Deloitte: Η εξέλιξη του οικοσυστήματος καινοτομίας στο ScaleUp Event 2024

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά η Deloitte Ελλάδος διοργάνωσε το ScaleUp Event, μια ετήσια συνάντηση που αυτή τη φορά έφερε κοντά περισσότερους από 100 εκπροσώπους scale up εταιρειών, επενδυτικών funds και μεγάλων οργανισμών προκειμένου να συζητήσουν για τις εξελίξεις στο οικοσύστημα καινοτομίας, για τα εργαλεία και τις στρατηγικές για την περαιτέρω ανάπτυξή του, για τον ρόλο της τεχνολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες καθώς για τα επόμενα βήματα για τον κλάδο στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ανάμεσα στις θεματικές που διερευνήθηκαν σ΄αυτό το πλαίσιο ήταν οι «Διεθνείς Επενδύσεις Τώρα και στο Μέλλον», όπου διατυπώθηκε αισιοδοξία για τον κλάδο, χάρη στην εφαρμογή της μεταρρυθμιστικής ατζέντας από την κυβέρνηση, ενώ αναγνωρίστηκε ο ρόλος κλειδί του θεσμικού κεφαλαίου (institutional capital) στο ταξίδι προς την ανάπτυξη, χάρη στις βέλτιστες πρακτικές και την εμπειρογνωμοσύνη που μοιράζεται από τις διεθνείς αγορές.

Στήριξη στις startup – Τα προγράμματα των τραπεζών

Τονίστηκε ότι παρά τις διεθνείς προκλήσεις, η ελληνική οικονομία κατάφερε με μια σειρά από επιτυχίες, όπως η αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας, να εμφανίζεται ως ελκυστικός προορισμός για τους επενδυτές και αυτό ετοιμάζει για την Ελλάδα το δρόμο ώστε να επιστρέψει στην κατηγορία των αναπτυγμένων αγορών. Περαιτέρω, όπως αναφέρθηκε, η ελληνική οικονομία αποδείχθηκε ανθεκτική και σημείωσε σημαντική πρόοδο, καθώς είχε την καλύτερη απόδοση στην ΕΕ σε μια σειρά από δείκτες, ενώ εκφράστηκε η ικανοποίηση από τη μεταρρυθμιστική ατζέντα των τελευταίων δυο ετών που βελτίωσε το επιχειρηματικό περιβάλλον, προωθώντας τη διαφάνεια και τη μείωση της γραφειοκρατίας.

Συζητήθηκε επίσης το θέμα της «Διασύνδεσης του ελληνικού και διεθνούς οικοσυστήματος καινοτομίας», όπου αναφέρθηκε ότι η Ελλάδα ηγείται πλέον του κλάδου, παρά ακολουθεί και έχει εξελιχθεί στο κύριο hub του οικοσυστήματος σε όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σημειώθηκε ότι GPs κατάφεραν να προσελκύσουν ταλέντο που είχε φύγει από την Ελλάδα και να το πείσουν να επιστρέψει, ακόμη και από τη Σίλικον Βάλεϋ, συμβάλλοντας στο brain gain. Όσον αφορά τη διασύνδεση των οικοσυστημάτων, τονίστηκε η σημασία της συνεργασίας μεταξύ των GPs που εξέλειπε παλιότερα, αλλά και η ανάγκη η συνεργασία να επεκταθεί προς τα κάτω, στα Πανεπιστήμια, όπου βρίσκεται το «νέο αίμα». Επισημάνθηκε και ο κρίσιμος ρόλος του κράτους που πρέπει να στηρίζει και να διευκολύνει το οικοσύστημα, μέσω ευνοϊκών κανονισμών. Όσον αφορά την πρόοδο που έχει συντελεστεί, αναφέρθηκε ότι τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια έχει σημειωθεί τρομερή αλλαγή, και επενδύεται σημαντικό κονδύλι – ήδη η Τράπεζα Επενδύσεων έχει εξασφαλίσει €2,1 δισεκατομμύρια που θα επενδυθούν σε funds που θα επενδύσουν με τη σειρά τους κυρίως σε ελληνικές εταιρείες.

Αναλύθηκε επίσης το θέμα των «Εναλλακτικών στρατηγικών για τις επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες εταιρείες», όπου μεταξύ άλλων επισήμανθηκε ότι έχουμε πλέον πολύ περισσότερα και πιο «έξυπνα» funds, που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία. Σημειώθηκε ότι το τραπεζικό σύστημα είναι ιδιαίτερα υγιές και μπορεί δώσει λύσεις σε αναπτυσσόμενες εταιρείες. Σημαντικό είναι δε το γεγονός πως αυτή τη στιγμή δύναται να επενδύσει 75 δισ. ευρώ σε νέα projects στην πραγματική οικονομία και να στηρίξει τις scale ups. Τονίστηκε επίσης ότι τo ESG είναι ένας κλάδος στον οποίο δίνεται μεγάλη σημασία από όλους τους stakeholders κατά τη διάρκεια μιας επένδυσης.

Στην ενότητα «Βασικά συμπεράσματα σχετικά με τις scale ups» 4 scale up εταιρείες (Epikast, Hack the Box, DeepSea Technologies και SafeSize) μοιράστηκαν συμβουλές από την εμπειρία τους προκειμένου μια scale up να έχει ανταπόκριση στην αγορά. Σ΄αυτές περιλαμβάνονται το να δίνεις μια πραγματική λύση σ΄ένα πρόβλημα σε μια μεγάλη αγορά, να αξιοποιείς το word of mouth αλλά και να διαθέτεις ταλέντα σε όλες τις αγορές όπου δραστηριοποιείσαι, να αναγνωρίζεις ακριβώς ποιος είναι ο πελάτης σου, καθώς και να μαθαίνεις τη διαφορετική κουλτούρα των αγορών, να αποφεύγεις τα πολλά “pilots” για επικείμενους πελάτες, αλλά και να επενδύεις στο marketing για την προβολή της εταιρείας σου επιλέγοντας σωστά τη στιγμή που θα επιχειρήσεις σε μια αγορά.

Συζητήθηκε επίσης το θέμα της «Δημιουργίας συμμαχιών μεταξύ τραπεζών, των επενδυτών και των tech scale ups».. Αναφέρθηκαν τα επενδυτικά κριτήρια που είναι: η ανάγκη ύπαρξης του προϊόντος ή της υπηρεσίας στην αγορά, το προφίλ και η αφοσίωση των ιδρυτών, τα ίδια τα προϊόντα και η σχέση τους με την τεχνολογία, το πόσο ανατρεπτικά μπορεί να είναι για την αγορά, η δυνατότητά τους να εξελιχθούν σε scale ups αλλά και να επεκταθούν στις αγορές του εξωτερικού.

Αναπτύχθηκε επίσης το ζήτημα της «Αξίας του up-skilling και του re-skilling», όπου συζητήθηκε η σημασία της θέσπισης ενός νόμου που θα αφορά τις διαδικασίες πιστοποίησης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα, όσον αφορά τα ποιοτικά κριτήρια. Σχετικά με τη χρηματοδότησή τους σήμερα, σημειώθηκε ότι εξαρτάται από ποιοτικά χαρακτηριστικά. Τονίστηκε επίσης το τεράστιο πρόβλημα όσον αφορά τη διάθεση επαγγελματιών τεχνολογίας που αντιμετωπίζει η αγορά ανθρώπινου δυναμικού της Θεσσαλονίκης. Αναφέρθηκε η λύση των σύντομων κύκλων σεμιναρίων για ομάδες εκπαιδευομένων, ως μια μορφή μαθημάτων που θα αξιοποιούσε χρηματοδότηση. Διατυπώθηκε τέλος η ανάγκη να υπάρχουν άμεσες προσαρμογές του προγράμματος σχολών των πανεπιστημίων, ώστε να μπορούν να ακολουθούνται οι αλλαγές που φέρει η τεχνολογία αλλά και η ανάγκη μεγαλύτερης διασύνδεσης της αγοράς με τα πανεπιστήμια.

Παράλληλα πραγματοποιήθηκε συζήτηση με θέμα «Την εξέλιξη των εθνικών επενδύσεων» με τον Αρίστο Δοξιάδη, σύμφωνα με τον οποίο η συγκεντρωτική αποτίμηση των ελληνικών startups το 2015 ήταν 300 εκατομμύρια ευρώ, ενώ πριν από ένα χρόνο είχε αποτιμηθεί στα 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα ανέφερε πως: «Όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης, το οικοσύστημά μας έχει εξελιχθεί πολύ δυναμικά, ενώ κάθε χρόνο βελτιώνεται και η ποιότητα των ιδρυτικών ομάδων – είναι πιο προετοιμασμένοι για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, γνωρίζουν την τεχνολογία, γνωρίζουν την αγορά. Αυτή η βελτίωση οφείλεται και στο γεγονός ότι οι ιδρυτές έχουν πλέον την εμπειρία μητροπόλεων του εξωτερικού», ενώ διευκρίνισε πως αυτό που λείπει προκειμένου να γίνουμε ένα οικοσύστημα παγκόσμιας κλάσης είναι η «κρίσιμη μάζα» σε έναν τομέα ή σε μερικούς τομείς- όταν έχεις ανθρώπους να κάνουν παρόμοια πράγματα σε μια γεωγραφική περιοχή, ωφελούνται και μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον, κάτι που βελτιώνει την ποιότητα όλων.

Πραγματοποιήθηκε επίσης συζήτηση υπό τη θεματική «Ο κοινωνικός αντίκτυπος (societal impact) που προκύπτει από το οικοσύστημα επιχειρηματικότητας» όπου διαπιστώθηκε η σημασία της οικονομικής ευημερίας των επιχειρήσεων ώστε αυτές να είναι σε θέση να τροφοδοτούν μακροπρόθεσμα ιδρύματα είτε αυτά είναι κοινωφελούς χαρακτήρα είτε φιλανθρωπικά. Αναδείχθηκε ο ρόλος της τεχνολογίας, καθώς αυτή φέρνει πολλές αλλαγές στην κοινωνία και την επιχειρηματικότητα, οδηγεί το καινοτόμο έργο τους στον τομέα της έρευνας, της υγείας (ιατρικές επεμβάσεις πχ. μεταμοσχεύσεις οργάνων, ψηφιακά νοσοκομεία), ακόμη και της τέχνης και υποστηρίζει τον τρόπο της συγκέντρωσης κεφαλαίου για τους σκοπούς των Ιδρυμάτων αλλά και της λειτουργίας τους.

Όσον αφορά το πώς αποτιμούν το έργο τους, συζητήθηκε η σημασία των Εκθέσεων Επιπτώσεων (Impact Reports) στο να καταγραφεί το εύρος του αποτυπώματος, να υπάρχει διαφάνεια στα αποτελέσματα κάθε οργανισμού, και να λειτουργεί ως τρόπος για προσέλκυση περισσότερων δωρεών.