίφες για τη χρηματοδότηση του μέρους του έργου που αφορά τους Κύπριους καταναλωτές.
Αυτές οι δύο εξελίξεις, σύμφωνα με πηγές που εμπλέκονται ενεργά στην υλοποίηση του project, πυροδότησαν εκ νέου τα νέα αρνητικά αντανακλαστικά της Λευκωσίας απέναντι στο έργο. Και ουσιαστικά οι δηλώσεις του Κύπριου υπουργού Οικονομικών, ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο, ήρθαν να επιβεβαιώσουν αυτό που όλοι γνώριζαν ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν θέλει την επένδυση…
Πάντως, χθες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης και ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου έστειλαν μήνυμα στην κυπριακή πλευρά να ξεκαθαρίσει τη θέση της. Σύμφωνα με τον τελευταίο, οι δηλώσεις του Κύπριου υπ. Οικονομικών στέλνουν ένα αμφίσημο μήνυμα και δημιουργούν ερωτηματικά, ιδιαίτερα με δεδομένο ότι το έργο είναι κρίσιμης σημασίας για τη Κύπρο και η ΡΑΕΚ ενέκρινε πρόσφατα τα 25 εκατ. ευρώ που οφείλει να καταβάλει η κυπριακή πλευρά.
Η έρευνα της εισαγγελίας
Νωρίτερα σήμερα το Reuters έγραψε ότι η ευρωπαϊκή εισαγγελία διερευνά πιθανά ποινικά αδικήματα σχετικά με το έργο: «Η EPPO (European Public Prosecutor’s Office) μπορεί να επιβεβαιώσει ότι διεξάγει έρευνα», αναφέρει η υπηρεσία σε γραπτή απάντηση προς το Reuters. «Δεν μπορούν να δημοσιοποιηθούν περαιτέρω λεπτομέρειες αυτήν τη στιγμή, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο το αποτέλεσμα της έρευνας», προσθέτει.
Ο Πιότρ Σεραφίν, επίτροπος της ΕΕ για θέματα προϋπολογισμού και καταπολέμησης της απάτης στην Κύπρο, αρνήθηκε να σχολιάσει την Πέμπτη, επικαλούμενος την ανεξαρτησία της EPPO. Δήλωσε ότι δεν γνώριζε καμία ανησυχία που εξέφρασε το γραφείο του σχετικά με το έργο.
