Τη νύχτα που το πυραυλικό υπερθέαμα του Ιράν συντάραξε το Ισραήλ

Λίγο μετά το σούρουπο το Σάββατο στην Τεχεράνη, ο διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης τηλεφώνησε και διέταξε να ξεκινήσει η «Επιχείρηση Αληθινή Υπόσχεση» – μια άνευ προηγουμένου αεροπορική επίθεση από την Ισλαμική Δημοκρατία στο εβραϊκό κράτος.

Πριν ο υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί διαβάσει τα ονόματα των ανώτερων ιρανών στρατιωτικών αξιωματούχων των οποίων οι δολοφονίες, σε μια ύποπτη ισραηλινή αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου στη Δαμασκό, έψαλλε ένα στίχο από το Κοράνι.

«Πολεμήστε τους!» είπε. «Ο Αλλάχ θα τους τιμωρήσει χρησιμοποιώντας τα χέρια σας, και θα τους ταπεινώσει και θα σας δώσει νίκη εναντίον τους».

Ιράν: Το δίλημμα του Ισραήλ – Να χτυπήσει για παραδειγματισμό ή να επιλέξει συμβολικό στόχο;

Μέσα σε λίγα λεπτά, η επίθεση ξεκίνησε – ένα σμήνος από drone απογειώθηκε για μια πτήση σχεδόν 2.000 χιλιομέτρων, διάρκειας ωρών προς το Ισραήλ, που σύντομα θα ακολουθούταν από πυραύλους. Ήταν η πρώτη άμεση αντιπαράθεση μεταξύ των δύο ισχυρότερων στρατών της Μέσης Ανατολής, αντιπάλων που εμπλέκονται σε έναν σκιώδη πόλεμο δεκαετιών που χαρακτηρίζεται από ισραηλινές δολοφονίες και τον εκτεταμένο Άξονα Αντίστασης του Ιράν, ο οποίος έχει φέρει πολιτοφυλακές και Ιρανούς στρατιώτες στα σύνορα του Ισραήλ.

Η αντιαεροπορική άμυνα εξουδετέρωσε την πυραυλική επίθεση

Με την επίθεση του Ιράν, που σύντομα ακυρώθηκε από την εξελιγμένη αντιαεροπορική άμυνα του Ισραήλ, αυτή η σύρραξη ξεπρόβαλλε από τη σκιά. Στην Τεχεράνη, ορισμένοι έσπευσαν σε βενζινάδικα και παντοπωλεία, και άλλοι στην πλατεία της Παλαιστίνης, ντυμένοι με ιρανικές σημαίες. Στο Ισφαχάν, οι άνθρωποι επευφημούσαν καθώς πύραυλοι πετούσαν πάνω από τον τάφο του Μοχάμαντ Ρέζα Ζαχέντι, του στρατηγού που σκοτώθηκε στο διπλωματικό συγκρότημα του Ιράν στη Δαμασκό από την αεροπορική επιδρομή για την οποία το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει δημόσια ευθύνη.

Στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε ήδη διακόψει τις διακοπές του το Σάββατο και επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ανησυχώντας ότι αυτό μπορεί να είναι απλώς η πρώτη βολή σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Στο Ισραήλ, όπου η επίθεση αναμενόταν από καιρό, το αεροπλάνο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, «Πτέρυγα της Σιών», απογειώθηκε για ασφάλεια από την αεροπορική βάση Νεβατίμ καθώς πλησίαζαν οι πύραυλοι. Περίπου την ίδια στιγμή, δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη και αμυντικά συστήματα αναπτύχθηκαν για να αποκρούσουν την επίθεση — όχι μόνο ισραηλινά, αλλά βρετανικά, ιορδανικά και αμερικανικά.

Στις 20:00 τοπική ώρα, οι γείτονες είδαν την αυτοκινητοπομπή του Νετανιάχου να φεύγει με ταχύτητα από την κατοικία ενός δισεκατομμυριούχου φίλου του στην Ιερουσαλήμ – το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες είναι εξοπλισμένο με αντιπυραυλικό καταφύγιο – όπου ο Ισραηλινός πρωθυπουργός και η σύζυγός του είχαν περάσει το Σάββατο.

Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα θέαμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ίσως ακριβώς όπως σκόπευε το Ιράν. Σε όλο το Ιράκ, την Ιορδανία και τον Λίβανο, μια μακάβρια παρέλαση drones φώτισε τον νυχτερινό ουρανό, με κάποιους να επευφημούν τα θανατηφόρα φορτία τους, ακόμη και στη Βηρυτό, όπου ρέιβερ σε νυχτερινό κέντρο σταμάτησαν να χορεύουν για λίγο για να παρακολουθήσουν μια σειρά βλημάτων που πέρναγε από πάνω.

Επίδειξη ισχύος ορατής σε όλους

Αυτό στο οποίο βασιζόταν η Τεχεράνη, είπε η Χόλι Ντάγκρες, ανώτερη συνεργάτιδα στο Ατλαντικό Συμβούλιο, ήταν μια επίδειξη ισχύος ορατής σε όλους.

«Στα μάτια του θρησκευτικού κατεστημένου, αυτή η αποστολή ήταν επιτυχής, επειδή μπόρεσαν να χτυπήσουν το Ισραήλ απευθείας από το ιρανικό έδαφος [και] να αποδείξουν ότι [παρά τα παλαιά μαχητικά αεροσκάφη της εποχής του Σάχη και την αεροπορική κατωτερότητά του, είχε πλέον κυριαρχία στον αέρα».

Καθώς τα drone ξεκίνησαν το πολύωρο ταξίδι τους, οι Ισραηλινοί στριμώχνονταν στα σπίτια τους, μένοντας κοντά σε καταφύγια, και μετά από έξι μήνες πολέμου στη Γάζα, αναδύθηκε ένα στωικό χιούμορ. «Πρώτες απευθείας πτήσεις από το Ιράν στο Ισραήλ από το 1979», αστειεύτηκε ένας Ισραηλινός, αναφερόμενος στο έτος της Ιρανικής Επανάστασης.

Αλλά το μαύρο χιούμορ κάλυπτε έναν υπαρξιακό τρόμο γύρω από τον οποίο ο Νετανιάχου δημιούργησε τη δική του πολιτική καριέρα την τελευταία δεκαετία: ότι ένας πλήρης πόλεμος με το Ιράν ήταν τελικά αναπόφευκτος.

Ακόμη και τώρα, αφού το Ισραήλ γλίτωσε σχεδόν εντελώς αλώβητο από την ιρανική επίθεση – ένα παιδί τραυματίστηκε από θραύσματα, μια στρατιωτική βάση υπέστη ελαφρά ζημιά και λίγοι από τους πύραυλους κατάφεραν να διαπεράσουν τον ισραηλινό εναέριο χώρο – η απάντησή του θα αποφασίσει εάν αυτός παραμένει ένας μόνο, θανατηφόρος γύρος ανταποδοτικών επιθέσεων ή πρόδρομος του πολέμου για τον οποίο προειδοποιεί εδώ και καιρό.

Ώρες αφότου ο Σαλαμί έδωσε τις εντολές στην Τεχεράνη, και η αεράμυνα του Ισραήλ είχε αναχαιτίσει το 99% της επίθεσης, το Ιράν δήλωσε ότι η αποστολή του είχε ολοκληρωθεί: «η επιχείρηση τελείωσε».

Περίπου τότε, ο Νετανιάχου μίλησε τηλεφωνικά με τον Μπάιντεν, ο οποίος φέρεται να του είπε ότι η επιτυχημένη άμυνα του Ισραήλ ήταν αρκετή για μια νίκη και ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε αντίποινα.

«Ο πρόεδρος είπε στον πρωθυπουργό ότι το Ισραήλ πραγματικά βγήκε πολύ μπροστά σε αυτή την ανταλλαγή», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ. «Το Ισραήλ ξεκαθάρισε την ηγεσία των Φρουρών της Επανάστασης στην Μέση Ανατολή. . . [και όταν] το Ιράν προσπάθησε να απαντήσει, το Ισραήλ έδειξε ξεκάθαρα τη στρατιωτική του υπεροχή».

Το Ισραήλ έχει αντιμετωπίσει μπαράζ ρουκετών από τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς εδώ και χρόνια, προστατευόμενο από τον περίφημο Σιδερένιο Θόλο του. Το θέαμα των πυραύλων του να κυνηγούν απειλές χαμηλά στον ορίζοντα του Τελ Αβίβ είναι πλέον γνώριμο θέαμα.

Από το 1991 είχε να δεχτεί επίθεση από άλλη χώρα

Αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που το εβραϊκό κράτος δέχεται επίθεση από άλλη χώρα από το 1991, όταν ο Σαντάμ Χουσεΐν εκτόξευσε δεκάδες πυραύλους Scud εναντίον του Τελ Αβίβ και της Χάιφα, ενώ το Ιράκ βρισκόταν σε πόλεμο με τον στενότερο σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ.

Τότε, ο Πρωθυπουργός Γιτσάκ Σαμίρ πείστηκε από τον Τζορτζ Μπους να μην προβεί σε αντίποινα. Αυτή τη φορά, ο Νετανιάχου μπορεί να αποδειχθεί λιγότερο δεκτικός σε αυτό το επιχείρημα, δεδομένης της κλίμακας της επίθεσης του Ιράν. Το Ιράν εκτόξευσε περισσότερους βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ μέσα σε μία ώρα αυτό το Σαββατοκύριακο από ό,τι το Ιράκ κατά τη διάρκεια εβδομάδων πολέμου.

Καθώς ο Μπάιντεν παρακολουθούσε από την αίθουσα καταστάσεων στον Λευκό Οίκο, τουλάχιστον 100 βαλλιστικοί πύραυλοι διασχίζουν τους ουρανούς, λίγα λεπτά από το ισραηλινό έδαφος.

Αντίθετα, το Ιράν μπορεί να έδωσε μια μικρή ώθηση στο επιχείρημα του Μπάιντεν. Έχοντας εξαγγείλει την επίθεση επί δύο εβδομάδες και έχοντας χρησιμοποιήσει κυρίως αργά drone που η αεράμυνα του Ισραήλ μπορούσε εύκολα να παρακολουθήσει και να εξαλείψει, η Τεχεράνη μείωσε την πιθανότητα μαζικών απωλειών.

Αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, μερικά από τα οποία – τα Shahed-136 – είναι παρόμοια με αυτά που έχει εξαπολύσει η Ρωσία στην Ουκρανία, έχουν αποδειχθεί εύκολα να καταρριφθούν. Ακόμη και η περιορισμένη αεράμυνα της Ουκρανίας το έχει καταφέρει. Την ίδια στιγμή, είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος, το σμήνος των drone σχεδιάστηκε για να διερευνήσει τις απαντήσεις του Ισραήλ και να παρακολουθεί τις τοποθεσίες και τις τροχιές των αμυντικών του μέσων.

«Έμαθαν πολλά για εμάς και εμείς μάθαμε λίγα για αυτούς», είπε ο αξιωματούχος. «Ήταν εκπαίδευση».

Οι πύραυλοι του Ιράν καταρρίπτονταν λιγότερο εύκολα, αλλά, δεδομένης της εκ των προτέρων προειδοποίησης, το Ισραήλ είχε θέσει τις πιο εξελιγμένες αντιπυραυλικές του άμυνες πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε κατάσταση συναγερμού. Το σύστημα Arrow κατέρριψε τους περισσότερους πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους, ενώ οι σύμμαχοι του Ισραήλ κατέστρεψαν τους υπόλοιπους.

«Οι Ιρανοί έλαβαν υπόψη το γεγονός ότι το Ισραήλ έχει ένα πολύ, πολύ ισχυρό, πολυεπίπεδο, αντιπυραυλικό σύστημα», είπε ο Σίμα Σάιν, πρώην αξιωματούχος της υπηρεσίας πληροφοριών Μοσάντ του Ισραήλ ειδικός στο Ιράν. «Και μάλλον έλαβαν υπόψη ότι δεν θα υπάρξουν πάρα πολλά θύματα».

“Ήταν ένα σόου”

Ο Σάιν είπε ότι η επίθεση ήταν παρόμοια με αυτή που εξαπέλυσε το Ιράν μετά τη δολοφονία του δημοφιλούς Κασέμ Σουλεϊμανί των Φρουρών της Επανάστασης το 2020 κατόπιν εντολής του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Τότε, όπως και τώρα, το Ιράν προειδοποίησε για επιθέσεις σε αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ, δίνοντάς τους ειδοποίηση να λάβουν αμυντικά μέτρα που είχαν ως αποτέλεσμα μηδενικές απώλειες από επίθεση που καλύφθηκε τηλεοπτικά.

«Από τη σκοπιά του Ιράν, ήταν ένα σόου, δηλαδή «έχουμε την ικανότητα. Έχουμε διάφορους πυραύλους και drone. Μπορούμε να το κάνουμε. Προτιμούμε να μην το κλιμακώσουμε σε πόλεμο»», είπε ο Σάιν. «Το γεγονός ότι μπορούμε να καθόμαστε τώρα και να μιλάμε και να περιμένουμε, να δούμε και να σκεφτούμε και να μην προβαίνουμε σε αντίποινα οφείλεται στο ότι δεν υπήρξαν θύματα».

Πράγματι, σχεδόν αμέσως μετά το τέλος της επίθεσης, το Ισραήλ επέστρεψε σε κανονικότητα, αν και σε πολεμικό, ρυθμό. Οι πολίτες ενημερώθηκαν ότι δεν χρειάζεται πλέον να μένουν εσώκλειστοι και μέχρι τη Δευτέρα το βράδυ όλοι οι περιορισμοί στις δημόσιες συγκεντρώσεις θα αρθούν σε όλη τη χώρα.

Αλλά η χώρα ήταν ακόμα σε πόλεμο, με τη Χαμάς, αν όχι το Ιράν. Και στο βορρά, όπως σχεδόν καθημερινά τους τελευταίους έξι μήνες, ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη σφυροκοπούσαν στόχους της Χεζμπολάχ ως αντίποινα για επιθέσεις με ρουκέτες νωρίτερα εκείνο το βράδυ.

«Αναχαιτίσαμε. Σταματήσαμε [την επίθεση]. Μαζί θα νικήσουμε», δήλωσε ο Νετανιάχου στο X, σηματοδοτώντας ότι, ενώ αυτό το μπαράζ μπορεί να έχει τελειώσει, ο πόλεμος του Ισραήλ δεν τελείωσε.