Κορωνοϊός, πόλεμος, «θερμοκήπιο», πληθωρισμός – Μπα, ένας εφιάλτης είναι…

Υπάρχουν ακόμη, είναι γεγονός, μέρη ή και χώρες ολόκληρες στον πλανήτη όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις τραγωδίες ως μακρινή υπόθεση, που δεν τους αφορά άμεσα. Ακόμη κι αν είναι μια φονική πανδημία, ένας πόλεμος που θυμίζει άλλες, τραγικές εποχές, οι ασταμάτητες πυρκαγιές, ο πληθωρισμός. Κάποιες φορές είναι γι’ αυτούς τηλεοπτικό θέαμα, κάποιες άλλες μια απειλή, από την οποία αναζητούν τρόπο να απαλλαγούν.

Ένα προσφιλές επιχείρημα είναι ότι για όσα συμβαίνουν στις μέρες μας, φταίνε κάποιοι «άλλοι» – και πάντως, σίγουρα όχι «εμείς» που έχουμε πάντα δίκιο. Ένα σύνηθες μέτρο που λαμβάνεται δε είναι να υψώνονται ολοένα περισσότερα τείχη και τα σύνορα, χερσαία και θαλάσσια, να θυμίζουν φρούρια.

• Διαβάστε επίσης: Ευρώπη και στασιμοπληθωρισμός

Η ζωή, όμως, παίζει επικίνδυνα παιχνίδια. Γι’ αυτό και βάλθηκε να αποδείξει σε όλους όσοι υποστηρίζουν τα παραπάνω ότι είτε πλανώνται πλάνην οικτράν είτε, πολύ χειρότερα, βρίσκονται σε συντεταγμένη υπηρεσία παραπληροφόρησης της παγκόσμιας κοινής γνώμης.

Το μαρτύριο της Covid

Ας δούμε τι έχει συμβεί με τον κορονοϊό Sars-Cov-2 τα τελευταία 2,5 χρόνια, για παράδειγμα. Μπορεί στα σοβαρά να υποστηρίξει κανείς ότι τα κλειστά σύνορα και τα αλλεπάλληλα (και ενίοτε τυφλά) lockdown κατάφεραν να τον σταματήσουν από το να φτάσει σε κάθε γωνιά του πλανήτη; Κι αν επιχειρήσει να το κάνει, δεν θα αρκεί άραγε μια ματιά στα τραγικά επίσημα στοιχεία για να πειστεί πως κάτι διαφορετικό συνέβη;

• Διαβάστε επίσης: Μετά την Covid, τι; 

Μπορεί, επίσης, να θεωρηθεί ότι κάποιο από τα μοντέλα που εφαρμόστηκαν κατάφεραν να τον τιθασεύσουν, στην αρχική του μορφή ή στις μετέπειτα, τις οποίες παίρνει σπάζοντας όλα μέτρα άμυνας; Όπως, ας πούμε, από τη μία το βρετανικό, όπου επελέγη η συνταγή της επίτευξης «ανοσίας αγέλης» με κάθε κόστος – ή, από την άλλη, το κινεζικό, όπου η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο στρατόπεδο συγκέντρωσης;

Η Ουκρανία είναι δίπλα μας

Ας πάρουμε τώρα τον πόλεμο. Αλήθεια, υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που να πιστεύουν πως τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, ειδικά μετά την 24η Φεβρουαρίου, δεν επηρεάζουν ή δεν θα επηρεάσουν τις ζωές τους; ΄Ότι δεν θα τους αναγκάσουν να αλλάξουν συνήθειες και αντιλήψεις, ότι δεν θα νιώσουν νέες απειλές και δεν θα αναγκαστούν να αναζητήσουν νέες λύσεις;

Προφανώς, αυτό δεν ισχύει. Δεν μπορεί να ισχύει – κι αυτό δεν οφείλεται μόνο ή κυρίως στις εικόνες που μεταδίδει το Διαδίκτυο και οι τηλεοπτικές οθόνες. Έχει να κάνει με απτές αλλαγές στην πραγματική ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων, που δεν σταματούν στα σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία ή με την Ευρώπη. Για τις οποίες – αν θέλουμε να είμαστε στοιχειωδώς σοβαροί – δεν ευθύνεται το σκοτεινό και αρρωστημένο μυαλό κάποιου Νταρθ Βέιντερ της γεωπολιτικής, αλλά οι τεράστιες αντιθέσεις και ανταγωνισμοί της εποχής που ο κόσμος αλλάζει.

Το τέλος της κλιματικής ισορροπίας

Ας στρέψουμε, στη συνέχεια, το βλέμμα μας στο μέτωπο της κλιματικής κρίσης. Υπάρχει περίπτωση, άραγε, οι αδηφάγες φλόγες που κατακαίουν δάση από την Ιβηρική μέχρι τη νοτιοανατολική Μεσόγειο και από την Καλιφόρνια μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο να σταματήσουν μπροστά σε οποιαδήποτε σύνορα; Και αντιστρόφως, σε 4-5 μήνες από τώρα, μήπως τα χιόνια και η παγωνιά «κωλώσουν» και δεν προχωρήσουν παραπέρα; Ή τα ορμητικά νερά από τις πλημμύρες της άνοιξης, πιστεύει κανείς ότι θα αναγνωρίζουν περιορισμούς και κανόνες;

Όσο για τους υπεύθυνους, μπορεί όλοι να αλληλοκατηγορούνται – «εμείς» και οι «άλλοι» – όμως εδώ ταιριάζει περίφημα το «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω». Δεν φταίνε, άραγε, οι ΗΠΑ των μεγάλων πετρελαϊκών και της κουλτούρας των 5.000 + κυβικών; Δεν φταίει η Ευρώπη του λιγνίτη, του φυσικού αερίου και των πυρηνικών, όπως και των μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών; Η Ρωσία είναι αμέτοχη, όταν κληρονόμησε και συνέχισε μια οικονομία βασισμένη στη βρόμικη ενέργεια; Και η Κίνα, πώς να τη δικαιολογήσει κανείς με τόσους πόρους που ρουφά καθημερινά από τον πλανήτη – ή την Ινδία για τα μεγαλόπνοα σχέδιά της;

Στη μέγγενη του πληθωρισμού

Ας ολοκληρώσουμε με μια ματιά σε κάτι πιο οικονομικό. Μόνο φαινομενικά, όμως, μιας και ο πληθωρισμός έχει δύο ιδιαιτερότητες: Αφενός, αγγίζει άμεσα την τσέπη και τη ζωή όλων μας και, αφετέρου, έχει άμεση σχέση και με τα τρία προηγούμενα και τις συνέπειές τους: κορονοϊό, πόλεμο και υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αλήθεια ποιοι, ακόμη και στον πλούσιο δυτικό κόσμο – πέρα από το 1% που προβληματίζεται μόνο για τα πολλά και όχι για τα λίγα – δεν έχει αισθανθεί ότι μένει περισσότερος μήνας μετά το τέλος του μισθού; Ποιοι δεν έχουν κάνει περικοπές στις δαπάνες τους ή, έστω, δεν έχουν καταστρώσει τα σχέδιά τους για άμεσες περικοπές; Και ποιοι δεν ανησυχούν για τις δόσεις των δανείων τους τώρα που αυξάνονται τα επιτόκια για να αντιμετωπιστεί το τέρας του πληθωρισμού (χωρίς εγγύηση επιτυχίας…);

Ε, μάλλον δεν είναι δύσκολο το συμπέρασμα: Κορονοϊός, πόλεμος, υπερθέρμανση και πληθωρισμός δεν γνωρίζουν σύνορα ούτε έχουν αποκλειστικούς ενόχους. Οι δε ζώνες στις οποίες κατοικούν εκείνοι που βαυκαλίζονται με το «εμένα δεν θα μου συμβεί ποτέ» συρρικνώνονται διαρκώς.

Είναι τόσο μικρός τελικά ο πλανήτης μας. Και πεπερασμένος. Ο δε χρόνος, που κάποιοι νομίζουν ότι δεν τελειώνει ποτέ, είναι σχετικός. Ίσως δε, σε δισεκατομμύρια χρόνια, εάν υπάρχει ακόμη σύμπαν, κάποιο άλλο πανίσχυρο τηλεσκόπιο πιάσει τη φευγαλέα λάμψη της καταστροφής του.