Εξωδικαστικός: Αναστολή λήψης αναγκαστικών μέτρων και προσωρινή προστασία

Με την πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 να μετράει ήδη παραπάνω από ένα έτος λειτουργίας, πολλές παραμένουν οι απορίες των χρηστών, καθώς και οι δυσκολίες που παρουσιάζονται στην πράξη. Το φλέγον ζήτημα που μονοπωλεί το ενδιαφέρον των περισσότερων οφειλετών σχετίζεται με την προστασία τους από τις επιθετικές ενέργειες των χρηματοπιστωτικών φορέων, του Δημοσίου, και ιδίως τους τρόπους διάσωσης της κύριας κατοικίας τους.

Σύμφωνα με τον ν. 4738/2020, με την οριστική υποβολή της αίτησης στην πλατφόρμα και μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο περάτωση της διαδικασίας επέρχεται η αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης που έχουν επιβληθεί από πλευράς των πιστωτών, καθώς και η ποινική δίωξη που ασκείται στα πλαίσια μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.

Βέβαια, αυτό που πρέπει να προσέχουν οι χρήστες της πλατφόρμας είναι ότι με μόνη την απλή δημιουργία της αίτησης ο οφειλέτης είναι ακόμα έκθετος σε τυχόν ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης από τους πιστωτές του, κατ’ άλλη διατύπωση η οριστικοποίηση της αίτησης αποτελεί προϋπόθεση της αναστολής.

Παράλληλα, σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι επικείμενοι χρήστες της πλατφόρμας ότι η αναστολή δυνάμει του άρθρου 18 της οικείας νομοθεσίας δεν καταλαμβάνει πλειστηριασμούς που έχουν ορισθεί εντός τριών μηνών από την οριστικοποίηση της αίτησης.

Επομένως, εάν η αίτηση ενός χρήστη οριστικοποιηθεί από την πλατφόρμα την 1η/3 και ο πλειστηριασμός έχει ορισθεί για την 1η/5, τότε ο τελευταίος θα διενεργηθεί κανονικά. Προς την κατεύθυνση αυτή, προπαρασκευαστικές ενέργειες του πλειστηριασμού συνεχίζουν να διενεργούνται από ενέγγυους πιστωτές, δηλαδή κάθε τράπεζα που έχει προσημείωση σε ακίνητο οφειλέτη μπορεί να προβεί σε κατάσχεση και κατά το διάστημα της αναστολής του άρθρου 18.

Οριστικοποίηση της αίτησης

Όπως αναφέρθηκε, απαραίτητη για την προστασία του οφειλέτη κρίνεται η οριστικοποίηση της αίτησης στην πλατφόρμα, πολλές φορές όμως χωρίς δική του υπαιτιότητα η διαδικασία μπορεί να καθυστερήσει, είτε λόγω τεχνικών προβλημάτων του ίδιου του συστήματος, είτε λόγω κωλυμάτων από την πλευρά των πιστωτών. Εν προκειμένω, απευθυνόμενος στο αρμόδιο δικαστήριο έχει την δυνατότητα μέσω της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων να αιτηθεί την προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης  μέχρι την οριστικοποίηση της αίτησής του στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Σε κάθε περίπτωση, η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των φυσικών και νομικών προσώπων που επιθυμούν να διευθετήσουν τις οφειλές τους με το Δημόσιο ή/και με τραπεζικά ιδρύματα, ωστόσο, όπως αναλύθηκε παραπάνω, η προστασία των χρηστών από τους δανειστές τους είναι περιορισμένη, ενώ πουθενά στον νόμο δεν προβλέπεται εξασφάλιση από τυχόν ρευστοποίηση της κύριας κατοικίας του οφειλέτη ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου της  περιουσίας του. Βέβαια, ήδη η νομολογία διευρύνει το προστατευτικό πλαίσιο της προστασίας των οφειλετών, με την έκδοση αποφάσεων που κάνουν δεκτές αιτήσεις αναστολής των εκτελεστικών μέτρων λόγω της μη υποβολής πρότασης ρύθμισης στα πλαίσια της πλατφόρμας, παρά την παρέλευση της καθορισμένης προθεσμίας.

• Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι Δικηγόρος