Ερυθρά Θάλασσα: Πότε επιστρέφουν τα πλοία μετά την ειρήνη στην Γάζα 

Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να εξεταστεί μια μαζική επιστροφή πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, μετά την ανακοινωθείσα εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η θετική, για την ειρήνη, εξέλιξη είναι ακόμη πολύ νωπή και τα ερωτήματα σχετικά με το πόσο βιώσιμη θα αποδειχθεί παραμένουν. Στο πλαίσιο αυτό, και παρά το γεγονός ότι οι σύμμαχοι της Χαμάς, οι αντάρτες Χούθι, ανακοίνωσαν «παύση πυρός» τις προηγούμενες ημέρες — σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης της Υεμένης — η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα παραμένει επιφυλακτική.

Η προοπτική επιστροφής των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα έχει αρχίσει να συζητείται. Ωστόσο, όπως αναφέρουν στον ot.gr παράγοντες της αγοράς, είναι ακόμη νωρίς για μια τέτοια εξέλιξη. «Η ναυτιλία θα πρέπει να είναι σίγουρη ότι η ασφάλεια έχει επιστρέψει στην περιοχή, και για να επιβεβαιωθεί αυτό θα χρειαστεί χρόνος», σημειώνουν.

Σε επιφυλακή οι ναυτικές δυνάμεις στην Ερυθρά Θάλασσα

Πάντως, οι ναυτικές δυνάμεις παραμένουν σε επιφυλακή για ενδεχόμενες επιθέσεις των Χούθι, παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Όπως εξήγησε ο ιδρυτής της Vespucci Maritime, Lars Jensen, «είναι πολύ απίθανο η εκεχειρία να οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στις δραστηριότητες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα».

«Η εκεχειρία που ίσχυσε από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2025 δεν οδήγησε σε καμία ουσιαστική αλλαγή στις δραστηριότητες. Οι ναυτιλιακές εταιρείες ήθελαν να βεβαιωθούν ότι η κατάσταση δεν θα επανέλθει στην προηγούμενη μορφή της πριν δεσμευτούν σε κάποια αλλαγή», πρόσθεσε.

Πιέσεις στους ναύλους

Το ζήτημα αφορά πρωτίστως τις ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, οι οποίες είχαν «απολαύσει» ικανοποιητικούς ναύλους λόγω της αναδρομολόγησης των πλοίων γύρω από την Αφρική, από τον Νοέμβριο του 2023, όταν ξεκίνησαν οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι.

Μια επιστροφή στην Ερυθρά Θάλασσα θα σήμαινε υπερπροσφορά χωρητικότητας και πίεση στους ναύλους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της HSBC, η αλλαγή των διαδρομών των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ως αποτέλεσμα των επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, είχε απορροφήσει περίπου το 7% της παγκόσμιας χωρητικότητας των containerships. Στο πλαίσιο αυτό, η επιστροφή στη Διώρυγα του Σουέζ θα επανέφερε αυτή τη χωρητικότητα στην αγορά, εντείνοντας σημαντικά την ήδη υπάρχουσα πτωτική πίεση στις τιμές της spot αγοράς.

Η HSBC Global Equities εκτιμά ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες παραμένουν επιφυλακτικές και θα απαιτηθεί μια παρατεταμένη περίοδος ειρήνης πριν προχωρήσουν σε αναπροσαρμογή των δρομολογίων τους.

Πολύπλοκα τα σχέδια επιστροφής

Είναι γεγονός ότι, ειδικά για τις ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, μια επιστροφή στην Ερυθρά Θάλασσα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο Άλαν Μέρφι, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Sea-Intelligence, δήλωσε ότι τα δίκτυα θαλάσσιων μεταφορών είναι πολύ περίπλοκα και «βαριά θηρία», για να μετακινηθούν.

Για παράδειγμα, η μετακίνηση μιας μόνο εβδομαδιαίας υπηρεσίας πίσω στη διαδρομή της Διώρυγας του Σουέζ περιλαμβάνει 14 πλοία σε ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής 98 ημερών, από τα οποία τα 12 θα επιστρέψουν στο Σουέζ και τα τελευταία δύο πλοία θα αποσυρθούν από την υπηρεσία, εξήγησε ο Murphy.

Πρόκειται για σχέδια που χρειάζονται αρκετούς μήνες για να υλοποιηθούν και δεν είναι μια απόφαση που λαμβάνεται ελαφρά τη καρδία, ειδικά αν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να χρειαστεί να αντιστραφεί η πορεία και να επιστρέψουν γύρω από την Αφρική, σε περίπτωση που οι επιθέσεις επιστρέψουν στην Ερυθρά Θάλασσα.

Επίσης, αν οι ναυτιλιακές εταιρείες αποφασίσουν να διασχίσουν ξανά την Ερυθρά Θάλασσα, αναμένεται να δημιουργηθεί συμφόρηση στα λιμάνια, καθώς τα πλοία που θα ακολουθούν τη συντομότερη διαδρομή μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ θα φτάνουν στα λιμάνια της Ευρώπης και της Ασίας την ίδια στιγμή με τα πλοία που θα έχουν ταξιδέψει γύρω από το Κέρας της Αφρικής.

Τα σενάρια

Τα σενάρια είναι πολλά και όλα εξαρτώνται από το πώς θα δράσουν οι ναυτιλιακές εταιρείες. Πάντως, οι εκτιμήσεις είναι ότι σχεδόν όλες μαζί θα σπεύσουν να δρομολογήσουν τα πλοία τους μέσω Σουέζ, εφόσον παγιωθεί η αίσθηση της ασφάλειας. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πιθανό να δούμε συμφόρηση και διαταραχές για τουλάχιστον 2-3 μήνες, αλλά θα μπορούσε να φτάσει και τους 4-6 μήνες», προέβλεψε ο Murphy.

Η συμφόρηση στο λιμάνι θα δημιουργούσε τεχνητή έλλειψη πλοίων, επειδή δεν θα ήταν διαθέσιμα για να φορτωθούν με επιπλέον εμπορεύματα. Αυτή η κατάσταση θα οδηγήσει επίσης σε αύξηση των ναύλων των θαλάσσιων μεταφορών.

Συνολικότερα, όμως, μια επιστροφή στην Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα σήμαινε πτώση των ναύλων. Ο υπεύθυνος για την έρευνα στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων του οίκου Drewry, Simon Heaney, δήλωσε πρόσφατα ότι «πάντα περιμέναμε ότι οι τιμές θα υποστούν πτώση σε περίπτωση που το Σουέζ ανοίξει ξανά, καθώς αυτό θα απελευθερώσει την πραγματική χωρητικότητα στην αγορά».

Τα οφέλη από την διέλευση στην Ερυθρά Θάλασσα

Εάν αυτή η επιστροφή συνδυαστεί με μια αναζωπύρωση του ποσοστού του στόλου που θα τεθεί σε ακινησία ή της διάλυσης, πρόσθεσε ο Heaney, «τότε η πτώση των τιμών θα μπορούσε να μετριαστεί».

Η επιστροφή δεν θα ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή ούτε για την αγορά ξηρού χύδην φορτίου. Ο Wilson Wirawan, επικεφαλής έρευνας ξηρών χύδην φορτίων της BRS, δήλωσε ότι η σταδιακή επαναλειτουργία της Ερυθράς Θάλασσας θα αποτελέσει αναμφίβολα ουσιαστικό παράγοντα κινδύνου πτώσης για τις προοπτικές των ναύλων των πλοίων ξηρού φορτίου σε μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Οποιαδήποτε επαναλειτουργία είναι πιθανό να επηρεάσει περισσότερο τις τιμές των πλοίων Panamax και Supramax, πρόσθεσε, καθώς οι διαδρομές των πλοίων Capesize τείνουν να μην χρησιμοποιούν τη Διώρυγα του Σουέζ, ενώ τα μικρότερα πλοία επικεντρώνονται κυρίως στις περιφερειακές εμπορικές συναλλαγές.