Λιανεμπόριο: Ανάγκη επαναπροσδιορισμού των επιχειρηματικών μοντέλων [έκθεση ΕΥ]

Σε μια περίοδο που το λιανεμπόριο μετασχηματίζεται, η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των επιχειρηματικών μοντέλων γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης της EY, σε συνεργασία με το World Retail Congress (WRC), η οποία εξετάζει την ανθεκτικότητα του κλάδου παγκοσμίως και τις προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξής του για τα επόμενα χρόνια.

Η έκθεση, με τίτλο “Adapting the Retail Model for a New Growth Plan”, παρουσιάζει τις στρατηγικές κινήσεις που απαιτούνται ώστε οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να αξιοποιήσουν νέες ευκαιρίες σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, συνδυάζοντας τις απόψεις ηγετικών στελεχών του κλάδου με δεδομένα από παγκόσμιες έρευνες της EY, όπως η EY-Parthenon CEO Outlook Survey και EY Future Consumer Index, καθώς και από διεθνείς οίκους όπως οι Coresight Research, Oxford Economics, Capital IQ, Euromonitor, MarketWatch, ThredUp και Business Research Insights.

Η συνολική χρηματιστηριακή αξία των 20 μεγαλύτερων retail επιχειρήσεων παγκοσμίως έχει υπερτριπλασιαστεί, αναδεικνύοντας τη σταθερή ανθεκτικότητα του κλάδου

Παρά τις έντονες αναταράξεις των τελευταίων δεκαετιών – από την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου και των social media, μέχρι τις οικονομικές κρίσεις, την πανδημία, τις διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις πληθωριστικές πιέσεις – τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σταθερή ανθεκτικότητα του λιανεμπορίου. Η δυναμική αυτή, αποτυπώνεται στο γεγονός ότι η συνολική χρηματιστηριακή αξία των 20 μεγαλύτερων retail επιχειρήσεων παγκοσμίως έχει υπερτριπλασιαστεί, επιβεβαιώνοντας την ικανότητα του κλάδου όχι μόνο να προσαρμόζεται, αλλά και να αναπτύσσεται με συνέπεια.

Οι έξι στρατηγικές προτεραιότητες για το μέλλον

1. Αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων για B2B υπηρεσίες

Οι επιχειρήσεις του κλάδου επενδύουν στρατηγικά σε B2B υπηρεσίες, αξιοποιώντας τις δυνατότητές τους σε όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας – τόσο προς τους προμηθευτές (upstream), όσο και μέσω εξαγορών και μοντέλων (downstream) σε πλατφόρμες ή media-driven επιχειρήσεις.

2. Ανασχεδιασμός φυσικών και ψηφιακών καταστημάτων

Παρά τη συνεχιζόμενη αύξηση των online πωλήσεων, τα φυσικά καταστήματα εξακολουθούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στα έσοδα. Η πρόκληση δεν είναι η αντικατάσταση, αλλά η επανατοποθέτησή τους μέσα σε ένα πραγματικά omnichannel πλαίσιο. Η αποδοτικότητά τους πλέον αξιολογείται όχι μόνο βάσει πωλήσεων, αλλά βάσει της συνολικής εμπειρίας που προσφέρουν στον καταναλωτή. Πολλές επιχειρήσεις μετασχηματίζουν τα καταστήματά τους σε πολυλειτουργικά hubs: σημεία παραλαβής (click & collect), επισκευής προϊόντων ή ακόμη και σύνδεσης με την τοπική κοινότητα. Παράλληλα, σε κατηγορίες όπως τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία, οι retailers ενσωματώνουν υπηρεσίες υγείας, in-store clinics και wellness προγράμματα, ανταποκρινόμενοι σε πιο σύνθετες και εξελισσόμενες ανάγκες των καταναλωτών.

3. Στοχευμένες αποεπενδύσεις και εξαγορές

Ο δείκτης EY CEO Confidence Index καταγράφει σαφή στροφή των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου προς τον εξορθολογισμό των χαρτοφυλακίων τους, την αποδέσμευση κεφαλαίων και τη στόχευση σε στρατηγικές κινήσεις ανάπτυξης. Το 49% των CEOs που εξέτασε ο δείκτης δηλώνουν ότι σχεδιάζουν αποεπενδύσεις από ζημιογόνες, μη στρατηγικές ή μη βασικές δραστηριότητες εντός των επόμενων 12 μηνών. Την ίδια στιγμή, το 58% προγραμματίζουν συγχωνεύσεις και εξαγορές (M&A) – κυρίως για την απόκτηση νέων τεχνολογιών (37%), την ενίσχυση κρίσιμων δυνατοτήτων (35%) και την επίτευξη κάθετης ενσωμάτωσης (35%).

4. Τεχνολογία ως μοχλός αποδοτικότητας και μετασχηματισμού

Η τεχνολογία αποτελεί πλέον βασικό στοιχείο των στρατηγικών ανάπτυξης των λιανεμπόρων, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως εργαλείο ενίσχυσης της αποδοτικότητας, βελτίωσης της εμπειρίας του πελάτη και μετάβασης σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Οι προϋπολογισμοί IT παραμένουν από τους πλέον προστατευμένους, καθώς οι επενδύσεις σε τεχνητή νοημοσύνη (AI) αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι εφαρμογές κυμαίνονται από την ενσωμάτωση της AI στην υφιστάμενη τεχνολογική υποδομή, μέχρι την ανάπτυξη νέων λύσεων, με στόχο την αυτοματοποίηση λειτουργιών, την προσωποποιημένη εμπειρία, την έξυπνη τιμολόγηση και την αξιοποίηση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.

5. Ανάπτυξη νέων προτάσεων αξίας πέρα από το παραδοσιακό retail

Οι retail επιχειρήσεις διευρύνουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα, αξιοποιώντας υφιστάμενα κεφάλαια και επενδύοντας σε εντελώς νέους τομείς όπως η τεχνολογία, τα media, οι υπηρεσίες υγείας, τα ακίνητα και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

6. Στρατηγικές συνεργασίες για ανάπτυξη και λειτουργική ευελιξία

Καθώς το λιανεμπόριο μετασχηματίζεται, οι συνεργασίες αποκτούν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων και στη βελτιστοποίηση των λειτουργιών. Πλατφόρμες delivery και νέοι τεχνολογικοί παίκτες αξιοποιούν την υφιστάμενη υποδομή τους – από logistics μέχρι data – για να επεκταθούν σε νέες κατηγορίες, όπως τα παντοπωλεία, μετατρέποντας τις αρχικές τους δραστηριότητες σε πολυδιάστατα επιχειρηματικά οικοσυστήματα.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, ο Θάνος Μαύρος, Εταίρος της EY Ελλάδος και Επικεφαλής Τομέα Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανεμπορίου της ΕΥ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, δήλωσε: «Αυτό που ξεχωρίζει σήμερα στο λιανεμπόριο είναι η ικανότητά του να επενδύει σε νέα μοντέλα με μακροχρόνια οπτική, χωρίς να εγκλωβιστεί σε βραχυπρόθεσμους δείκτες. Οι πιο επιτυχημένοι και διορατικοί retail οργανισμοί κατανοούν ότι η ανάπτυξη πλέον δεν είναι γραμμική, αλλά πολλαπλών ταχυτήτων: απαιτεί υπομονή, συνεχή επαναξιολόγηση και εστίαση στο πού δημιουργείται πραγματική αξία – είτε αυτό είναι ένα νέο σημείο επαφής, ένα ψηφιακό προϊόν ή μια υπηρεσία που δεν υπήρχε καν πριν από μερικά χρόνια. Οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου καλούνται να αξιοποιήσουν τις τεχνολογικές ευκαιρίες, να επενδύσουν σε ανθεκτικά και ευέλικτα omnichannel μοντέλα και εμπειρίες για τους καταναλωτές, αλλά και να χτίσουν συνεργατικά οικοσυστήματα που επιτρέπουν τη δημιουργία νέας αξίας».