Η απειλή του στασιμοπληθωρισμού είναι αληθινή

Project Syndicate

Προειδοποιώ εδώ και αρκετούς μήνες ότι το τρέχον μείγμα συνεχώς χαλαρών νομισματικών, πιστωτικών και δημοσιονομικών πολιτικών θα τονώσει υπερβολικά τη συνολική ζήτηση και θα οδηγήσει σε πληθωριστική υπερθέρμανση. Εντείνοντας το πρόβλημα, μεσοπρόθεσμα αρνητικά σοκ προσφοράς θα μειώσουν την πιθανή ανάπτυξη και θα αυξήσουν το κόστος παραγωγής.

Συνδυαστικά, αυτή η δυναμική της ζήτησης και της προσφοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό τύπου 1970 (αύξηση του πληθωρισμού εν μέσω ύφεσης) και τελικά ακόμη και σε σοβαρή κρίση χρέους. Ο πληθωρισμός αυξάνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές προηγμένες οικονομίες και η ανάπτυξη επιβραδύνεται απότομα, παρά τα τεράστια νομισματικά, πιστωτικά και δημοσιονομικά κίνητρα.

Η παραλλαγή Δέλτα αυξάνει προσωρινά το κόστος παραγωγής, μειώνει την αύξηση της παραγωγής και περιορίζει την προσφορά εργασίας. Οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους εξακολουθούν να λαμβάνουν τα ενισχυμένα επιδόματα ανεργίας που θα λήξουν τον Σεπτέμβριο, είναι απρόθυμοι να επιστρέψουν στον χώρο εργασίας, ειδικά τώρα με τη Δέλτα. Η Δέλτα διαταράσσει την επαναλειτουργία πολλών τομέων υπηρεσιών και πλήττει παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, λιμάνια και συστήματα εφοδιαστικής.

Υπάρχει η τάση προς την παγκοσμιοποίηση και τον αυξανόμενο προστατευτισμό και την ανασυγκρότηση μεγάλων αλυσίδων εφοδιασμού και τη δημογραφική γήρανση των προηγμένων οικονομιών και των βασικών αναδυόμενων αγορών. Αυστηρότεροι περιορισμοί μετανάστευσης εμποδίζουν τη μετανάστευση από τον φτωχότερο παγκόσμιο Νότο προς τον πλουσιότερο Βορρά.

Ο κινεζο-αμερικανικός ψυχρός πόλεμος μόλις αρχίζει, απειλώντας να κατακερματίσει την παγκόσμια οικονομία. Και η κλιματική αλλαγή διαταράσσει ήδη τη γεωργία και προκαλεί αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων. Επιπλέον, οι επίμονες παγκόσμιες πανδημίες θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε περισσότερη εθνική αυτοδυναμία και ελέγχους εξαγωγών για βασικά αγαθά και υλικά. Ο κυβερνοπόλεμος διαταράσσει ολοένα και περισσότερο την παραγωγή, αλλά παραμένει πολύ δαπανηρός για τον έλεγχο.

Και η πολιτική αντίδραση ενάντια στην ανισότητα εισοδήματος και πλούτου οδηγεί τις δημοσιονομικές και ρυθμιστικές αρχές να εφαρμόσουν πολιτικές που ενισχύουν τη δύναμη των εργαζομένων και των εργατικών συνδικάτων, θέτοντας το έδαφος για την επιτάχυνση της αύξησης των μισθών. Ενώ αυτά τα επίμονα αρνητικά σοκ προσφοράς απειλούν να μειώσουν την πιθανή ανάπτυξη, η συνέχιση των χαλαρών νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών θα μπορούσε να προκαλέσει μια αποδέσμευση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό.

Η προκύπτουσα σύνδεση μισθών – τιμών θα οδηγούσε τότε σε ένα μεσοπρόθεσμο περιβάλλον χειρότερο από τη δεκαετία του 1970 – όταν οι δείκτες χρέους / ΑΕΠ ήταν χαμηλότεροι από ό,τι τώρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο κίνδυνος μιας σταδιακής στασιμοπληθωριστικής κρίσης χρέους θα συνεχίσει να αυξάνεται μεσοπρόθεσμα.

Ο Nouriel Roubini είναι καθηγητής Οικονομικών στο Stern School of Business του New York University Stern School of Business και πρόεδρος της Roubini Macro Associates.