Η Κίνα έχει ανάγκη για υψηλότερο πληθωρισμό

Project Syndicate

Οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου τάραξαν τις παγκόσμιες αγορές, οι οποίες έχουν συνηθίσει τον χαμηλό πληθωρισμό – ακόμη και τον αποπληθωρισμό – που επικρατούσε εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, τουλάχιστον στην Κίνα, λίγος πληθωρισμός δεν θα ήταν κάτι κακό.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι τεράστιες κυβερνητικές δαπάνες κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορωνοϊού έχουν προκαλέσει φόβους για την χρηματοοικονομική κατάσταση, ενώ τα πρόσφατα δεδομένα τιμών ενισχύουν τις ανησυχίες αυτές. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI) αυξήθηκε κατά 4,2% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο, σημειώνοντας την ταχύτερη αύξησή του από το 2008. Επιπλέον, η μηνιαία αύξηση κατέγραψε επιτάχυνση 0,8% τον Απρίλιο, από 0,6% το Μάρτιο, αν και το ποσοστό μειώθηκε ξανά στο 0,6% τον Μάιο. Ο δείκτης τιμών παραγωγού (PPI) κατέγραψε, επίσης, αύξηση στο 217,5 τον Απρίλιο, από 185,5 πριν ένα χρόνο.

Αυτά τα δεδομένα έχουν εντείνει την πίεση στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, ώστε να σκληρύνει την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική της πολιτική. Ωστόσο, τον Απρίλιο, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, τόνισε ότι η κεντρική τράπεζα απέχει ακόμη πολύ από το να αποσύρει τη νομισματική στήριξη, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι επιτρέπεται, προσωρινά, ο πληθωρισμός να ξεπεράσει το 2%. Αυτό θα ηρεμήσει τις αγορές, αν και πολλοί οικονομολόγοι παραμένουν πεπεισμένοι ότι η Fed υπερεκτιμά την ικανότητά της να διατηρεί τον πληθωρισμό υπό έλεγχο σε μακροπρόθεσμη βάση.

Στην Κίνα, ο ετήσιος δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 0,9% τον Απρίλιο (σε ετήσια βάση), σε σύγκριση με την αύξηση κατά 0,4% τον Μάρτιο. Το πιο εντυπωσιακό είναι, ωστόσο, ότι ο δείκτης τιμών παραγώγου εκτινάχθηκε στο 6,8% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Οκτώβριο του 2017. Τον Μάιο, οι δείκτες τιμών καταναλωτή και τιμών παραγωγού αυξήθηκαν – και απέκλιναν – περαιτέρω, σημειώνοντας αύξηση 1,3% και 9%, αντίστοιχα.

Ωστόσο, στις κινεζικές αγορές επικρατεί, κυρίως, ηρεμία. Με τους οικονομολόγους στην Κίνα να ανησυχούν πολύ για την επιδείνωση της οικονομικής ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο, εξαιτίας της αύξησης του πληθωρισμού, ασκείται πίεση στους υπεύθυνους δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής της Κίνας να ακολουθήσουν πιο αυστηρή πολιτική.

Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για αυτό.

Η κατά πολύ μεγαλύτερη αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή συμβαίνει λόγω των προετοιμασιών των Κινέζων παραγωγών για την αύξηση της ζήτησης μετά την πανδημία. Οι παραγωγοί στα ανώτερα επίπεδα των αλυσίδων εφοδιασμού κάνουν την πρώτη κίνηση, σπεύδοντας να αποθηκεύουν πρώτες ύλες και ορυκτά καύσιμα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι τιμές αγαθών, όπως ο χαλκός, ο άνθρακας, το σιδηρομετάλλευμα και το αλουμίνιο, έχουν σημειώσει διψήφιες αυξήσεις από τον Μάρτιο.

Ωστόσο, καθώς βγαίνουμε από την πανδημία, η ζήτηση για τελικά προϊόντα (ειδικά καταναλωτικά προϊόντα) παραμένει σε ύφεση. Αυτό εξηγεί το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των αυξήσεων του δείκτη τιμών καταναλωτή και του δείκτη τιμών παραγώγου. Οι παραγωγοί μεταποιημένων προϊόντων στο μεσαίο και κατώτερο επίπεδο των αλυσίδων εφοδιασμού δεν μπορούν να μεταβιβάσουν το αυξημένο κόστος των εισροών στους καταναλωτές και τους επενδυτές. Άλλοι παράγοντες, όπως τα αποθέματα τσιπ υπολογιστών και η εφαρμογή της ατζέντας της κυβέρνησης για την αειφορία, μπορεί επίσης να συνέβαλαν στην απόκλιση μεταξύ των δεικτών τιμών παραγωγού και καταναλωτή.

Πολλοί οικονομολόγοι στην Κίνα πιστεύουν ότι η αύξηση του δείκτη τιμών παραγώγου είναι απλώς παροδική και μπορεί να έχει ήδη κορυφωθεί. Ακόμα κι αν συνεχίσει να αυξάνεται, δεν υπάρχει λόγος πανικού, καθώς η πρόσφατη αύξηση το μόνο που έκανε ήταν να αντισταθμίσει τις απώλειες που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Επιπλέον, πριν από αυτή την πρόσφατη αυξητική τάση, η Κίνα είχε υποστεί πολλά χρόνια αποπληθωρισμού τιμών παραγωγού.

Σε κάθε περίπτωση, ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η αύξηση του δείκτη τιμών παραγώγου είναι απίθανο να μεταφραστεί σε σημαντική αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή. Υποτίθεται ότι αυτό είναι μια παρηγορητική σκέψη, γεγονός που δείχνει ότι η Κίνα δεν χρειάζεται να φοβάται τον υψηλό πληθωρισμό. Ωστόσο, το σενάριο αυτό είναι που ανησυχεί περισσότερο την Κίνα, της οποίας η οικονομία χρειάζεται λίγο περισσότερο πληθωρισμό.

Η έλλειψη διακύμανσης τιμών, η οποία έχει διατηρήσει τον πληθωρισμό των τιμών καταναλωτή σε χαμηλά επίπεδα, έχει μειώσει τα κέρδη των παραγωγών επόμενων σταδίων, ακόμη και όταν οι βιομηχανίες των πρώτων σταδίων παραγωγής επωφελούνται από την απότομη αύξηση της κερδοφορίας. Αυτό υπονομεύει την κατανάλωση, τις επενδύσεις και, εν τέλει, την οικονομική ανάπτυξη. Και για ποιο λόγο; Ως αναπτυσσόμενη οικονομία με κατά κεφαλήν εισόδημα άνω των 10.000 δολαρίων, η Κίνα μπορεί να αντέξει υψηλότερο πληθωρισμό καλύτερα από ό,τι οι ανεπτυγμένες οικονομίες.

Δεδομένου αυτού, η κινεζική κυβέρνηση θα πρέπει να εργαστεί για να αυξήσει τον πληθωρισμό των τιμών καταναλωτή, υιοθετώντας πολύ πιο επεκτατικές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία, η Κίνα δεν ακολούθησε χαλαρή προσέγγιση μακροοικονομικής πολιτικής κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τον Μάιο, ο ρυθμός αύξησης του Μ2 (ένα ευρύ μέτρο για την προσφορά χρήματος) ήταν 8,3%, υψηλότερος από τον Απρίλιο, αλλά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερος από ό,τι τον ίδιο μήνα ένα χρόνο νωρίτερα. Και ενώ τα εθνικά δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατά 25,5% τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2021, οι εθνικές δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν μόλις 3,8%.

Αυτή η επιφυλακτική στάση οδήγησε στην αποδυνάμωση της δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Τώρα, οι εξαγωγές έχουν γίνει και πάλι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης, μία μη βιώσιμη πρακτική που η χώρα προσπαθεί σκληρά να αλλάξει. Η δημοσιονομική και νομισματική επέκταση θα συμβάλει αρκετά στην αλλαγή αυτών των πρακτικών.

Στο τέλος, αφού οι επιχειρήσεις ανακτήσουν την κερδοφορία τους και η ανάπτυξη αποκατασταθεί δυναμικά, ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί σε θετικό και ασφαλές επίπεδο.

Ο Yu Yongding, πρώην πρόεδροςτου China Society of World Economics και διευθυντής του Institute of World Economics and Politics στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών, υπηρέτησε στην Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας από το 2004 έως το 2006.