Τηλεργασία: Ποιες χώρες την αποφεύγουν;

Έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός των αγγελιών για εξ αποστάσεως εργασία, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, όπως έγινε γνωστό έπειτα από έρευνα της ιστοσελίδας εύρεσης εργασίας, Indeed. Πιο αναλυτικά, οι εν λόγω αγγελίες αυξήθηκαν από 2,5%, τον Ιανουάριο του 2020, σε 7,5%, τον Σεπτέμβριο του 2021, με τη μεγαλύτερη αύξηση να σημειώνεται σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Παράλληλα, μία άλλη ιστοσελίδα θέσεων εργασίας, η Ladders, προβλέπει ότι το 25% όλων των εξειδικευμένων θέσεων εργασίας, στη Βόρεια Αμερική, θα πραγματοποιούνται εξ αποστάσεως, μέχρι τα τέλη του 2022.

Εν τω μεταξύ, πολλοί εργαζόμενοι που έχουν κληθεί να επιστρέψουν στα γραφεία τους, στρέφονται στο υβριδικό μοντέλο εργασίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, με το 38% περίπου των εργαζομένων εργάζεται πλέον σε γραφεία που έχουν υιοθετήσει το μοντέλο αυτό, σύμφωνα με τον Δείκτη Τάσεων Εργασίας της Microsoft για το 2022.

Εντούτοις, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, η τάση αυτή δεν αποτελεί τον γενικό κανόνα, καθώς, σε ορισμένα έθνη, η τηλεργασία δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτή, καθώς δεν συνάδει με τον πολιτισμό τους ή αντιμετωπίζει ορισμένους τεχνολογικούς ή υλικοτεχνικούς φραγμούς.

Η Γαλλία παραμένει «πιστή» στον χώρο εργασίας

Σύμφωνα με μελέτη του Ifop για τη γαλλική δεξαμενή σκέψης (think-tank) Fondation Jean-Jaurès, μόνο το 29% των Γάλλων εργαζομένων αναφέρει ότι εργάζεται εξ αποστάσεως «τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα», ποσοστό χαμηλότερο του 51% των Γερμανών, του 50% των Ιταλών, του 42% των Βρετανών και του 36% των Ισπανών.

Ακόμη και εκείνοι στη Γαλλία που αναφέρουν ότι εργάζονται εξ αποστάσεως φαίνεται ότι δεν εργάζονται τόσο συχνά από το σπίτι όσο οι ευρωπαίοι γείτονές τους. Αναφορικά, για παράδειγμα, στην Ιταλία το 30% των εργαζομένων δήλωσαν ότι εργάζονται σε καθεστώς τηλεργασίας τέσσερις έως πέντε ημέρες την εβδομάδα και το 17% δύο έως τρεις ημέρες, στη Γαλλία, τα ποσοστά αυτά ανέρχονται σε 11% και 14%, αντίστοιχα, ποσοστά χαμηλότερα των γειτονικών της χωρών.

Γενικότερα, παρόλο που το υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει σημειώσει κάποια πρόοδο στη Γαλλία, από τον περασμένο Ιούλιο, τότε, δηλαδή, που οι εργαζόμενοι άρχισαν να επιστρέφουν στο γραφείο τους, πολλοί υπάλληλοι φαίνονται δύσπιστοι ως προς τις νέες αυτές τάσεις, καθώς για αυτούς η εργασία στον χώρο εργασίας τους αποτελεί ένα είδος ταυτότητας, κάτι που τους δίνει την αίσθηση ότι ανήκουν σε κάποιον οργανισμό.

Ακόμη, η απροθυμία αυτή που παρατηρείται στη Γαλλία σχετικά με την αλλαγή του τρόπου εργασίας και την υιοθέτηση του υβριδικού μοντέλου ή της τηλεργασίας, ενδεχομένως, να σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε παραδοσιακά ο γαλλικός χώρος εργασίας, με τους εργοδότες να αισθάνονται έντονα την ανάγκη να ελέγχουν τους υπαλλήλους τους.

Παράλληλα, στη Γαλλία, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις αποτελούν βασικό εργαλείο για τη λήψη αποφάσεων στους χώρους εργασίας . Οι Γάλλοι προτιμούν η επικοινωνία να είναι αυθόρμητη, να μην είναι προγραμματισμένη σε συγκεκριμένες στιγμές, ενώ οι διευθυντές επιβραβεύουν την αυθόρμητες επαφές και αλληλεπιδράσεις στους χώρους εργασίας.

Η τηλεργασία είναι δύσκολη για τους Ιάπωνες

Η Ιαπωνία αποτελεί, επίσης, μία χώρα, της οποίας ο τρόπος δομής της εργασίας αλλά και της κοινωνίας καθιστά δύσκολη την υιοθέτηση της τηλεργασίας, γεγονός που κατέστη εμφανές και από έρευνα της Indeed, σύμφωνα με την οποία οι θέσεις εργασίας εξ αποστάσεως δεν σημείωσαν σχεδόν καμία αύξηση μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021.

Αυτό οφείλεται αφενός και στην κουλτούρα της χώρας, καθώς δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη γλώσσα του σώματος και η μη λεκτική επικοινωνία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Θεωρείται, δηλαδή, ότι τα μηνύματα και οι ενδείξεις που μπορεί να λάβει κάποιος από τον τρόπο που κάθεται ή που αντιδράει ο συνομιλητής του κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης είναι σημαντικά στοιχεία τα οποία χάνονται πίσω από μία οθόνη.

Ο διάλογος θεωρείται, επίσης, απαραίτητος για τη λήψη αποφάσεων. Σε αντίθεση με χώρες του εξωτερικού, στην Ιαπωνία η λήψη αποφάσεων δεν αφορά μόνο συγκεκριμένες θέσεις εργασίας και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες για συγκεκριμένες θέσεις. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι δρουν στο πλαίσιο ομάδας, αλληλοεξαρτώνται και κάνουν αξιολογήσεις σαν ομάδα. Τα δεδομένα αυτά καθιστούν δύσκολο τον επιμερισμό των διαδικασιών και την κατανομή της εργασίας σε απομακρυσμένο περιβάλλον, έχοντας σημαντικές επιπτώσεις και στην παραγωγικότητα των εργαζομένων.

Επιπροσθέτως, στην Ιαπωνία επικρατεί η λογική της καθοδήγησης στον χώρο εργασίας. Οι ανώτεροι ιεραρχικά σε μία ομάδα ή όσοι έχουν περισσότερη εμπειρία αναλαμβάνουν συνήθως τον ρόλο να δείξουν στα νεότερα μέλη της ομάδας τι θα πρέπει να κάνουν και να τα καθοδηγούν. Κάτι τέτοιο, όμως, είναι δύσκολο να συμβεί, αν όχι ανέφικτο, ενώ εργαζόμαστε σε καθεστώς τηλεργασίας.

Ταυτόχρονα, το να φαίνεται το πόσο δουλεύεις και το πόσο παραγωγικός είσαι είναι, επίσης, πολύ σημαντικό για τους εργαζομένους στην Ιαπωνία. Πολλοί από τους υπαλλήλους φοβούνται την έλλειψη επαγγελματικής εξέλιξης εάν φανεί ότι κοπιάζουν πολλές ώρες στο γραφείο.

Οι αλλαγές ήρθαν για να μείνουν παρά τις δυσκολίες

Σοβαρό εμπόδιο, ωστόσο, αποτελεί και η έλλειψη των κατάλληλων υποδομών για τη σωστή πρόσβαση στο διαδίκτυο προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικό και επιτυχημένο το υβριδικό μοντέλο εργασίας ή η τηλεργασία.

Αναφορικά, μεγάλο μέρος των υπαλλήλων στο Νότιο Ημισφαίριο, για παράδειγμα, έχουν επιστρέψει, σήμερα, στους χώρους εργασίας τους, μετά από ορισμένα αποτυχημένα πειράματα που έκαναν για να δουν εάν θα λειτουργήσει η τηλεργασία, η οποία, όμως, αντιμετώπισε σημαντικά εμπόδια εξαιτίας ελλείψεων τεχνολογικής υποδομής.

Εντούτοις, η αλλαγή στον τρόπο εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, είναι αναμφισβήτητη, με πολλούς υπαλλήλους να γνωρίζουν, πλέον, πώς θα συνδέονται και πώς θα εργάζονται από τον χώρο εργασίας τους.

Παράλληλα, παρά τη σημερινή τάση επιστροφής στα γραφεία τους, οι εταιρείες προσπαθούν να προσαρμοστούν, επίσης, στα νέα δεδομένα συνδυάζοντας τις νέες αυτές τάσεις με τον πολιτισμό και τα δεδομένα που επικρατούν στη χώρα τους.

Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή του τρόπου εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δεδομένη και μπορεί να μην έχουν όλες οι χώρες «αγκαλιάσει» τις αλλαγές αυτές τόσο θερμά όσο οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, ο νέος, όμως, αυτός κόσμος της τηλεργασίας ή της υβριδικής εργασίας «ήρθε για να μείνει».