Είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα μας, τις προθεσμίες στις οποίες είναι υποχρεωμένοι να καταθέσουν την Δήλωση Στοιχειών Ακινήτων (έντυπο Ε9) , οι κληρονόμου και όσοι φορολογούμενοι είναι ιδιοκτήτες ακινήτων που εντάσσονται για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, σύμφωνα με τις διευκρινήσεις που έδωσε με την εγκύκλιο Ε.2060/2022, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Στο σημερινό μας σημείωμα θα δούμε τις υποχρεώσεις που έχουν οι φορολογούμενοι μετά την αποποίηση του κληρονόμου.
Διαβάστε επίσης: Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ και το Ε9 με τον νόμο 4916/2022 (Α΄ μέρος)
Β. Υποχρέωση σε δήλωση στοιχείων ακινήτων του, μετά από αποποίηση, κληρονόμου.
1. Υποκείμενο στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. εκτός των άλλων, είναι και ο μετά από αποποιήσεις κληρονόμος, από το επόμενο έτος του θανάτου του κληρονομουμένου ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής.
2. Επίσης, υπόχρεοι σε δήλωση ακινήτων είναι, εκτός των άλλων, και οι μετά από αποποιήσεις κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, από το επόμενο του θανάτου του κληρονομουμένου έτος ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής, χωρίς την επιβολή προστίμου, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης. Τέλος, στην περίπτωση α της παραγράφου 4 του άρθρου 92 του ν. 4916/2022, ρητά ορίζεται ότι η παράγραφος 1 του άρθρου 48 ισχύει για κάθε πρόσωπο που καθίσταται κληρονόμος μετά από αποποίηση που γίνεται από την 1η Ιανουαρίου 2022 και εφεξής.
Διαβάστε επίσης: Φορολογικές δηλώσεις – Διορθώσεις λαθών στο έντυπο Ε9
3. Η εν λόγω διάταξη αντιμετωπίζει τα ζητήματα δήλωσης ακινήτων και της φορολόγησης αυτών σε περίπτωση διαδοχικών αποποιήσεων της κληρονομίας, οι οποίες εκτείνονται σε περισσότερα έτη από το έτος του θανάτου.
Συγκεκριμένα, από 1η Ιανουαρίου 2022 και εφεξής, όποιος καθίσταται κληρονόμος μετά από αποποίηση θα πρέπει να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) και για τα προηγούμενα έτη (και όχι μόνο από το επόμενο έτος που κατέστη κληρονόμος μετά από αποποίηση, όπως συνέβαινε έως την προσθήκη της παραπάνω διάταξης νόμου). Συνεπώς, σύμφωνα με τα ανωτέρω, εάν ο θανών πέθανε αδιάθετος, η δήλωση υποβάλλεται αναδρομικά από το επόμενο έτος του θανάτου του κληρονομουμένου και εάν υπάρχει διαθήκη, από το επόμενο έτος από το έτος δημοσίευσής της.
Διαβάστε επίσης: Ε9 – Ποιοι κωδικοί δίνουν τη σωστή ταυτότητα του ακινήτου
Παραδείγματα:
I. Εξ αδιαθέτου διαδοχή
Ο Θ, κάτοικος Ελλάδας, απεβίωσε στις 31 Αυγούστου 2021. Ο αποβιώσας, είχε έναν αδελφό τον Λ, ο οποίος είχε ένα τέκνο τον Ν, κάτοικο εξωτερικού και μία εγγονή την Κ, από το τέκνο του, επίσης κάτοικο εξωτερικού. Στις 31 Δεκεμβρίου 2021 ο Λ αποποιήθηκε. Ο Ν αποποιήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2022. Η Κ, η οποία δεν αποποιήθηκε, οφείλει να υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2022 εμπρόθεσμα μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2023. Την ίδια ημερομηνία θα υποβάλει εμπρόθεσμα και τη δήλωση Ε9 έτους 2023. Οι Λ και Ν δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων για την περιουσία που αποποιήθηκαν.
ΙΙ. Δημοσίευση διαθήκης
Ο Α, ο οποίος έχει δύο ακίνητα, πεθαίνει τον Νοέμβριο του έτους 2020 και έχει συγγενείς τα δύο αδέλφια του Δ και Ε, κατοίκους Ελλάδας, οι οποίοι δεν προέβησαν σε αποποίηση. Τον Οκτώβριο του έτους 2021 δημοσιεύεται διαθήκη. Σύμφωνα με τη διαθήκη το ένα ακίνητο το αφήνει στον Δ και το άλλο στην Ζ οικιακή του βοηθό, ενώ ρητά ορίζει ότι, εάν αποποιηθεί κάποιος από τους δύο, το ακίνητο του αποποιηθέντος θα κληρονομηθεί από το κοινωφελές ίδρυμα Η. Τελικά η Ζ αποποιείται στις 31 Ιανουαρίου του 2022 και το κοινωφελές ίδρυμα Η δεν προβαίνει σε αποποίηση. Σε αυτή την περίπτωση για το έτος 2021 τα δυο ακίνητα θα δηλωθούν στη δήλωση Ε9 κατά ποσοστό 50% από τους Δ και Ε, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμους κατά τα ποσοστά τους. Το έτος 2022 ολόκληρο το ένα ακίνητο θα δηλωθεί από τον Δ (εκ διαθήκης κληρονόμος, ως ίσχυε). Το άλλο ακίνητο θα δηλωθεί κι αυτό από το έτος 2022 (και όχι από το έτος 2021) από τον μετά από αποποίηση κληρονόμο, δηλαδή από το κοινωφελές ίδρυμα Η. Εφόσον το κοινωφελές ίδρυμα Η προβεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2022 μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας για αποποίηση, ήτοι μέχρι 30 Ιουνίου 2022, η δήλωση στοιχείων ακινήτων θεωρείται εμπρόθεσμη.
Διαβάστε επίσης: Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον ΕΝΦΙΑ και το έντυπο Ε9
III. Πολλαπλές διαθήκες
Ο Ν πεθαίνει μέσα στο έτος 2020. Η διαθήκη του, στην οποία ορίζεται ως μοναδική κληρονόμος του διαμερίσματός του στην Αθήνα η Β, κάτοικος Ελλάδας, δημοσιεύεται τον Αύγουστο του έτους 2020. Μια νεότερη διαθήκη ανακαλύπτεται και δημοσιεύεται μέσα στον Σεπτέμβριο του έτους 2022, στην οποία ορίζεται ως μοναδικός κληρονόμος του ίδιου ακινήτου ο Γ, κάτοικος Ελλάδας. Στην περίπτωση αυτή, τα έτη 2021 και 2022 το διαμέρισμα στην Αθήνα δηλώνεται στο Ε9 της Β. Από το έτος 2023, το εν λόγω διαμέρισμα διαγράφεται από το Ε9 της Β και δηλώνεται στο Ε9 του Γ.
Απόστολος Αλωνιάτης, Οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας
Latest News
Γιατί χρειάζεται δημοσιονομική συγκράτηση
Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί, οι οικονομικές συνθήκες έχουν χαλαρώσει και οι κίνδυνοι για τις προοπτικές είναι ισορροπημένοι
Πώς η Κλιματική Αλλαγή επηρεάζει τις τράπεζες
Το «Greenwashing» αποτελεί ανησυχία για τους επενδυτές και τους χρήστες δεδομένων γενικά
Πάσχα: Υποχρεωτικές αργίες και πώς αμείβονται
Τι ισχύει για Μεγάλη Παρασκευή και Μεγάλο Σάββατο - Κυριακή των Βαΐων
Η ανάγκη για επαρκή Κυβερνοασφάλεια σε υπηρεσίες Decentralized Finance
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε, στις 15 Σεπτεμβρίου 2021, ότι χρειαζόμαστε μια Ευρωπαϊκή Πολιτική Κυβερνοάμυνας
Ανάπτυξη ίσον μεταρρυθμίσεις
Μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες αποτελούν η επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης, η βελτίωση της εκπαίδευσης, η αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης
Η αναδιάρθρωση του χρέους και η συμβολή του Τσαρλς Νταλάρα
Μια τεράστια επιχείρηση που οργάνωσε η Ελληνική Δημοκρατία
Το Δώρο Πάσχα και η μεταφορά της αργίας της Πρωτομαγιάς
Το δώρο (επίδομα) Πάσχα, όπως και αυτό των Χριστουγέννων, το δικαιούνται όλοι οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα στην ελληνική επικράτεια
Παγκόσμια Τράπεζα και Κινητοποίηση του Ιδιωτικού Κεφαλαίου: Μερικές Σκέψεις για την Ελληνική Περίπτωση
Η Ελλάδα απολαμβάνει ένα μικρό χρηματοδοτικό «θαύμα»
Βραχυχρόνια μίσθωση: Διευκρινήσεις και οδηγίες από την διοίκηση
Η Εγκύκλιος Ε.2024/9.4.2024 αφορά κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που εκμεταλλεύεται ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση
Ειδική παροχή προστασίας μητρότητας
Το θεσμικό πλαίσιο και τι προβλέπεται για τις ειδικές περιπτώσεις