Το Ιράν βιώνει μία από τις πιο ταραχώδεις οικονομικές και κοινωνικές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας του.
Η καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών έχει γίνει δυσβάσταχτη, καθώς ο πληθωρισμός ξεπερνά το 40% και το εθνικό νόμισμα καταγράφει ιστορικά χαμηλά. Μέσα σε αυτό το κλίμα έντασης, η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακτήσει τον έλεγχο, αντικαθιστώντας τον επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας και «παγώνοντας» τη δημόσια ζωή με γενικευμένες αργίες.
Νέα ηγεσία στην Κεντρική Τράπεζα του Ιράν
Σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, οι ιρανικές αρχές διόρισαν νέο διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας τον Abdolnaser Hemmati. Η επιστροφή του στο οικονομικό επιτελείο έρχεται μόλις λίγους μήνες μετά την απομάκρυνσή του από τη θέση του υπουργού Οικονομίας, έπειτα από κοινοβουλευτική μομφή που σχετιζόταν με τη ραγδαία υποτίμηση του νομίσματος.
Η κυβερνητική εκπρόσωπος Fatemeh Mohajerani υποστήριξε ότι η επιλογή του Hemmati έχει τη στήριξη ειδικών του τραπεζικού τομέα και αντανακλά την «εμπιστοσύνη της κυβέρνησης» στο πρόσωπό του.
Οικονομική κατάρρευση και κοινωνική οργή
Η πτώση του ριάλ έναντι του δολαρίου έφτασε σε πρωτοφανή επίπεδα, οδηγώντας σε δραματική συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου. Η αγανάκτηση μετατράπηκε γρήγορα σε μαζική κινητοποίηση: από την Κυριακή, καταστηματάρχες στο εμπορικό κέντρο της Τεχεράνης κατέβασαν ρολά, με το ιστορικό Μεγάλο Παζάρι να γίνεται επίκεντρο διαμαρτυρίας.
Iranian students chant: “Death to the oppressor, whether Shah (King) or Supreme Leader.”
Contrary to what some try to present to the world, a large part of Iranian society will NOT submit to either clerical or monarchical dictatorship.#IranProtests
pic.twitter.com/iSPIIGOnM1— Kambiz Ghafouri (@KambizGhafouri) December 30, 2025
Τις επόμενες ημέρες, φοιτητές σε πανεπιστήμια της πρωτεύουσας αλλά και της περιφέρειας βγήκαν στους δρόμους. Βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατέγραψαν συνθήματα κατά της εξουσίας, ενώ υπήρξαν και αναφορές για προσωρινές προσαγωγές.
Αργίες, κλειστά πανεπιστήμια και σιωπή στους δρόμους
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε το κλείσιμο δημοσίων υπηρεσιών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σχεδόν σε όλες τις επαρχίες, επικαλούμενη ενεργειακές ανάγκες λόγω χαμηλών θερμοκρασιών.
Πολλοί πολίτες, ωστόσο, ερμήνευσαν την απόφαση ως έμμεση προσπάθεια περιορισμού των διαδηλώσεων.
Πανεπιστημιακά μαθήματα μεταφέρθηκαν στο διαδίκτυο, ενώ μεγάλα εμπορικά κέντρα της Τεχεράνης παρέμειναν κλειστά.
Υποσχέσεις σταθερότητας και σπάνιες συγγνώμες
Ο νέος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας δεσμεύτηκε να επαναφέρει την «οικονομική σταθερότητα», δίνοντας έμφαση στον έλεγχο του πληθωρισμού και στη διάλυση του πολύπλοκου συστήματος πολλαπλών ισοτιμιών, το οποίο –όπως είπε– γεννά διαφθορά.
Παράλληλα, ο πρόεδρος Masoud Pezeshkian συναντήθηκε με εκπροσώπους επαγγελματικών ενώσεων, ζητώντας συνεργασία για την αποκλιμάκωση της κοινωνικής έντασης. Σε μια σπάνια κίνηση αυτοκριτικής, ο αντιπρόεδρος Mohammad Jafar Ghaempanah ζήτησε δημόσια συγγνώμη για τον πληθωρισμό, παραδεχόμενος ότι οι λύσεις δεν μπορούν να δοθούν άμεσα.
Διεθνείς πιέσεις και γεωπολιτικό βάρος
Η οικονομική κρίση δεν είναι αποκομμένη από τις διεθνείς εξελίξεις.
Οι αμερικανικές κυρώσεις μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά το 2018, καθώς και η πρόσφατη στρατιωτική ένταση με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, έχουν εξαντλήσει τα συναλλαγματικά αποθέματα και περιορίσει τις εξαγωγές πετρελαίου.
Παρά μια μικρή ανάκαμψη του ριάλ μετά την ανακοίνωση της αλλαγής στην Κεντρική Τράπεζα, η αβεβαιότητα παραμένει. Όπως παραδέχθηκε η κυβερνητική εκπρόσωπος, η κοινωνία δείχνει υπομονή — αλλά μόνο μέχρι το σημείο που αντέχει η καθημερινή πίεση.
