Τράπεζες: Γιατί δεν τραβάνε τα επιδοτούμενα δάνεια για κατοικίες

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται από τις αρχές του 2025 δύο ελκυστικά προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού 1,3 δισ. ευρώ, τα οποία απευθύνονται σε νοικοκυριά που θέλουν να αποκτήσουν νέα ή να αναβαθμίσουν την υφιστάμενη κατοικία τους.

Πρόκειται για δράσεις που υλοποιούνται με την αξιοποίηση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας:

– Ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Σπίτι Μου», συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, υποστηρίζει νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα για την απόκτηση κύριας κατοικίας, μέσω επιδοτούμενων κατά 50% ή 75% στεγαστικών δανείων.

Με τον τρόπο αυτό το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της χορήγησης μπορεί να πέσει κάτω από το 2%, με τα σημερινά δεδομένα ως προς τα ευρωπαϊκά επιτόκια.

– Το πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ, το οποίο επιδοτεί πλήρως τους τόκους σε δάνεια για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, χωρίς εισοδηματικά, περιουσιακά ή ηλικιακά κριτήρια για την επιλογή των δικαιούχων.

Στην πράξη, αρκεί να πληροί κάποιος τα συνήθη πιστοληπτικά κριτήρια που χρησιμοποιούν οι τράπεζες, ενώ δεν υπάρχει κανένας περιορισμός ως προς το είδος των εργασιών που θα επιλέξει να εκτελέσει ο δανειολήπτης.

Χαμηλή απορρόφηση

Πρόκειται αναμφίβολα για δύο δράσεις ιδιαίτερα ελκυστικές για όσους τις αξιοποιήσουν.

Παρά ταύτα, η απορρόφηση των κονδυλίων που έχουν δεσμευτεί για την υλοποίησή τους, είναι χαμηλή.

Τούτο προκύπτει από το προσχέδιο προϋπολογισμού 2026, που υπέβαλε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στην Κομισιόν.

Συγκεκριμένα:

«Σπίτι μου»

Στο «Σπίτι Μου» έχουν έως τώρα συμβασιοποιηθεί από τις τράπεζες στεγαστικά δάνεια ύψους 303 εκατ. ευρώ περίπου, ποσό που αντιστοιχεί στο 30% των πόρων της δράσης, η οποία είναι προγραμματισμένο να λήξει στο τέλος του 2025.

Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, η ζήτηση που εκδηλώθηκε για το πρόγραμμα ήταν πολύ ισχυρή.

Σε αυτό όπως λένε, βοήθησε η διεύρυνση του ηλικιακού κριτηρίου σε σχέση με τον πρώτο κύκλο της δράσης, που αυξήθηκε στα 50 έτη.

Έτσι, μέσα σε λίγες εβδομάδες οι αιτήσεις ξεπέρασαν σε αριθμό τους δυνητικά δικαιούχους, που εκτιμώνται σε 25.000.

Παρόλα αυτά, οι εκταμιεύσεις κινούνται, όπως προαναφέρθηκε σε χαμηλά επίπεδα.

Στέλεχος από συστημικό όμιλο σημειώνει πως ο βασικός λόγος είναι η χαμηλή προσφορά ακινήτων που πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος και τα υψηλά τιμήματα που ζητούνται από τους πωλητές.

Σημειώνει, δε, πως οι τράπεζες διαβλέποντας το πρόβλημα λάνσαραν προγράμματα που απευθύνονται σε όσους αναζητούν κύρια κατοικία, με προνομιακούς όρους.

Σε αυτά δεν εφαρμόζονται ωστόσο τα κριτήρια επιλεξιμότητας του «Σπίτι Μου» για την χρηματοδότηση ενός ακινήτου.

Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επιλέξει ακίνητο οποιασδήποτε ηλικίας. Έτσι, πολλοί ιδιώτες έλαβαν κλασικό στεγαστικό δάνειο αντί του επιδοτούμενου από το κράτος, εξέλιξη που συνέβαλε στη σημαντική εφετινή αύξηση των εκταμιεύσεων στις χορηγήσεις της κατηγορίας.

«Αναβαθμίζω το Σπίτι Μου»

Στο «Αναβαθμίζω το Σπίτι Μου» οι δικαιούχοι λαμβάνουν εντελώς άτοκο δάνειο έως 25.000 ευρώ για την αναβάθμιση της κύριας κατοικίας τους, χωρίς καμία δέσμευση για συγκεκριμένη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, όπως στα προγράμματα «Εξοικονομώ».

Πρόκειται, όπως λένε πηγές από τις τράπεζες, για το προνομιακότερο δανειακό πρόγραμμα τα τελευταία πολλά χρόνια στην ελληνική αγορά.

Παρόλα αυτά μέχρι στιγμής έχουν συμβασιοποιηθεί δάνεια ύψους μόλις 40 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 13% περίπου του προϋπολογισμού της δράσης.

«Πρόκειται για απογοητευτική επίδοση», τονίζει τραπεζική πηγή. Όπως λέει, «η χαμηλή ζήτηση ενδεχομένως να σχετίζεται με το χαμηλό ύψος του δανείου (έως 25.000 ευρώ) που σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο των απαιτούμενων εργασιών».

Επιπλέον, σημειώνει, πολλά νοικοκυριά όταν έχει να κάνει με την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, προτιμούν προγράμματα που προσφέρουν επιδότηση του κόστους και όχι αποκλειστικά δάνειο.