Αλτσχάιμερ: Tεστ αίματος ίσως μπορεί να προβλέψει την εμφάνιση της νόσου

Γιατί κάποια άτομα εμφανίζουν νόσο Αλτσχάιμερ  και κάποια άλλα όχι; Και γιατί πολλά άτομα των οποίων ο εγκέφαλος είναι γεμάτος εναποθέσεις της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές που θεωρείται η «ένοχη» για την Αλτσχάιμερ, δεν εκδηλώνουν ποτέ τη νόσο ούτε άλλες μορφές άνοιας;

Με υπέρταση πάνω από 3.000.000 Ελληνες

«Βαρόμετρο» τα αστροκύτταρα

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ (Pitt) πιστεύουν ότι βρήκαν τις απαντήσεις στα σημαντικά αυτά ερωτήματα. Οπως αναφέρουν σε δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Medicine» η οποία αναμένεται να αλλάξει τη θεώρησή μας σχετικά με τα αίτια της Αλτσχάιμερ, το «κλειδί» φαίνεται να είναι εγκεφαλικά κύτταρα με σχήμα αστεριού, τα αστροκύτταρα. Τα κύτταρα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές, αποτελούν «βαρόμετρο» σχετικά με το αν η νευροεκφυλιστική νόσος θα εκδηλωθεί ή όχι.

Ο συνδυασμός που οδηγεί προς την Αλτσχάιμερ

Οι επιστήμονες ανέλυσαν το αίμα περισσότερων από 1.000 ηλικιωμένων ατόμων που δεν εμφάνιζαν γνωστικά προβλήματα – ορισμένοι από τους εθελοντές είχαν πλάκες αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ενώ άλλοι όχι. Ανακάλυψαν ότι μόνο τα άτομα που συνδύαζαν την παθολογία του εγκεφάλου με βιοδείκτες στο αίμα που μαρτυρούσαν μη φυσιολογική ενεργοποίηση των αστροκυττάρων (αντιδραστικότητα) εκδήλωναν στην πορεία συμπτωματική Αλτσχάιμερ. Η ανακάλυψη αυτή είναι άκρως σημαντική σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη φαρμάκων τα οποία θα βάζουν «φρένο» στην εξέλιξη της νόσου.

Ρυθμιστές της εξέλιξης της νόσου

«Η μελέτη μας δείχνει ότι ο καλύτερος τρόπος εντοπισμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν Αλτσχάιμερ είναι ο έλεγχος του εγκεφάλου για ύπαρξη πλακών αμυλοειδούς σε συνδυασμό με εξέταση βιοδεικτών στο αίμα που δείχνουν την αντιδραστικότητα των αστροκυττάρων» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Τάρικ Πασκοάλ, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής και Νευρολογίας στο Pitt και προσέθεσε: «Το εύρημα αυτό θέτει τα αστροκύτταρα στο επίκεντρο δείχνοντας ότι αποτελούν ρυθμιστές της εξέλιξης της νόσου και αμφισβητώντας τη θεώρηση ότι το β-αμυλοειδές είναι αρκετό από μόνο του να πυροδοτήσει τη νόσο Αλτσχάιμερ».

Η κρατούσα θεωρία και η αποτυχία των θεραπειών

Η Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος η οποία προκαλεί σταδιακή απώλεια μνήμης και άνοια «κλέβοντας» από τους ασθενείς πολλά χρόνια καλής ζωής. Σε επίπεδο ιστών, επί δεκαετίες εθεωρείτο ότι η συσσώρευση πλακών της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές στον εγκέφαλο καθώς και συσσωματώσεων μιας άλλης πρωτεΐνης που ονομάζεται ταυ αποτελούν όχι μόνο σημάδι της νόσου αλλά τους «ενόχους» για την εμφάνισή της. Αυτή η κρατούσα θεωρία οδήγησε και τις φαρμακευτικές εταιρείες να επενδύσουν σε μόρια που στοχεύουν το β-αμυλοειδές και την πρωτεΐνη ταυ – μόρια που επί μακρόν αποτύγχαναν να κάνουν τη διαφορά στην αντιμετώπιση της Αλτσχάιμερ – παραβλέποντας τη σημασία που μπορεί να έχουν άλλες παράμετροι, όπως το νευρο-ανοσοποιητικό σύστημα.