Ο αέρας, οι διασυνδέσεις και η αγορά ηλεκτρισμού

Η προηγούμενη Τρίτη 10 Ιανουαρίου ήταν η πρώτη, κάπως, χειμωνιάτικη μέρα του 2023. Οι προγνώσεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας ήταν ακριβείς και θυελλώδεις άνεμοι φυσούσαν σε μεγάλο μέρος της χώρας. Αυτή η σύντομη αλλαγή σκηνικού όσον αφορά τον καιρό είχε αξιοσημείωτη επίδραση και στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού. Συγκεκριμένα, από την αρχή της χρονιάς οι άνεμοι ήταν από ανύπαρκτοι έως μέτριοι. Με αποτέλεσμα τα αιολικά πάρκα που βρίσκονται στην Ελλάδα να υπολειτουργούν.

Τις πρώτες οκτώ ημέρες του 2023, ο συντελεστής φόρτισης των αιολικών πάρκων -δηλαδή το κλάσμα το οποίο έχει ως αριθμητή την ενέργεια που έχει παραχθεί και ως παρονομαστή την ενέργεια που θα μπορούσε θεωρητικά να παραχθεί εάν οι μηχανές δούλευαν συνεχώς με τη μέγιστη ισχύ τους- ήταν κοντά στο 8,5%. Αυτό είναι ένα πολύ χαμηλό νούμερο, εάν αναλογιστούμε ότι τη δεκαετία 2013-2022 ο μέσος όρος του συντελεστή φόρτισης των ελληνικών αιολικών πάρκων κατά τον μήνα Ιανουάριο ήταν περίπου 30%. Αυτή η μεγάλη μείωση της παραγωγής των αιολικών πάρκων ήταν βασικός λόγος που η τιμή στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού παρέμεινε τις οκτώ ημέρες σε επίπεδα πάνω από τα 200 Ευρώ ανά μεγαβατώρα. Παρουσιάζοντας έτσι κάθε μέρα μια σημαντική έως και πολύ μεγάλη απόκλιση από τις άλλες ευρωπαϊκές αγορές.

Γιατί δεν μπαίνει πλαφόν στο φυσικό αέριο;

Όμως το απόγευμα της Δευτέρας 9 Ιανουαρίου άρχισε να φυσά δυνατά ο αέρας. Τόσο δυνατά που ο συντελεστής φόρτισης των αιολικών πάρκων εκτινάχθηκε τη Δευτέρα στο 25% και την Τρίτη στο 44% με αποτέλεσμα τόσο τη Δευτέρα όσο, περισσότερο, και την Τρίτη η τιμή στην αγορά να κυμανθεί σημαντικά κάτω από τα 200 Ευρώ ανά μεγαβατώρα. Το σύντομο αυτό ανεμώδες διάλλειμα έλαβε τέλος τo βράδυ της Τρίτης κι έτσι από την Τετάρτη η χαμηλή παραγωγή των αιολικών οδήγησε εκ νέου τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού σε τιμές που ξεκινούν από 2.

Η εποχή των αλλαγών

Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει είναι, ανεξάρτητα από το πόσο φυσά στην Ελλάδα γιατί δεν μπορούμε να επωφεληθούμε των χαμηλών τιμών ηλεκτρισμού που επικρατούν αυτή την περίοδο στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ηλεκτρισμού; Η απάντηση βρίσκεται στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές της χώρες. Όσο μεγαλύτερη ποσότητα ρεύματος μπορούν να μεταφέρουν αυτές οι διασυνδέσεις, τόσο περισσότερο θα μειώνεται η τιμή στην ελληνική αγορά -όταν υπάρχει φθηνότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι ότι την τελευταία δεκαετία οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν αμελήσει το θέμα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Εάν, για παράδειγμα, είχε ολοκληρωθεί εντός του 2022 -όπως προβλεπόταν στον σχεδιασμό του 2020- η νέα γραμμή μεταφοράς ρεύματος, μεταξύ της Νέας Σάντας στη Ροδόπη και της Μαρίτσα στη Βουλγαρία, τότε όλες αυτές τις τελευταίες εβδομάδες θα μπορούσε να προσφέρεται στην Ελλάδα πολύ περισσότερο φθηνό ρεύμα από την Ευρώπη.

Το μόνο που μένει τώρα είναι να ελπίζουμε ότι σε ένα αντίστοιχο άρθρο μας σε έναν χρόνο δεν θα χρειαστεί να επαναληφθεί η μέρα της μαρμότας. Και ότι στο εν τω μεταξύ θα έχει ξεκινήσει μια ισχυρή ανάπτυξη των ηλεκτρικών δικτύων και διασυνδέσεων. Ίδωμεν.

* Ο Γιώργος Στάμτσης είναι Διδάκτωρ Μηχανικός Πανεπιστημίου Ντούισμπουργκ-Έσσεν