Πρώτα να μεγαλώσουμε την πίτα

Περισσεύουν οι προκλήσεις για όλους σε τούτο τον καιρό του πολέμου, της γεωπολιτικής αστάθειας, της κλιματικής απειλής, της ενεργειακής και της πληθωριστικής πίεσης. Πολίτες και κυβερνήσεις δοκιμάζονται ποικιλοτρόπως από το πλήθος των αδιεξόδων που καλούνται να υπερβούν και να διαχειριστούν με το λιγότερο δυνατό κόστος.

Προτού καλά-καλά ξεπεραστούν οι πληγές της υγειονομικής κρίσης νέες απειλές αναδείχθηκαν και νέοι κίνδυνοι αποκαλύφθηκαν. Οι οικονομίες όλου του κόσμου, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αντιμετωπίζουν ενεργειακό εκβιασμό, πληθωριστική έξαρση και πλέον απειλούνται με ύφεση έπειτα από τη γενικευμένη αύξηση των επιτοκίων και τη νομισματική σύσφιξη που επελέγη από τις έντρομες κεντρικές τράπεζες προς έλεγχο της άκρατης ανόδου των τιμών.

Η ελληνική οικονομία απεδείχθη εξαιρετικά ανθεκτική στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, κάτι που της επέτρεψε να ανακάμψει γρήγορα μετά την άρση των περιορισμών. Ένας συνδυασμός παραγόντων και συνθηκών, αλλά ιδιαιτέρως η προηγηθείσα διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης και μακράς διαρθρωτικής προσαρμογής στη διάρκεια της προηγούμενης υπερδεκαετούς οικονομικής κρίσης, την εξόπλισαν με δυνάμεις και δυνατότητες.

Η ελληνική οικονομία κατέστη ανθεκτική επειδή είχε αναδιαρθρωθεί δημοσιονομικά, το χρέος της είχε ρυθμιστεί και, το κυριότερο, είχε εξασφαλίσει απόθεμα ανταγωνιστικότητας, ικανό να την υποστηρίξει τουλάχιστον στην πρώτη φάση της ανάκαμψης.

Ωστόσο στο πρώτο εξάμηνο του 2022 οι διαχρονικές αδυναμίες αποτυπώθηκαν στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με εκτίναξη του ελλείμματος. Μόλις η ελληνική οικονομία πήρε τα πάνω της, η αυξημένη δαπάνη, η κατανάλωση και οι επενδύσεις δηλαδή, καλύφθηκαν περισσότερο από εισαγωγές παρά από αύξηση της εγχώριας παραγωγής. Γεγονός που καταδεικνύει ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για να βελτιώσουμε το αναπτυξιακό και παραγωγικό μας πρότυπο.

Και ας μη γελιόμαστε επειδή το χρέος μας είναι ρυθμισμένο με χαμηλά επιτόκια για μια δεκαετία. Μας επιτρέπει, είναι αλήθεια, να αντέξουμε για κάποιο διάστημα, αλλά στη διαδρομή των ετών επιβάλλεται η παραγωγική αδυναμία να ξεπεραστεί και η εξ αυτής εκπηγάζουσα ανισορροπία στο ισοζύγιο πληρωμών να ελεγχθεί.

Κακά τα ψέματα, η ελληνική οικονομία για να καταστεί πραγματικά ανθεκτική και να ασφαλιστεί έναντι μελλοντικών κινδύνων οφείλει να συνεχίσει τις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες, τα πλεονεκτήματά της να υπερασπίσει και βεβαίως την ελκυστικότητά της να ενισχύσει, ώστε και τις ξένες επενδύσεις να πολλαπλασιάσει. Και εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος και η ευθύνη του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες δεν διακρίνονται για τη συνέπεια και την επιμονή τους σε μεσοπρόθεσμες στοχεύσεις. Συνήθως είναι έτοιμες, με την πρώτη ευκαιρία, μόλις διαφανεί το κλείσιμο του εκλογικού κύκλου, να κλωτσήσουν την καρδάρα με το γάλα, να θυσιάσουν κόπους και θυσίες για τη διαιώνιση της εξουσίας και μόνο.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πολιτικός κίνδυνος έρχεται και επανέρχεται απειλώντας κάθε φορά τη σταθερότητα. Πηγάζει κυρίως από το γεγονός ότι στην περίπτωσή μας δεν υπάρχουν οι ασφάλειες και τα θεσμικά αντίβαρα. Κάποτε θα πρέπει και η ελληνική πολιτική να αναλάβει την ευθύνη της σταθερότητας.

Ιδιαιτέρως στην τρέχουσα φάση της απόλυτης ρευστότητας, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι επιβάλλεται να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να ξεπεράσουν τον υπονομευτικό και ζημιογόνο προεκλογικό ανταγωνισμό διά της ακατάσχετης παροχολογίας με δανεικά. Συνήθως τα ανταγωνιζόμενα κόμματα ασκούνται σε αναδιανομές πλούτου που δεν διαθέτει η χώρα. Τις προηγούμενες μέρες κυριάρχησαν αυτές ακριβώς οι αναδιανομές.

Είναι ίσως καιρός να τοποθετήσουν και τη δημιουργία και την παραγωγή στον κύκλο του πολιτικού ανταγωνισμού. Άλλωστε δεν νοείται αναδιανομή χωρίς παραγωγή και δημιουργία νέου πλούτου. Ας φροντίσουμε επιτέλους την πίτα να μεγαλώσουμε αντί να τρώγουμε τις σάρκες μας…

Πηγή: Έντυπη Έκδοση ΤΟ ΒΗΜΑ