Περιβάλλον: Συνεχίζεται το θρίλερ για τον Κανονισμό της Ε.Ε. περί αποκατάστασης της φύσης

Την Τρίτη, στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο θα παιχθεί η …τελευταία πράξη του δράματος που θα καθορίσει την τύχη του σχεδίου της Κομισιόν για τον νέο Κανονισμό  Αποκατάστασης της Φύσης.  Στις 27 Ιουνίου το θρίλερ κορυφώθηκε καθώς κατά τη διάρκεια του δεύτερου μέρους της ψηφοφορίας στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου  το αποτέλεσμα ήταν και πάλι οριακό, όπως και στο πρώτο μέρος,  δηλαδή 44-44.

Έτσι, η διχασμένη Επιτροπή Περιβάλλοντος δεν εξασφάλισε την απαραίτητη πλειοψηφία για να εγκριθεί η εισήγηση επί του Κανονισμού για την Αποκατάσταση της Φύσης, όπως είχε διαμορφωθεί μετά την υιοθέτηση σειράς τροπολογιών.  Ως εκ τούτου, απέρριψε την Κανονισμό, όπως έκαναν και οι δύο άλλες γνωμοδοτικές Επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, και Αλιείας.

Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) _ το οποίο εξαρχής επιθυμεί την απόσυρση της πρότασης της Κομισιόν_ ψήφισε ως μπλοκ κατά του Κανονισμού. Την ίδια στάση κράτησαν και οι ακροδεξιές πολιτικές ομάδες ECR και ID.  Οι …αθέμιτες πρακτικές του ΕΛΚ συνεχίστηκαν και σε αυτή τη ψηφοφορία.  Ο Γάλλος φιλελεύθερος ευρωβουλευτής Πασκάλ Κανφάν (της κοινοβουλευτικής ομάδας των RENEW) και πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ανέφερε ότι 1/3 από τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος αντικαταστάθηκαν από ευρωβουλευτές που δεν είναι μέλη της Επιτροπής. Από τους  ευρωβουλευτές που συμμετείχαν στην Επιτροπή εκτάκτως, το 1/3 ήταν Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και οι υπόλοιποι της Επιτροπής Αγροτικής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου.

Στη συνέντευξη που έδωσε μαζί με τον Ισπανό εισηγητή Σεζάρ Λουένα μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, ανέφερε ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα _ αντικαθιστώντας μέλη που θα ψήφιζαν θετικά επί του Κανονισμού ή είχαν αμφιβολίες για τη στάση που θα κρατούσαν _ αποσιώπησε την πολυφωνία εντός του ΕΛΚ και τη διαφοροποίηση που προκύπτει σε μία πολιτική ευρω-ομάδα με μέλη από διαφορετικές χώρες.  Αντίθετα, η φιλελεύθερη πολιτική ομάδα του RENEW διασπάστηκε με οκτώ μέλη να ψηφίζουν υπέρ του Κανονισμού και τέσσερα κατά.  Ευθυγραμμισμένα υπέρ του Κανονισμού ψήφισαν Σοσιαλιστές, Πράσινοι και η Αριστερά.

Οι ισχυρισμοί του ΕΛΚ

Σύμφωνα με  δηλώσεις  της σκιώδους εισηγήτριας Κριστίν Σνάιντερ  του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και του συντονιστή  για το ΕΛΚ στην Επιτροπή Περιβάλλοντος Πίτερ Λίζε,   έχουν σημαντικές αντιρρήσεις επί του Κανονισμού, λόγω των επιπτώσεων στην επισιτιστική ασφάλεια αλλά και γιατί έρχεται σε αντίθεση με την κλιματική ατζέντα. Παραδέχτηκαν μάλιστα ότι αντικατέστησαν τα μέλη που δεν ήταν σίγουρα για τη θέση που θα κρατήσουν ενώ επιτέθηκαν στον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμμερμανς, κατηγορώντας εκείνον ότι είχε απειλήσει μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ώστε να στηρίξουν την πρόταση της Επιτροπής.

Κεντρικός ισχυρισμός κατά του νέου Κανονισμού που προβάλει το ΕΛΚ είναι ότι τα μέτρα για την αποκατάσταση της φύσης θα επιβαρύνουν τον αγροτικό τομέα και ότι θα θέσουν σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια. Ωστόσο, με επιστολή τους, 6.038 επιστήμονες από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ,  απαντούν ότι απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια είναι η κλιματική κρίση και η απώλεια της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών, όπως η επικονίαση και ο έλεγχος των παρασίτων.

«Σε αντίθεση με τις αιτιάσεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η αποκατάσταση της φύσης λειτουργεί ενισχυτικά και για τη γεωργική παραγωγή. Με μέτρα όπως η δημιουργία φυτοφρακτών στα όρια των χωραφιών αυξάνονται οι πληθυσμοί των επικονιαστών, των μελισσών και άλλων εντόμων, από τους οποίους εξαρτάται περισσότερο από το 80% των καλλιεργειών. Ακόμη, μειώνεται η διάβρωση, βελτιώνεται η ποιότητα του εδάφους και ελέγχεται με φυσικό τρόπο η εξάπλωση παρασίτων», εξηγεί η διευθύντρια πολιτικής στο «The Green Tank» κυρία Ιόλη Χριστοπούλου  που συνυπογράφει την κοινή επιστολή των 6.038 επιστημόνων που τοποθετούνται τεκμηριωμένα υπέρ της υιοθέτησης του Κανονισμού.. Και προσθέτει: «Παράλληλα, αυξάνεται η ανθεκτικότητα των αγροτικών οικοσυστημάτων που ήδη επηρεάζονται από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Για την αντιμετώπιση όποιων κοινωνικό-οικονομικών συνεπειών προκύπτουν από την εφαρμογή τέτοιων μέτρων πρέπει να εξασφαλιστούν ευρωπαϊκοί πόροι ώστε οι αγρότες να προσαρμοστούν και να συμμετέχουν στη μετάβαση σε πιο βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για την υιοθέτηση του Κανονισμού».

Ένα άλλο επιχείρημα κατά του Κανονισμού που προβάλει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι ότι η αύξηση των αστικών χώρων πρασίνου και της σκίασης από τα δέντρα θα δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία των πόλεων. Όμως, και σε αυτό το επιχείρημα υπάρχει απάντηση, καθώς η ενίσχυση της φύσης στις πόλεις βοηθά στη μείωση των αστικών θερμικών νησίδων και των επιπτώσεων ακραίων καιρικών φαινομένων που εντείνονται λόγω της κλιματικής κρίσης.

«Με τις μεθοδεύσεις του το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα απειλεί να τορπιλίσει όχι μόνο τη λήψη απαραίτητων μέτρων για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της φύσης, αλλά και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την ηγετική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διεθνή περιβαλλοντική πολιτική. Στην Ολομέλεια   οι Ευρωβουλευτές που εκπροσωπούν τη χώρα μας θα κληθούν να πάρουν θέση. Απαιτείται θετική ψήφος που θα υπερασπίζεται τη φύση και μαζί της τις τοπικές κοινωνίες της Ελλάδας και της Ευρώπης. Αυτό εξάλλου ευθυγραμμίζεται και με τους νομικά δεσμευτικούς εθνικούς στόχους για τη φύση και τη στάση που έχει κρατήσει η Ελλάδα στο Συμβούλιο», τονίζει η κυρία Χριστοπούλου.

Η συνέχεια

Η μπάλα πλέον βρίσκεται στο γήπεδο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συνεδρίαση της Τρίτης,  αν και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα ήθελε να μεταφέρει τη ψηφοφορία τον Σεπτέμβριο. Εκεί, οι Ευρωβουλευτές θα κληθούν να ψηφίσουν επί της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και νέων τροπολογιών που θα κατατεθούν από τις πολιτικές ομάδες – αρκετές βάσει των συμβιβαστικών τροπολογιών που είχαν διαμορφωθεί στη φάση της επεξεργασίας στην Επιτροπή Περιβάλλοντος.  Στην Ολομέλεια δεν υπάρχει περιθώριο αντικατάστασης ορισμένων μελών από άλλα μέλη. Σε κάθε περίπτωση το σίγουρο είναι ότι το   Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα προτείνει εκ νέου την απόρριψη του Κανονισμού για την Αποκατάσταση της Φύσης.

Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη υιοθέτησαν τη δική τους θέση την προηγούμενη εβδομάδα στο Συμβούλιο Υπουργών, όπου με ενισχυμένη πλειοψηφία, ζήτησαν αρκετά μεγαλύτερη ευελιξία και χαλάρωση κάποιων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. H Ελλάδα τάχθηκε σθεναρά υπέρ του Κανονισμού και της γενικής προσέγγισης που παρουσίασε η Σουηδική Προεδρία του Συμβουλίου. Άλλωστε η Ελλάδα υιοθέτησε με νόμο τον Μάρτιο του 2023 τους περισσότερους από τους στόχους του νέου Κανονισμού. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο στόχος αύξησης των αστικών χώρων πρασίνου κατά 5% ως το 2050 που προτείνει το κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οπότε το  ζητούμενο είναι εάν ο Κανονισμός θα έχει τη   στήριξη και των Ελλήνων ευρωβουλευτών της ΝΔ που είναι μέλη της ομάδας του ΕΛΚ.  Να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη ψηφοφορία της Επιτροπής Περιβάλλοντος του ευρωκοινοβουλίου υπέρ ψήφισαν οι  κ.κ. Νίκος Παπανδρέου(S&D) και Πέτρος Κόκκαλης (The Left), όπως ήταν και η γραμμή της ομάδας τους ενώ δεν συμμετείχαν στη συνεδρίαση η κυρία Μαρία Σπυράκη(EPP) και ο κ. Εμμανουήλ Φράγκος (ΕCR).

Το γεγονός ότι το Συμβούλιο _ με τα κράτη μέλη που τελικά θα πρέπει να εφαρμόσουν τον Κανονισμό να υποστηρίζουν την υιοθέτηση του ακόμα και με αλλαγές _ έχει πλέον ξεκαθαρίσει τη θέση του, αποτελεί μία πρόσθετη πίεση απέναντι στο Ευρωκοινοβούλιο να προχωρήσει ώστε να ξεκινήσουν οι τριμερείς διαπραγματεύσεις (Συμβουλίου, Κομισιόν και Ευρωκοινοβουλίου).

Κύμα υποστήριξης

Εκτός από τους χιλιάδες επιστήμονες που τάσσονται υπέρ της ψήφισης του νέου Κανονισμού,  διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί κάνουν έκκληση για την υιοθέτηση του, όπως η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN),  το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), οι  ευρωπαϊκές ενώσεις  για την αιολική και την ηλιακή ενέργεια  Wind Europe και Solar Power Europe καθώς και μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και επιχειρήσεις (όπως οι Nestle, Danone, Coca-Cola Europe, H&M Group, ΙΚΕΑ κ.ά.) μεταξύ των οποίων και η ελληνική ΔΕΗ.