Ανησυχία για τη νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Αγγλίας

Η ποσοτική χαλάρωση (QE) άρχισε σαν μια μη-συμβατική πολιτική και σήμερα θεωρείται η κυρίαρχη νομισματική πολιτική παγκοσμίως. Η έκθεση της Βουλής των Λόρδων αναφέρεται μόνο στην Τράπεζα της Αγγλίας, όμως πολλές από τις επισημάνσεις της έχουν άμεση αναφορά στην ΕΚΤ.

Οπως επισημαίνει ο γνωστός αρθρογράφος Wolfgang Munchau, δύο σημεία είναι που αυτά ξεχωρίζουν: ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στα δημοσιονομικά της κυβέρνησης και η ξεκάθαρη εντολή για την κλιματική αλλαγή.

Αναφορικά με το πρώτο, οι Λόρδοι ανησυχούν ιδιαίτερα για το σενάριο στο οποίο μια επίμονη άνοδος του πληθωρισμού σε συνδυασμό με την στάσιμη οικονομική ανάπτυξη θα είχε αντίκτυπο στα δημοσιονομικά. Οι Λόρδοι εμφανίζονται περισσότερο σκεπτικοί απέναντι στις προοπτικές του πληθωρισμού λόγω του συνδυασμένου αντίκτυπου του QE, των υψηλών κρατικών δαπανών, τις υψηλές αποταμιεύσεις και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Στο σενάριο του επίμονου πληθωρισμού, τα δημοσιονομικά θα βρεθούν σε κίνδυνο. Η βρετανική υπηρεσία για τον προϋπολογισμό υπολόγισε ότι αυξήσεις μιας ποσοστιαίας μονάδα στα βραχυχρόνια και μακροχρόνια επιτόκια μπορούν να αυξήσουν τις δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους κατά 0,8% του ΑΕΠ μέχρι το 2025-26.

Αν η Τράπεζα της Αγγλίας πρόκειται να αυξήσει τα επιτόκια, θα έπρεπε να αγοράσει κρατικά ομόλογα σε υψηλότερα επιτόκια επίσης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Τράπεζα της Αγγλίας αγοράζει κρατικά ομόλογα στο επιτόκιο βάσης, που είναι σήμερα το 0,1%. Οι Λόρδοι υποστηρίζουν ότι ανησυχούν πως η Τράπεζα της Αγγλίας θα δεχθεί πολιτικές πιέσεις να μην αυξήσει τα βασικά επιτόκια προκειμένου να εγγυηθεί τη ροή αγοράς ενεργητικού πάνω στην οποία βασίζεται η βρετανική κυβέρνηση.

Στη διάρκεια της ακρόασης που προηγήθηκε της έκθεσης, οι Λόρδοι ενημερώθηκαν ότι η Τράπεζα της Αγγλίας και το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να μειώσουν τον αντίκτυπο των πιθανών αυξήσεων επιτοκίων με την μη-πληρωμή επιτοκίου στα αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών. Αυτό ουσιαστικά θα αποτελέσει φόρο στο τραπεζικό σύστημα. Οι Λόρδοι επισημαίνουν ότι η απάντηση του υπουργείου σ΄ αυτή την επισήμανση ήταν αμφιλεγόμενη –κάτι που μας λέει ότι η ιδέα αυτή σαφέστατα εξετάζεται ως άμυνα της τελευταίας στιγμής.

Οι Λόρδοι υποστηρίζουν ότι η αξιοπιστία της Τράπεζας της Αγγλίας βασίζεται στην ανεξαρτησία της. Από τη στιγμή που αυτή θα χαθεί, θα ήταν δύσκολο να την επανακτήσει. Επισήμαναν ότι ο ενθουσιασμός της κεντρικής τράπεζας για το πρόγραμμα QE δεν ανταποκρίνεται στην κατανόησή της για τους οικονομικούς αντίκτυπους. Τόνισαν επίσης ότι η έρευνα της κεντρικής τράπεζας τείνει να δείχνει το QE πιο θετική σε σχέση με την άποψη των ακαδημαϊκών. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με την ΕΚΤ. Η κεντρική οικονομική έρευνα χρησιμοποιείται ευρέως ως μια δικαίωση της πολιτικής. Οι υπηρεσίες οικονομικής έρευνας δεν προωθούν την αυτοκριτική.

Το άλλο σημείο που τραβά την προσοχή είναι η πρόσθεση της κλιματικής αλλαγής ως δεύτερη εντολή της Τράπεζας της Αγγλίας. Η βρετανική κυβέρνηση άφησε την Τράπεζα της Αγγλίας να εφαρμόσει τις πολιτικές. Αυτό περίπου συνέβη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου η ΕΚΤ έχει πλέον τον έλεγχο για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τραπεζών, κάτι που νομίζουμε πως είναι απλά γελοίο, όπως τονίζει ο Munchau. Οι Λόρδοι ζητούν από την κυβέρνηση να θέσει ξεκάθαρη πολιτική για το τι ακριβώς περιμένει από την Τράπεζα της Αγγλίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν χρήσιμο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.