Οι επενδυτές στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε χρυσό, bitcoin και άλλα εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία λόγω ανησυχιών για το μέλλον των κυριότερων νομισμάτων, σε μία τάση γνωστή ως debasement trade. Ο όρος αυτός είναι σχετικά πρόσφατος και χρησιμοποιείται όταν οι επενδυτές κινούνται για να προστατευθούν από τη νομισματική υποτίμηση (debasement) ή την απώλεια αγοραστικής δύναμης ενός νομίσματος λόγω πληθωρισμού, υπερβολικής νομισματικής χαλάρωσης, ή δημοσιονομικής ασυδοσίας.
Οι επενδυτές έχουν αρχίσει να αγοράζουν χρυσό από τότε που ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, άφησε να εννοηθεί τον Αύγουστο ότι η κεντρική τράπεζα θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια παρά τη χαμηλή ανεργία και τον πληθωρισμό που υπερβαίνει τον στόχο, ωθώντας τις τιμές σε επίπεδα ρεκόρ. Τα πιο ενεργά διαπραγματεύσιμα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού ξεπέρασαν τα 4.000 δολάρια ανά ουγγιά την Τρίτη για πρώτη φορά.
Το ασυνήθιστο ράλι
Το ράλι του χρυσού του 2025 είναι ασυνήθιστο, καθώς δεν έχει τροφοδοτηθεί από κάποια οικονομική κατάρρευση. Με ένα κέρδος 52% στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης από την αρχή του έτους, το πολύτιμο μέταλλο είναι σε καλό δρόμο για να ξεπεράσει παρόμοιες αυξήσεις κατά το πρώτο έτος της πανδημίας Covid-19 και της ύφεσης του 2007-09, ακολουθώντας μόνο το πληθωριστικό σοκ του 1979.
Τον Σεπτέμβριο, οι traders διοχέτευσαν ένα ρεκόρ 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αμερικανικά χρηματιστηριακά αμοιβαία κεφάλαια που συνδέονται με φυσικό χρυσό
Αυτές τις μέρες, οι επενδυτές επενδύουν σε πολύτιμα μέταλλα όπως ο χρυσός και τα κρυπτονομίσματα όπως το bitcoin, την ίδια στιγμή που ο Πρόεδρος Τραμπ έχει δεσμευτεί να τονώσει την οικονομία μέσω φορολογικών περικοπών και οι traders έχουν ωθήσει τις μετοχές σε επίπεδα ρεκόρ με ενθουσιασμό για οτιδήποτε σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη.
Όπως επισημαίνει η Wall Street Journal, καθώς οι επενδυτές στοιχηματίζουν ολοένα και περισσότερο ότι η άνθηση θα συνεχιστεί, αναζητούν παράλληλα τρόπους να θωρακιστούν από τις πιθανές επιπτώσεις της δυσλειτουργίας της πολιτικής των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της διεύρυνσης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και του τρέχοντος κλεισίματος της κυβέρνησης. Αυτό τους σπρώχνει προς assets που δεν είναι εκφρασμένα σε δολάρια.
Η οικονομική διελκυστίνδα
Η Wall Street έχει επισημάνει αυτή την κίνηση ως απόδειξη ότι η διόγκωση του χρέους και ο δυσάρεστα υψηλός πληθωρισμός διαταράσσουν τις προοπτικές για τα νομίσματα που στηρίζουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το Bitcoin, το οποίο οι επενδυτές συχνά περιγράφουν ως μια μορφή «ψηφιακού χρυσού» για την αντιστάθμιση έναντι των συναλλαγματικών κινδύνων, έχει αυξηθεί περισσότερο από 30% φέτος και άγγιξε το ρεκόρ πάνω από τα 125.000 δολάρια τη Δευτέρα
«Βλέπουμε μια διελκυστίνδα», δήλωσε εξηγεί στη WSJ, ο Τζο Ντέιβις , επικεφαλής οικονομολόγος της Vanguard Group. «Έχουμε την αποτίμηση του S&P 500 σε έναν σουπερνόβα τεχνητής νοημοσύνης και από την άλλη έχουμε το στρατόπεδο του χρυσού να λέει “Θα έχουμε διαρθρωτικά ελλείμματα, έχουμε δημοσιονομική πίεση στις ΗΠΑ και πρέπει να διαχειριστώ αυτόν τον κίνδυνο”».
Οι τιμές του χρυσού αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, χάρη στις κεντρικές τράπεζες όλου του κόσμου που συσσωρεύουν πολύτιμα μέταλλα, μια τάση που επιταχύνθηκε μετά τις πρωτοφανείς κυρώσεις των δυτικών χωρών στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. Αυτό βοήθησε τον χρυσό φέτος να ξεπεράσει το ευρώ ως το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο.
Η υπόσχεση του Τραμπ να ανατρέψει το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα το 2025 αποτέλεσε έναν ακόμα καταλύτη, καθώς οδήγησε στο πιο αδύναμο εξάμηνο για το δολάριο των τελευταίων πέντε και πλέον δεκαετιών.
Η αξία του δολαρίου έχει έκτοτε σταθεροποιηθεί. Το ίδιο και του χρυσού—μέχρι λίγο μετά την ομιλία του Πάουελ τον Αύγουστο.
Ο ρόλος του Πάουελ
Ακόμα και μετά την αύξηση των τιμών από τους δασμούς του Τραμπ, ο κεντρικός τραπεζίτης σηματοδότησε την έναρξη ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων από την Fed για να αποτρέψει σημάδια κινδύνου στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Ο Τραμπ, ο οποίος αναμένεται να διορίσει τον διάδοχο του Πάουελ ως πρόεδρο της Fed τον επόμενο χρόνο, έχει ζητήσει ακόμη πιο απότομες περικοπές τους επόμενους μήνες, σε μια προσπάθεια να θέσει σε κίνδυνο την αμερικανική οικονομία .
Οι προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων αύξησαν τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό, ενισχύοντας τις αποδόσεις του μακροπρόθεσμου δημόσιου χρέους των ΗΠΑ. Επίσης, ώθησαν σε μια ορμή προς τα επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, από τεχνολογικές μετοχές έως κρυπτονομίσματα. Το Bitcoin, το οποίο οι επενδυτές συχνά περιγράφουν ως μια μορφή «ψηφιακού χρυσού» για την αντιστάθμιση έναντι των συναλλαγματικών κινδύνων, έχει αυξηθεί περισσότερο από 30% φέτος και άγγιξε το ρεκόρ πάνω από τα 125.000 δολάρια τη Δευτέρα.
Ταυτόχρονα, ακόμη και οι επενδυτές που είναι αισιόδοξοι για τις μετοχές και τις οικονομικές προοπτικές στράφηκαν στα πολύτιμα μέταλλα ως προστασία. Τον Σεπτέμβριο, οι traders διοχέτευσαν ένα ρεκόρ 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αμερικανικά χρηματιστηριακά αμοιβαία κεφάλαια που συνδέονται με φυσικό χρυσό, σύμφωνα με την Morningstar Direct. Την περασμένη εβδομάδα, η BlackRock τροποποίησε τα χαρτοφυλάκια μοντέλων της, τα οποία παρακολουθούνται από χιλιάδες οικονομικούς συμβούλους, για να αυξήσει την έκθεση σε μετοχές και τεχνητή νοημοσύνη, ενώ παράλληλα πρόσθεσε σε αντισταθμίσεις όπως ο χρυσός.
Σε προηγούμενες εποχές, περισσότεροι επενδυτές μπορεί να αναζητούσαν ασφάλιση από περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια, όπως τα ομόλογα του Δημοσίου, ωθώντας την αξία του δολαρίου προς τα πάνω και μειώνοντας το κόστος δανεισμού για τους Αμερικανούς.
Τώρα, ο ιδρυτής της Citadel Securities , Κεν Γκρίφιν , δήλωσε ότι οι επενδυτές και οι κεντρικές τράπεζες «θεωρούν τον χρυσό ως ασφαλές περιουσιακό στοιχείο με τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν παλιά το δολάριο. Αυτό είναι που πραγματικά με ανησυχεί». Μιλώντας σε δημοσιογράφο του Bloomberg σε συνέδριο στη Νέα Υόρκη, ο Γκρίφιν συνόψισε τη νέα νοοτροπία: «Θα στοιχηματίσω στις αμερικανικές επιχειρήσεις, αλλά θέλω να εμβολιάσω μέρος της κυρίαρχης έκθεσής μου στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Τα ομόλογα
Παρόμοια δυναμική εκδηλώνεται και σε άλλες πλούσιες χώρες, όπου η πολιτική αστάθεια εισχωρεί στις αγορές.
Οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων αυξήθηκαν αυτή την εβδομάδα μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού της Γαλλίας. Οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων στο Ηνωμένο Βασίλειο παρέμειναν υψηλές τους τελευταίους μήνες λόγω ανησυχιών ότι η κυβέρνηση θα χρειαστεί αυξήσεις φόρων ή περικοπές δαπανών για να τηρήσει τους δημοσιονομικούς της κανόνες.
Από τη δεκαετία του 1860, οι πολυετείς ανοδικές τάσεις του χρυσού ακολουθούνται σταθερά από πτώσεις
Στην Ιαπωνία, η νέος πρωθυπουργός Σανάι Τακαΐτσι επιθυμεί χαμηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερο έλεγχο στην κεντρική τράπεζα της χώρας παρά τον επίμονο πληθωρισμό. Το γιεν έχει αποδυναμωθεί έναντι του δολαρίου τις τελευταίες ημέρες.
Δεδομένης της τεράστιας κλίμακας του δημόσιου χρέους, ακόμη και μικρές μεταβολές στις κατανομές των επενδυτών από τις αγορές ομολόγων μπορούν να έχουν υπερβολικές επιπτώσεις στις τιμές περιουσιακών στοιχείων όπως ο χρυσός, το ασήμι ή η πλατίνα. Η Goldman Sachs εκτίμησε πρόσφατα ότι οι τιμές του χρυσού θα μπορούσαν να πλησιάσουν τα 5.000 δολάρια ανά ουγγιά εάν μόνο το 1% των ιδιωτικών κρατικών ομολόγων ανταλλάσσονταν με το πολύτιμο μέταλλο.
«Ο χρυσός είναι ένα απόθεμα αξίας που δεν βασίζεται στην θεσμική εμπιστοσύνη», ανέφερε η τράπεζα στους πελάτες της.
Πίσω… στο 1860
Οι αναλυτές της Goldman και ορισμένων άλλων εταιρειών ερευνών αναμένουν ότι οι αγορές από τις κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν να ωθούν τις τιμές υψηλότερα. Ωστόσο, η Bank of America σημειώνει ότι από τη δεκαετία του 1860, οι πολυετείς ανοδικές τάσεις του χρυσού ακολουθούνται σταθερά από πτώσεις.
Το αμερικανικό δολάριο έχει παραμείνει σχετικά σταθερό από την πτώση του στο πρώτο εξάμηνο, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο έχει σηματοδοτήσει ότι ενδέχεται να απορρίψει τις προσπάθειες του Τραμπ να αναλάβει πιο άμεσο έλεγχο της Fed. Η TD Securities υπενθύμισε στους πελάτες της ότι η εμπιστοσύνη στους αμερικανικούς θεσμούς επέτρεψε τελικά στο δολάριο να διατηρήσει το καθεστώς του ως αποθεματικού μετά την κίνηση του τότε προέδρου Νίξον το 1971 να διακόψει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό.
«Τώρα φαίνεται ότι οι traders κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα, δηλαδή να πιέζουν το αφήγημα και να προσπαθούν να καβαλήσουν το κύμα», δήλωσε ο Brian Jacobsen , επικεφαλής οικονομολόγος της Annex Wealth Management. «Ο κίνδυνος είναι ότι μόλις αλλάξει το αφήγημα, το κύμα θα πέσει».
Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τη μόνη άνοδο της τιμής του χρυσού μεγαλύτερη από τη σημερινή. Μετρώντας από την αρχή του ράλι του 1979, όλα τα κέρδη στις πραγματικές τιμές του χρυσού είχαν εξανεμιστεί μέχρι τα μέσα του 1982.
