Ο ηθικός κίνδυνος από την ανάποδη

Η αισιοδοξία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας δεν είναι επίπλαστη. Η πανδημία μέσω των εμβολιασμών θα ελεγχθεί, το κόστος χρήματος για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι πλέον ανταγωνιστικό και τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης εγγυώνται υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια.

Οι μεγάλες επιχειρήσεις ήδη καταγράφουν υψηλές κερδοφορίες, η ζήτηση για μετοχές ανεβαίνει και οι αποδόσεις των ομολόγων υποχωρούν.

Για αρκετές όμως μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις το μέλλον είναι δυσοίωνο. Τώρα που θα σταματήσουν τα μέτρα στήριξης, χιλιάδες επιχειρήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με τον «λογαριασμό».

Τα χρέη έχουν σωρευτεί και η επανεκκίνηση της δραστηριότητας δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Οι τράπεζες και οι servicers καραδοκούν και οι πλειστηριασμοί από απειλή θα γίνουν πραγματικότητα όχι μόνο για τους μπαταχτσήδες, αλλά και για αυτούς που επιθυμούν να είναι εντάξει με τις υποχρεώσεις τους αλλά δεν μπορούν.

Δεδομένου ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απασχολούν το 87% του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα, ένα μπλακ άουτ σε αρκετές από αυτές θα επιφέρει ανεπανόρθωτο πλήγμα στην πραγματική οικονομία. Αν κάποιος πρέπει να κλείσει επειδή τα νούμερα δεν βγαίνουν, καλώς να κλείσει. Αν όμως θα κλείσει επειδή θα του τραβήξουν το χαλί για να ρευστοποιήσουν την υποθηκευμένη περιουσία του, είναι διαφορετικό.

Μέχρι σήμερα οι τραπεζίτες έκαναν λόγο για τον ηθικό κίνδυνο. Τον κίνδυνο δηλαδή να μην πληρώνουν κάποιοι τις υποχρεώσεις τους ακόμη και αν έχουν τη δυνατότητα, επικαλούμενοι τις ρυθμίσεις των τραπεζών ή και το «κούρεμα» των οφειλών σε ευάλωτα νοικοκυριά. Τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν άλλον ηθικό κίνδυνο.

Οι servicers, έχοντας αποκτήσει ένα δάνειο στο 15% της αξίας του, να προσβλέπουν στον πλειστηριασμό της υποθηκευμένης περιουσίας του δανειολήπτη χωρίς πολλά-πολλά, βγάζοντας τεράστια κέρδη. Η κυβέρνηση έδωσε το «όπλο» των πλειστηριασμών μην μπορώντας να αγνοήσει τους διεθνείς κανόνες. Πρέπει όπως να μεριμνήσει ώστε η επικείμενη περίμετρος του εύκολου κέρδους που θα ακολουθήσει να είναι μικρή και να εγκλωβίσει όσο το δυνατόν λιγότερους Ελληνες.