Τόκιο 2020 – Η φλόγα έσβησε, η οικονομική και επικοινωνιακή ζημιά θα μείνει…

Με τη φλόγα των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο να σβήνει παραδίδοντας τη σκυτάλη στο Παρίσι 2024 υπάρχει μια διάχυτη εικόνα ανακούφισης τόσο από τις τοπικές αρχές όσο και από την ηγεσία της ΔΟΕ.

Εξάλλου, μπορεί η δήλωση του Ιάπωνα πρωθυπουργού Γιοσίχίντε Σούγκα πως η διοργάνωση ήταν «μια απόδειξη νίκης απέναντι στον κορωνοϊό» να είναι κάπως υπερβολική, δεδομένου πως οι άδειες, λόγω πανδημίας, κερκίδες στέρησαν μεγάλο μέρος της χαράς των αγώνων, όμως σίγουρα τα χειρότερα αποφεύχθηκαν. Δεν υπήρξε κάποιο σαρωτικό κύμα κρουσμάτων που θα μπορούσε να διαταράξει σοβαρά το πρόγραμμα και οι αθλητικές στιγμές συγκίνησης, με νέα ρεκόρ και πρωτιές-έκπληξη, κράτησαν ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού, έστω και τηλεοπτικά. Ωστόσο η μεγάλη οικονομική ζημιά, που έγινε ακόμη μεγαλύτερη χωρίς θεατές και με λιγότερους σπόνσορες, επανέφερε αναπόφευκτα τη συζήτηση για το μέλλον του θεσμού.

Αν και για πολιτικούς και επικοινωνιακούς λόγους η ιαπωνική κυβέρνηση αποφεύγει να το συζητά, η οικονομική τρύπα που άφησε πίσω της η διοργάνωση σε ένα διάστημα ισχνών αγελάδων λόγω της οικονομικής κρίσης της πανδημίας δύσκολα θα κλείσει.

Οικονομικές εκθέσεις έχουν εκτιμήσει πως το όποιο οικονομικό όφελος από τους αγώνες για τη χώρα εξατμίστηκε μετά την αναγκαστική απόφαση οι κερκίδες να μείνουν κλειστές για το κοινό, λόγω της αναζωπύρωσης της πανδημίας. Η Nomura Research Institute έχει υπολογίσει τη ζημιά στα 146,8 δισ. γιεν (ήτοι 1,3 δισ. δολάρια), καθώς μόνο από τα χαμένα εισιτήρια οι απώλειες ξεπέρασαν τα 800 εκατ. δολάρια, ενώ τεράστιες θα είναι οι απώλειες και για τον επιχειρηματικό κλάδο.

Εκτιμάται πως οι ιαπωνικές επιχειρήσεις είχαν επενδύσει το ποσό ρεκόρ των 3 δισ. δολαρίων σε διάφορα project που σχετίζονταν με την Ολυμπιάδα και τώρα οι περισσότερες αμφιβάλουν πως η επένδυση τους θα καλυφθεί, κάτι που θα φανεί ουσιαστικά όταν… «καθίσει» η σκόνη από τη διεξαγωγή της διοργάνωσης.

Θυμίζουμε δε, πως ο συνολικός προϋπολογισμός της διοργάνωσης είχε ήδη εκτοξευτεί σε νέα επίπεδα ρεκόρ στην ιστορία του θεσμού, πάνω από τα 20 δισ. δολάρια, λόγω και του επιπλέον κόστους που προέκυψε από την καθυστέρηση της διεξαγωγής τους κατά ένα χρόνο, φέτος, αντί για πέρυσι που ήταν κανονικά.

Για τη χώρα, αλλά και το Τόκιο ειδικά, οι αγώνες ήταν σημείο-κλειδί στα προ της πανδημίας σχέδια της κυβέρνησης να ανανεώσει το διεθνές προφίλ της πρωτεύουσας και να την μετατρέψει σε διεθνή προορισμό με έως και 40 εκατ. επισκέπτες το χρόνο. Η πανδημία ανέτρεψε τα πάντα, διότι οι ξένοι επισκέπτες έμειναν σε μεγάλο βαθμό μακριά. Έτσι το κατά πόσο ο στόχος της ανανέωσης του προφίλ της πόλης επετεύχθη είναι λίαν αμφίβολο.

Ακόμη πιο δύσκολη είναι η συζήτηση που αφορά το λεγόμενο ολυμπιακό… boost, ήτοι την ώθηση που προκαλεί ο ενθουσιασμός των αγώνων στο εσωτερικό της διοργανώτριας χώρας. Ως λίαν θετικό σημείο αποτελεί η εξαιρετική επίδοση που κατέγραψε η Ιαπωνία αθλητικά με ρεκόρ χρυσών μεταλλίων, 27 επί συνόλου 58 μεταλλίων, που την ανέβασαν στην τρίτη θέση της κατάταξης μεταξύ όλων των κρατών, πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες (39 χρυσά επί συνόλου 113) και την Κίνα (38 χρυσά επί συνόλου 88 μεταλλίων).

Υπό συνήθεις συνθήκες ένας τέτοιος θρίαμβος θα ήταν πολύ σημαντικός για την εγχώρια αγορά, θα σηματοδοτούσε αύξηση της κατανάλωσης και ενίσχυση της οικονομίας και του χρηματιστηρίου. Αν και το Daiwa Institute, σε έκθεση του, διατηρεί την ελπίδα πως η ώθηση αυτή θα φανεί σταδιακά, τους επόμενους μήνες, το ίδιο το χρηματιστήριο δεν δείχνει να έχει… συγκινηθεί. Ο δείκτης Nikkei 225 διατηρείται στα χαμηλότερα επίπεδα της χρονιάς και μάλιστα βρίσκεται μεταξύ των χρηματιστηριακών δεικτών με τη χειρότερη επίδοση για φέτος, μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών.

Τα στοιχεία αυτά δυσκολεύουν την κυβέρνηση να βρει τρόπο να προβάλει στο εγχώριο κοινό ως επιτυχία την φιλοξενία των αγώνων. Ακόμη και σήμερα, την ώρα που τα πυροτεχνήματα φώτιζαν τον ουρανό της πόλης σηματοδοτώντας το τέλος της διοργάνωσης, έξω από το -άδειο από θεατές- ολυμπιακό στάδιο μερικές εκατοντάδες διαδηλωτών έκαναν ηχηρή την παρουσία τους με συνθήματα κατά των αγώνων και δη, του φουσκωμένου λογαριασμού τους. Οι διαδηλωτές δεν ήταν πολλοί, όμως τη ζημιά τους επικοινωνιακά την έκαναν. Εξάλλου, πόσες φορές, αλήθεια, έχουμε δει διαδηλώσεις κατά των αγώνων καθ’ όλη τη διάρκεια μιας διοργάνωσης, πόσο μάλλον ανήμερα της τελετής λήξης;

Η τελευταία δημοσκόπηση, που έγινε λίγες ημέρες μετά την έναρξη των αγώνων, έδειξε πως η λαϊκή στήριξη πως την κυβέρνηση Σούγκα βρίσκεται στο… ναδίρ του 34%, ήτοι το χαμηλότερο σημείο της αφότου ανέλαβε καθήκοντα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Οπότε η αγωνία της κυβέρνησης να διαπιστώσει, αν τα νούμερα αυτά άλλαξαν, μετά την… επιτυχημένη διοργάνωση και τον χαμηλό σχετικά αριθμό κρουσμάτων κορωνοϊού –μόλις 430 κρούσματα εκτιμάται πως σχετίζονται άμεσα με τη διοργάνωση-, είναι εύλογη. Η αντιπολίτευση καιροφυλακτεί και θεωρεί πως ο πολιτικός… λογαριασμός θα πληρωθεί την ώρα της κάλπης, που είναι μόλις σε λίγους μήνες από σήμερα, στα τέλη Νοεμβρίου.