Bank of America: Ο γύρος του κόσμου σε 5 ερωτήσεις [γραφήματα]

Πως άλλαξε ο κόσμος το 2023 και τι μας περιμένει το 2024; Ο Επικεφαλής Έρευνας για την Παγκόσμια Οικονομία της Bank of America, Claudio Irigoyen, απαντά σε 5 ερωτήσεις που έχουν προκύψει καθώς η παγκόσμια οικονομία παλεύει με τις συνέπειες μεγάλων κραδασμών.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η παγκόσμια οικονομία διέρχεται από σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές μετά από πολλά χρόνια ομαλής δυναμικής παγκοσμιοποίησης, οι οποίες άλλαξαν από δύο τεράστια παγκόσμια σοκ: την πανδημία και τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας.

Παγκόσμια οικονομία: ο ορίζοντας της στασιμότητας

Ο χρόνος και το μέγεθος των απαντήσεων της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην πανδημία διέφεραν σε ολόκληρο τον κόσμο και ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας είχε επίσης ανομοιόμορφο αντίκτυπο. Αυτό έχει οδηγήσει σε ερωτήματα που κυμαίνονται από το γιατί η ανάπτυξη είναι ασύγχρονη μέχρι το αν υπάρχουν όρια στη δημοσιονομική πολιτική.

Είναι λιγότερο συγχρονισμένη η παγκόσμια ανάπτυξη;

Καθώς η σκόνη της πανδημίας κατακάθεται, η BofA αναμένει μια ήπια παγκόσμια επιβράδυνση με λιγότερο συγχρονισμένη δυναμική ανάπτυξης και πληθωρισμού. Αναμένει από τις ΗΠΑ να συνεχίσουν να ηγούνται της ανάπτυξης και να υπαγορεύουν τον ρυθμό των κινήσεων των επιτοκίων παγκοσμίως.

Η Ιαπωνία είναι η μεγάλη έκπληξη για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, με επιπτώσεις στους παγκόσμιους ρυθμούς. Η Κίνα υφίσταται σοκ εμπιστοσύνης και η κυβέρνηση πρέπει να καταστρώσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να σταθεροποιήσει τις προσδοκίες.

Η ανάκαμψη της Ευρώπης θα παραμείνει αναιμική. Η σύνθεση της παγκόσμιας ανάπτυξης δεν φαίνεται ευνοϊκή για τις αναδυόμενες αγορές, αλλά η Βραζιλία, το Μεξικό και η Ινδία πιθανότατα θα συνεχίσουν να έχουν καλύτερη απόδοση, ενώ η ASEAN (Ένωση Εθνών Νοτιοανατολικής Ασίας) επηρεάζεται από την Κίνα.

Οι κίνδυνοι πληθωρισμού είναι ανοδικοί και οι κεντρικές τράπεζες θα διατηρήσουν τα επιτόκια υψηλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενώ η Κίνα θα συνεχίσει να καταπολεμά τον αποπληθωρισμό.

Γιατί η οικονομία των ΗΠΑ είναι τόσο ανθεκτική;

Η ανθεκτικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ μπορεί να εξηγηθεί ουσιαστικά από δύο παράγοντες: την ταχύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη των επιχειρηματικών επενδύσεων και την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, που τροφοδοτείται από τα σταθερά οικονομικά των νοικοκυριών και μια ισχυρή αγορά εργασίας. Η δημοσιονομική ώθηση ήταν υψηλότερη από την αναμενόμενη. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αναχρηματοδοτούσαν στεγαστικά δάνεια και χρέη όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά. Οι τιμές των ακινήτων είναι υψηλές λόγω των επιπτώσεων του lockdown της πανδημίας.

Οι κίνδυνοι σχετίζονται κυρίως με τα υψηλότερά επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα και την υπερβολικά χαλαρή δημοσιονομική πολιτική που ασκεί πίεση στα επιτόκια.

Τι διαφορετικό έχει η Ευρώπη;

Η Ευρώπη παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με τις ΗΠΑ και ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος. Η υποαπόδοση είναι τόσο δομική όσο και κυκλική. Το ενεργειακό σοκ έπληξε την Ευρώπη πιο σκληρά από τις ΗΠΑ.

Το μέγεθος και η σύνθεση της δημοσιονομικής απάντησης στους κραδασμούς εξηγεί την έκρηξη της κατανάλωσης στις ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη, ενώ η ισχύς των επενδύσεων απουσιάζει στην Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι περισσότερο εκτεθειμένη στην επιβράδυνση της Κίνας από ό,τι οι ΗΠΑ, ενώ οι υπερβολικές αποταμιεύσεις παραμένουν υψηλές λόγω κινήτρων.

Μπορούμε να δούμε τις γεωπολιτικές αναταραχές στα δεδομένα;

Οι γεωπολιτικές συμμαχίες αλλάζουν τον τρόπο που οι χώρες εμπορεύονται και τις ροές κεφαλαίων. Οι εξαγωγές της Κίνας απομακρύνονται από τη Δύση. Το Μεξικό κερδίζει μερίδιο στις εισαγωγές των ΗΠΑ.

Οι ΑΞΕ των ΗΠΑ (άμεσες ξένες επενδύσεις) μετατοπίζονται από την Κίνα στις ASEAN και τη Λατινική Αμερική. Το επόμενο έτος, έχουμε εκλογές σε χώρες που αντιπροσωπεύουν το 63% του παγκόσμιου ΑΕΠ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Μεξικού, της Ινδίας και της Ταϊβάν. Με την πόλωση να αυξάνεται, η BofA αναμένει αύξηση της αβεβαιότητας των πολιτικών.

Ποια είναι τα όρια της δημοσιονομικής πολιτικής;

Η δημοσιονομική πολιτική επιδεινώθηκε σε όλες τις χώρες μετά την πανδημία και η αύξηση των επιτοκίων απειλεί τη βιωσιμότητα του χρέους εν τη απουσία σημαντικής δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Η δημοσιονομική πολιτική χάνει την ισχύ της για να αντιμετωπίσει την επόμενη ύφεση. Η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να καταλήξει να εξαρτάται από την άσκηση της νομισματικής πολιτικής.

Η δημοσιονομική κυριαρχία δεν είναι προ των πυλών αλλά ούτε έτη φωτός μακριά, καταλήγει η BofA.