Μετά από διημερείς διαπραγματεύσεις στη Μινσκ μεταξύ του εκπροσώπου του Ντόναλντ Τραμπ και του Αλεξάντρ Λουκασένκο, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποδεσμεύσουν τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στις λευκορωσικές εξαγωγές καλίου, αναφέρει το Reuters.
Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια αναδιάταξη στη σχέση με το Μινσκ, εν μέσω εντεινόμενης πίεσης από την αντιπολίτευση και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διατηρεί τις δικές της κυρώσεις.
Η απόφαση των ΗΠΑ
Σε επίσημο βίντεο που δημοσιοποιήθηκε από την προεδρική διοίκηση της Λευκορωσίας, ο Τζον Κόουλ — απεσταλμένος του προέδρου Τραμπ — ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με εντολές του Αμερικανού προέδρου, οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στο λευκορωσικό κάλιο.
Η απόφαση αυτή έρχεται μετά από δύο ημέρες συνομιλιών στη Μινσκ με τον Αλεξάντρ Λουκασένκο, έναν ηγέτη που έχει βρεθεί στο επίκεντρο διεθνούς κριτικής για την καταστολή της αντιπολίτευσης και τη διατήρηση της εξουσίας του.
Ο Κόουλ δεν διευκρίνισε τι δεσμεύσεις, αν υπάρχουν, ανέλαβε ο Λουκασένκο ως αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων, γεγονός που αφήνει πολλά ζητήματα ανοικτά.
Ιστορικό των κυρώσεων
Η Ουάσιγκτον και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλουν κυρώσεις στη Λευκορωσία από το 2020, μετά από μια αμφισβητούμενη προεδρική εκλογική διαδικασία και τη βίαιη καταστολή αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.
Οι κυρώσεις περιλάμβαναν οικονομικά μέτρα που στόχευαν πολιτικά πρόσωπα και βασικούς τομείς της οικονομίας, με σκοπό να ασκηθεί πίεση για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε το 2022, όταν η Λευκορωσία επέτρεψε τη χρήση του εδάφους της από τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία, ενισχύοντας τη δυτική αντίδραση και τις κυρώσεις.
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση
Η ανακοίνωση για την άρση των κυρώσεων προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις από την λευκορωσική αντιπολίτευση.
Ο Φράνακ Βιάτσορκα, εξέχον στέλεχος της αντιπολίτευσης, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί ακόμη κυρώσεις ειδικά για το ποτάσσιο, όπως την απαγόρευση εξαγωγής μέσω ευρωπαϊκών λιμανιών, και χαρακτήρισε την κίνηση των ΗΠΑ ως λιγότερο σημαντική σε σχέση με τη συνολική πίεση που απαιτείται εναντίον του καθεστώτος.
Ο Βιάτσορκα επiσήμανε επίσης ότι, παρά τις διεθνείς πιέσεις, η καταστολή στο εσωτερικό της χώρας συνεχίζεται, ενώ ο Λουκασένκο παραμένει σύμμαχος της Ρωσίας στην εμπόλεμη κατάσταση με την Ουκρανία.
Προειδοποίησε δε ότι η άρση των κυρώσεων μπορεί να ενισχύσει τη ρωσική πολεμική μηχανή ή να λειτουργήσει ως έμμεση επιβράβευση για την καταστολή.
Ευρύτερες συζητήσεις
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Belta, ο Κόουλ συζήτησε ευρύτερα θέματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κατάσταση στη Βενεζουέλα.
Αναφέρθηκε ότι ο Λουκασένκο έχει πρόσφατα συναντηθεί με υψηλόβαθμο διπλωμάτη από τη Βενεζουέλα και εξέφρασε τη φιλοξενία του προς τον πρόεδρο Μαδούρο, τον οποίο οι ΗΠΑ πιέζουν να αποχωρήσει από την εξουσία.
Ο Κόουλ σημείωσε επίσης ότι η στενή σχέση του Λουκασένκο με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στις προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες προσωπικές σχέσεις μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμες — αν και όχι απαραίτητα καθοριστικές.
