Τράπεζες: Οι νέες εκταμιεύσεις δανείων κέρδισαν τις έκτακτες αποπληρωμές στο α΄ εξάμηνο

Επιτάχυνση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης στην επιχειρηματική πίστη αναμένουν στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 οι τράπεζες, μετά την άρση της πολιτικής αβεβαιότητας.

Όπως εκτιμούν οι διοικήσεις τους, η εξάλειψη του σχετικού ρίσκου θα ξεκλειδώσει πλήθος deals, τα οποία εν αναμονή της πρόσφατης διπλής εκλογικής αναμέτρησης, βρίσκονταν σε κατάσταση «pause».

Κεντρικές τράπεζες: Ο απολογισμός των επιτοκιακών αυξήσεων από την αρχή του έτους

Τα στοιχεία

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος καταδεικνύουν του λόγου το αληθές. Σύμφωνα με αυτά, η καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά 190 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου έναντι +376 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Από τα τέλη Μαΐου ωστόσο, σε συνέχεια της επικράτησης της Νέας Δημοκρατίας και των προσδοκιών που καλλιεργήθηκαν στην αγορά για το σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης στο δεύτερο γύρο των εκλογών τον Ιούνιο, είχαν ήδη καταγραφεί οι πρώτες τάσεις αντιστροφής του κλίματος.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμάται ότι στο β΄ τρίμηνο της εφετινής χρήσης τα υπόλοιπα των επιχειρηματικών δανείων ενισχύθηκαν, μετά τη μικρή υποχώρησή τους στο ξεκίνημα του 2023.

Κι αυτό παρ΄ ότι συνεχίστηκαν οι πρόωρες αποπληρωμές από μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις με υπερβάλλουσα ρευστότητα, την οποία χρησιμοποίησαν για να μειώσουν το κόστος εξυπηρέτησης του τραπεζικού τους δανεισμού, στο τρέχον περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεσοσταθμικό επιτόκιο στις επιχειρηματικές χορηγήσεις ανήλθε κατά μέσο όρο το πρώτο τετράμηνο του 2023 σε 5,4%, έναντι μέσης τιμής 3% το αντίστοιχο διάστημα της περασμένης χρονιάς.

Σημείωσε δηλαδή μία αύξηση της τάξης του 80% μέσα σε ένα χρόνο. Όσα εταιρικά σχήματα είχαν λοιπόν γεμάτα ταμεία, τα χρησιμοποίησαν για να περιορίσουν τους τόκους που καταβάλλουν στους πιστωτές τους.

Θετικό πρόσημο στο εξάμηνο

Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι σε επίπεδο εξαμήνου, οι έκτακτες εξοφλήσεις δανείων κινήθηκαν στην περιοχή των 2 δισ. ευρώ, επιδρώντας καταλυτικά στους ρυθμούς μεταβολής του ενεργητικού των τεσσάρων συστημικών ομίλων.

Οι ίδιοι κύκλοι πάντως σημειώνουν ότι με την ενεργοποίηση επενδυτικών σχεδίων το τελευταίο δίμηνο, το τελικό πρόσημο στο πρώτο μισό του 2023, αναμένεται να είναι ελαφρώς θετικό.

Ο κ. Βασίλης Καραμούζης, Γενικός Διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας αναμένει επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης τα επόμενα τρίμηνα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, καταλυτικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση θα παίξει η ωρίμανση έργων που θα ενταχθούν στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Εκτιμά δε, πως στο σύνολο της τρέχουσας χρήσης, τα υπόλοιπα στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο της Εθνικής Τράπεζας θα καταγράψουν αύξηση της τάξης των 1,3 δισ. ευρώ.

Από τις νέες χορηγήσεις ποσοστό άνω του 40%, κατά τον κ. Καραμούζη, διοχετεύεται στους τομείς της ενέργειας και του τουρισμού, ενώ καλές επιδόσεις σημειώνουν οι κλάδοι του εμπορίου και της μεταποίησης.

Ο ρόλος της επενδυτικής βαθμίδας

Για τα επόμενα έτη, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η εξέλιξη της τραπεζικής πίστης προς τον ιδιωτικό τομέα θα ακολουθήσει την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική, «περιοριστική επίδραση στα πιστωτικά μεγέθη θα ασκήσει τυχόν συνέχιση της αύξησης των επιτοκίων χορηγήσεων, είτε λόγω περαιτέρω μετακύλισης των αναπροσαρμογών που έχουν ήδη πραγματωθεί στους βασικούς δείκτες της ΕΚΤ ή λόγω περαιτέρω αυστηροποίησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής».

Από την άλλη πλευρά όμως, θετική συμβολή στην τραπεζική χρηματοδότηση θα έχει η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα.

Κι αυτό διότι όχι μόνο θα διευρύνει την επενδυτική βάση στην οικονομία, αλλά θα περιορίσει το κόστος χρηματοδότησης για τα πιστωτικά ιδρύματα και κατά συνέπεια για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ενδεχόμενη αναβάθμιση του Ελληνικού Δημοσίου θα οδηγήσει σε προς τα πάνω αναθεώρηση της βαθμολογίας και των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών, όπως συνέβη το 2022 και τους πρώτους μήνες του 2023.

Υπενθυμίζεται πως η απόσταση της πλέον ευνοϊκής μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης σε επίπεδο ομίλου από την επενδυτική κατηγορία διαμορφώνεται σήμερα σε:

– 3 βαθμίδες για τη Eurobank και την Εθνική Τράπεζα (ΒΒ-)

– 4 βαθμίδες για την Alpha Bank (Β+)

– 5 βαθμίδες για την Τράπεζα Πειραιώς (Β2)