Eurostat: Η Δανία ξεπέρασε σε φόρους τη Γαλλία το 2024

Σε μια συγκυρία κατά την οποία η δημόσια συζήτηση για τους φόρους έχει πάρει φωτιά στη Γαλλία – η Εθνοσυνέλευση μόλις καταψήφισε τον περιβόητο «φόρο Ζικμάν», την πρόταση για φορολόγηση του πολύ μεγάλου πλούτου δηλαδή – η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία αποκάλυψε ότι, εν τέλει, δεν είναι η χώρα αυτή εκείνη με τη μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση στην ΕΕ. Πέρυσι η Δανία πήρε τα σκήπτρα από τη Γαλλία.

Αφού ήταν για καιρό η «πρωταθλήτρια Ευρώπης» σε φορολογικά βάρη, η Γαλλία έπεσε στη δεύτερη θέση το 2024, πίσω από τη Δανία. Όπως ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή, τα έσοδα από φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης αντιπροσώπευαν πέρυσι το 45,8% του ΑΕΠ της Δανίας, ενώ στη Γαλλία αντιπροσώπευαν «μόνο» το 45,3% του ΑΕΠ.

Φόροι και έλλειμμα

«Η διαφορά είναι μικρή, αλλά συμβολική: το Παρίσι κατείχε το ρεκόρ από το 2015, την χρονιά κατά την οποία ο γαλλικός δείκτης κορυφώθηκε στο 47,9%», γράφει ο Ζαν Κεντρόφ στον «Figaro». Ο Γάλλος ρεπόρτερ σημειώνει ότι αυτή η μικρή μείωση του ποσοστού στη Γαλλία δεν οφείλεται στη μείωση των φόρων, αλλά σε ένα «μηχανικό» φαινόμενο, το οποίο από το Μάιο του 2024 είχε εξηγήσει ο τότε υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ.

«Τα φορολογικά έσοδα της γαλλικής κυβέρνησης αυξάνονται πιο αργά από την οικονομική δραστηριότητα της χώρας», είχε αποκαλύψει ο Λεμέρ. Επίσης η κυβέρνηση είχε εισπράξει λιγότερα από τα αναμενόμενα από τον ΦΠΑ, από φόρους συναλλαγών ακινήτων και από εταιρικούς φόρους. Η φορολογική αυτή υστέρηση αύξησε το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, αλλά μείωσε ελαφρώς το λόγο των φόρων ως προς ΑΕΠ της χώρας.

Φόροι και ανταγωνιστικότητα

Μια σημαντική διαπίστωση της Eurostat είναι ότι σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο το βάρος των φόρων και των υποχρεωτικών εισφορών συνέχισε να αυξάνεται και την χρονιά που πέρασε. «Σε απόλυτους αριθμούς το 2024 τα έσοδα από φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης αυξήθηκαν κατά 387 δισ. ευρώ στην ΕΕ σε σύγκριση με το 2023, φτάνοντας τα 7,281 τρισ. ευρώ», διευκρινίζει η στατιστική υπηρεσία.

«Ο συνολικός λόγος φόρων ως προς το ΑΕΠ των κρατών-μελών της ΕΕ ανήλθε στο 40,4% το 2024, σε σύγκριση με 39,9% που ήταν το 2023. Στη ζώνη του ευρώ, ο λόγος φόρων προς ΑΕΠ αυξήθηκε επίσης από 40,5% το 2023 σε 40,9% το 2024», αναφέρει συγκεκριμένα η Eurostat.

Αυτή η αύξηση καταδεικνύει τον κεντρικό ρόλο της φορολογίας στη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών κοινωνικών μοντέλων, παρατηρεί ο ρεπόρτερ της «Le Figaro». Ωστόσο αυτή η αύξηση δεν είναι καθόλου ομοιόμορφη. Σε γενικές γραμμές, στις παλαιότερες, βορειοευρωπαϊκες χώρες της Ένωσης και δη στις σκανδιναβικές, η φορολογική επιβάρυνση των πολιτών και των εταιρειών είναι σαφώς υψηλότερη συγκριτικά με την επιβάρυνση στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που εντάχθηκαν στην ΕΕ προ 20ετίας.

Παρά τη συγκριτικά μεγαλύτερη επιβάρυνση, ωστόσο, η ανταγωνιστικότητα των παλαιότερων οικονομιών είναι σαφώς υψηλότερη από εκείνη των νεοφώτιστων στην ΕΕ (και στον καπιταλισμό) κρατών-μελών. Θα παρατηρούσε κανείς ότι ούτε η φορολογική επιβάρυνση-ρεκόρ στη Δανία ούτε η γενικότερη ακρίβεια αγαθών και υπηρεσιών στη σκανδιναβική αυτή χώρα εμποδίζουν τα δανέζικα τυριά να πωλούνται φθηνότερα από τα ντόπια στα ελληνικά σούπερ μάρκετ.

Φορομπήχτες και «χαλαροί»

Τρίτο σε φορολογική επιβάρυνση στην Ευρώπη βρίσκεται το Βέλγιο με ποσοστό φορολογικών βαρών που φθάνει στο 45,1% του ΑΕΠ.

Είκοσι δύο χώρες-μελη είδαν τον λόγο φόρων προς το ΑΕΠ τους να αυξάνεται, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται στις χώρες με τη μικρότερη φορολογική επιβάρυνση όπως η Μάλτα (από 26,7% σε 29,3% του ΑΕΠ), η Λετονία (από 33% σε 35,5%) και η Σλοβενία (από 36,8% σε 38,8%). Αντίθετα, η Γαλλία παρουσίασε μια μικρή μείωση μεταξύ του 2023 και του 2024 από το 45,6% στο 45,3% του ΑΕΠ.

Μοναδική χώρα της παλαιάς Δύσης (αν εξαιρεθούν οι πολύ μικρές Μάλτα και Κύπρος) με ποσοστό κάτω του 30% είναι η Ιρλανδία. «Αυτές οι διαφορές οφείλονται τόσο σε κυβερνητικές φορολογικές επιλογές όσο και στα διαφορετικά κοινωνικά μοντέλα που επικρατούν στα κράτη-μέλη», σημειώνει ο Ζαν Κεντρόφ του «Figaro». Έτσι, «σε ορισμένες χώρες η ασφάλιση υγείας και συντάξεων, για παράδειγμα, βασίζονται περισσότερο σε ιδιωτικές εισφορές παρά σε δημόσιους φόρους».

Φόροι και ανάπτυξη

Σε αυτή τη διάκριση προστίθεται το «ποικίλο πεδίο εφαρμογής των πολιτικών αναδιανομής και η διαφορά της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών», σημειώνει ο ρεπόρτερ. Παρ’ όλα αυτά, αυτά τα στοιχεία αποτυπώνουν το φλέγον ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την ΕΕ και αφορά «το μεγάλο γρίφο πώς να χρηματοδοτηθεί το κράτος πρόνοιας χωρίς να εμποδιστεί η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα των οικονομιών», όπως σημειώνει ο Ζαν Κεντρόφ. Διότι «πρόκειται για ένα ερώτημα που από την Κοπεγχάγη μέχρι το Παρίσι παραμένει στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής συζήτησης».

«Η συζήτηση για τους φορους δεν μπορεί να αποσυνδέεται με την ελκυστικότητα της γαλλικής οικονομίας και την ανάπτυξη», σημείωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Σεμπαστιάν Λεκορνί. Και όμως, η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων είναι πολύ μεγαλύτερη στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στη Γερμανία με τα ισχυρά (ακόμα) κράτη πρόνοιας από όσο στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία ή ακόμα και τη βιομηχανική Πολωνία.

Συμπτωματικώς αυτές οι χώρες είναι εκείνες στις οποίες καταγράφονται τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτερες σε ποσοστά και απόλυτες τιμές αυξήσεις της φορολογικής επιβάρυνσης φυσικών και νομικών προσώπων.

Στην Ελλάδα το 2024 η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε κατά 1,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ – πρόκειται για διόλου ευκαταφρόνητο άχθος, αν αναλογιστεί κανείς τη μεγάλη αύξηση του παρονομαστή του λόγου (η ανάπτυξη του ελληνικού ΑΕΠ ήταν 2,3% το 2024, από τις υψηλότερες στην ΕΕ).