Στο βιβλίο του «Επανεφεύρεση των συνόρων» ο Στέφεν Μάου, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου, αμφισβητεί το παραδοσιακό δόγμα της παγκοσμιοποίησης. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF) «μέχρι σήμερα είχαμε το αφήγημα των ανοιχτών συνόρων, μας έλεγαν ότι με την παγκοσμιοποίηση τα εθνικά σύνορα αποκτούν όλο και λιγότερη σημασία. Η δική μου θέση- και αυτή πραγματεύομαι στο βιβλίο- είναι ότι, παράλληλα με το άνοιγμα των συνόρων που αδιαμφισβήτητα βλέπουμε σε κάποιον βαθμό, η παγκοσμιοποίηση πυροδοτεί και μία αντίθετη τάση. Κάποια σύνορα κλείνουν, νέα τείχη υψώνονται. Στην ουσία πρόκειται για μηχανισμούς επιλογής και διαχωρισμού ανάμεσα σε εκείνους που επιτρέπεται να περάσουν τα τείχη και σε εκείνους που μένουν πίσω».
Και οι δύο αυτές αντίρροπες τάσεις -το άνοιγμα και το κλείσιμο των συνόρων- παρατηρούνται ταυτόχρονα, υποστηρίζει ο Στέφεν Μάου. Μόνο που η κοινή γνώμη, κυνηγώντας το ευγενές όραμα των ανοιχτών συνόρων και των ανοιχτών οριζόντων, μαθαίνει ελάχιστα για την άλλη, πιο σκοτεινή πλευρά της παγκοσμιοποίησης. Ίσως γιατί θεωρεί αυτονόητο ότι αυτό που συμβαίνει στον στενό κύκλο των προνομιούχων Ευρωπαίων πολιτών, στο «κλειστό κλαμπ» της ζώνης Σένγκεν, μπορεί να συμβεί εξίσου και αλλού.
Οι Αφρικανοί ταξίδευαν πιο ελεύθερα πριν 30 χρόνια
Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. «Θα έλεγα ότι η παγκοσμιοποίηση προκαλεί κινητικότητα, αλλά και ακινησία ταυτόχρονα». Εκτιμά ο Γερμανός κοινωνιολόγος. «Πάρτε για παράδειγμα την ελεύθερη μετακίνηση για τουριστικούς σκοπούς. Στη δεκαετία του ’70 οι πολίτες πολλών αφρικανικών, αλλά και ευρωπαϊκών χωρών μπορούσαν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό χωρίς βίζα, σε περισσότερες χώρες. Σήμερα δεν έχουν την ίδια ελευθερία. Οι περιορισμοί είναι περισσότεροι από εκείνους που προβλέπονταν πριν από 30, 40 χρόνια…»
Έτσι, κάποιοι προνομιούχοι μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα, ενώ την ίδια στιγμή οι λιγότερο προνομιούχοι, κυρίως οικονομικοί μετανάστες, μένουν «εκτός νυμφώνος». Μάλιστα ο Στέφεν Μάου πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα, υποστηρίζοντας ότι δεν πρόκειται για αντίφαση, αλλά για τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. «Θα έλεγα ότι υπάρχει μία αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην ελευθερία των προνομιούχων και τον αποκλεισμό των υπολοίπων», εξηγεί. «Για να μπορούμε να ταξιδεύουμε εμείς, οι προνομιούχοι, οι ευπρόσδεκτοι, θα πρέπει να αποκλειστούν κάποιοι άλλοι και να μην μπορούν να ταξιδεύσουν. Το ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και η έννοια της συνοριακής γραμμής έχει αλλάξει. Δεν μιλάμε για την κλασική ‘μπάρα’ που βλέπαμε να ανοιγοκλείνει στα σύνορα, αλλά για ένα νοητό σύνορο, μακριά από την ίδια την επικράτεια της χώρας. Υπό αυτή την έννοια τα σύνορα της Ευρώπης αρχίζουν ήδη στην υποσαχάριο Αφρική».
«Χρυσά διαβατήρια» για τους προνομιούχους
Τα όσα διαδραματίζονται αυτές τις μέρες στο Αφγανιστάν είναι ενδεικτικά για τις νέες διαχωριστικές γραμμές ανά τον κόσμο. Αλλά ο Στέφεν Μάου θεωρεί ότι η «επανεφεύρεση των συνόρων» ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, γύρω στο 2000-2001. Σήμερα μπορεί να έχει πέσει το Τείχος του Βερολίνου, ωστόσο περισσότερες από 70 χώρες σε όλον τον κόσμο έχουν υψώσει νέα τείχη, άλλοτε στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, άλλοτε με δηλωμένο στόχο τον περιορισμό της οικονομικής μετανάστευσης. Αλλά πώς μπορεί κανείς να ενταχθεί στους «προνομιούχους», που υπερβαίνουν τα σύνορα;.
«Ασφαλώς το ευρωπαϊκό διαβατήριο έχει μεγάλη αξία» λέει ο Γερμανός κοινωνιολόγος. «Εξ ου και το ‘χρυσό διαβατήριο’ με το οποίο ένας πλούσιος αλλοδαπός μπορεί να πολιτογραφηθεί, δαπανώντας ένα σεβαστό ποσό. Αυτό γίνεται στην Κύπρο, στην Πορτογαλία, στην Αυστρία. Και γιατί θεωρείται ελκυστικό το μοντέλο; Όχι απαραίτητα γιατί οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν σε αυτές τις χώρες, αλλά γιατί αγοράζουν την ελευθερία διακίνησης, ελευθερία να δραστηριοποιηθούν οικονομικά στην ΕΕ. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι ο Βορράς της παγκοσμιοποίησης απολαμβάνει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, στον Νότο η ίδια ελευθερία προβλέπεται μόνο για συγκεκριμένες ομάδες κρατών, για παράδειγμα στις πλούσιες χώρες του Περσικού Κόλπου, ενώ η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική στις υπόλοιπες χώρες, ιδιαίτερα σε εκείνες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και πολιτική αστάθεια».
Πηγή: Deutsche Welle
Latest News
Η Σουηδία, οι ευρωεκλογές και το «Φολκλίσταν»
Ένα νέο κόμμα… τουρλού, με ακραία λαϊκιστική ρητορική, επιχειρεί να ανακατέψει την «τράπουλα» των ευρωεκλογών στη Σουηδία, «τσιμπώντας» στις δημοσκοπήσεις
Ο Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ παρουσία Τσίπρα
Αυτοί είναι 5 υποψήφιοι που κλείνουν το ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος – Καταχειροκροτήθηκε ο τέως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Schroders Insight: Ο πληθωρισμός θέτει υπό αμφισβήτηση τις περικοπές των επιτοκίων της Fed
Eίναι απίθανο να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ - Οι αυξημένοι κίνδυνοι στη Μέση Ανατολή προσθέτουν ένα επιπλέον στοιχείο αβεβαιότητας
Λάμπει η μετοχή της L' Oreal - Πωλήσεις πάνω από τις προσδοκίες
Η L' Oreal ανέφερε αύξηση πωλήσεων άνω του 12% τόσο στη Βόρεια Αμερική όσο και στην Ευρώπη
Οι μισές μεγάλες κινεζικές πόλεις... βυθίζονται - Πάνω από 1 δισ. καταστροφές
Στον επόμενο αιώνα, σχεδόν το ένα τέταρτο της παράκτιας γης θα μπορούσε να είναι χαμηλότερο από το επίπεδο της θάλασσας
Πώς προκλήθηκε η έκρηξη που ακούστηκε στην Ισφαχάν - Τι λένε Ιρανοί αξιωματούχοι
Η έκρηξη προκλήθηκε από πυρά της αεράμυνας εναντίον ενός ύποπτου αντικειμένου
Επίθεση Ισραήλ σε Ιράν: Τι ανέφεραν αξιωματούχοι των ΗΠΑ
«Ισραηλινοί πύραυλοι έπληξαν εγκαταστάσεις στο Ιράν», δηλώνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι
Επίθεση Ισραήλ σε Ιράν: «Απόλυτα ασφαλείς» οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ισφαχάν
Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε τις πρώτες πρωινές ώρες πως ακούστηκαν «ισχυρές εκρήξεις» στην επαρχία Ισφαχάν
Επίθεση Ισραήλ σε Ιράν: Καταρρίφθηκαν drones αλλά δεν έχει γίνει «επίθεση με πυραύλους»
Το Ιράν ενεργοποίησε τις πρώτες πρωινές ώρες την αντιαεροπορική άμυνα
Τσίπρας στο Στρασβούργο: Στη Μέση Ανατολή η Ευρώπη δεν είναι στη σωστή πλευρά της Ιστορίας
Άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και επιτέλους παρέμβαση της ΕΕ για ειρηνευτική διάσκεψη ζήτησε αυστηρά ο Αλέξης Τσίπρας κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο της Ευρώπης, εκφράζοντας τη θέση της Αριστεράς και στηλιτεύοντας τη στάση της Ευρώπης