Θεσσαλονίκη: O χάρτης των εμβληματικών έργων – Πότε παραδίδονται Μετρό, Flyover και ΔΕΘ

Μετρό σε πρώτη φάση, Thess INTEC και επέκταση έκτου προβλήτα λιμανιού σε δεύτερη και ανάπλαση ΔΕΘ… στο μακρινό μέλλον συνθέτουν το παζλ των μεγάλων έργων που περιμένει εναγωνίως η Θεσσαλονίκη ελπίζοντας μετά τον γολγοθά των ανολοκλήρωτων έργων να έρθει επιτέλους η Ανάσταση που θα αναβαθμίσει τις υποδομές της πόλης.

Thess INTEC: Πότε μπαίνουν μπουλντόζες – Ποιοι επενδύουν στο πάρκο της καινοτομίας

Μετρό

Επικές… στιγμές αναμένεται να ζήσει το 2024 η Θεσσαλονίκη με την πόλη να μπαίνει στις ράγες μετά από χρόνια κωλυσιεργίας καθώς το μετρό αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του έτους με τα δεδομένα να δείχνουν πως η μπίλια θα κάτσει στον Νοέμβριο. Τότε αναμένεται να κοπεί το πρώτο εισιτήριο (με τιμή κάτω του 1,20 ευρώ, δηλαδή φθηνότερο από το κόμιστρο του μετρό της Αθήνας), αν και ουδείς βάζει το χέρι του στην φωτιά.

Όπως έχουν διαβεβαιώσει κατ’ επανάληψη οι αρμόδιοι παράγοντες, το τρέχον έτος θα ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία. Μετά και την εξαγορά της Άκτωρ από την Intrakat το έργο επιτάχυνε με την εταιρεία να καταβάλει σχεδόν 40 εκατ. ευρώ στους υπεργολάβους για να επιστρέψουν στο έργο, αφού αυτός ήταν και ο λόγος που οι εργασίες είχαν… εκτροχιαστεί.

Τον Νοέμβριο του 2024 προγραμματίζεται να παραδοθεί η κύρια γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης ενώ σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του έργου, έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί τα έργα πολιτικού μηχανικού των 13 σταθμών της κύριας γραμμής, καθώς και η εγκατάσταση των περισσοτέρων ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει οι δοκιμές των Η/Μ συστημάτων, που αναμένεται να ενταθούν τους επόμενους μήνες, αλλά και η εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου.

Αυτή την περίοδο, τρέχουν παράλληλα πολλές διαδικασίες, προκειμένου η βασική γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης, να είναι έτοιμη να τεθεί σε εμπορική λειτουργία, τέλος Νοεμβρίου του 2024. Για να δοθεί το πράσινο φως για τη λειτουργία, εμπλέκονται στους ελέγχους πέντε διαφορετικοί φορείς, μεταξύ αυτών, δύο ανεξάρτητοι διεθνείς πιστοποιητές.

Δοκιμές κάνει αυτή την περίοδο ο ανάδοχος κατασκευής ( Άκτωρ και Hitachi), στις υποδομές, στα συστήματα λειτουργίας και στο τροχαίο υλικό. Οι δοκιμές αυτές γίνονται υπό την ομπρέλα της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., η οποία τσεκάρει ενδελεχώς την ποιότητα της κατασκευής και τη λειτουργικότητα των υποδομών , έχοντας από κοντά της στελέχη του αναδόχου Λειτουργίας και Συντήρησης, δηλαδή της ΤΗΕΜΑ Α.Ε., που εξοικειώνονται με τα συστήματα λειτουργίας του μετρό.

Πάνω από 2 δισ. ευρώ για να μπει στις ράγες

Στα 2,082 δισ. ευρώ θα ανέλθει το συνολικό κόστος κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων τα 1,496 δισ. ευρώ αφορά στο κόστος της βασικής γραμμής έναντι 1,1 – 1,2 δισ. ευρώ του αρχικού προϋπολογισμού και 586 εκατ. ευρώ το κόστος επέκτασης προς Καλαμαριά (μέχρι το καλοκαίρι του 2025).

Το Flyover

Στον διάδρομο «απογείωσης», μετά τις δικαστικές περιπλοκές, επιχειρεί να μπει ξανά το μεγαλόπνοο εγχείρημα του υπέργειου άξονα (Flyover) που στοχεύει να καταστήσει ευκολότερες και γρηγορότερες τις μετακινήσεις Θεσσαλονικέων και επισκεπτών, βάζοντας τέλος στο μαρτύριο του Περιφερειακού που υφίστανται δεκαετίες οι οδηγοί.

Μετά και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να μην κάνει δεκτή την αίτηση αναστολής των εργασιών που είχαν καταθέσει σύλλογοι και ο Σύνδεσμος Κατοίκων Συνοικισμού Κωνσταντινοπολιτών το έργο αν και πήρε ξανά τον δρόμο του, έχει να αντιμετωπίσει την εκκρεμότητα της εκδίκασης της κύριας αίτησης ακύρωσης που αναμένεται να συζητηθεί -εκτός αν αναβληθεί- στις 22 Μαϊου από το ΣτΕ.

Το έργο, που υλοποιείται με το μοντέλο ΣΔΙΤ, έχει συνολικό προϋπολογισμό 478 εκατ. ευρώ. Η κοινοπραξία των ανάδοχων του έργου, AVAX και Mytilineos, οφείλει τα πρώτα τέσσερα χρόνια  να κατασκευάσει το έργο και τα υπόλοιπα 26 οφείλει να το συντηρεί και να το λειτουργεί.

Οι χρήστες του δρόμου δεν θα πληρώνουν διόδια γιατί η σύμβαση ΣΔΙΤ προβλέπει πως η αποπληρωμή του έργου θα γίνεται με πληρωμές διαθεσιμότητας από πλευράς Δημοσίου.

Χωρίς κανείς, με δεδομένες τις δικαστικές εκκρεμότητες να είναι σίγουρος, το έργο προβλέπεται να παραδοθεί έως τον Μάιο του 2027, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Υποδομών.

Τhess INTEC

Ερευνητικά εργαστήρια, παραγωγικές μονάδες, νανοτεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη, χώρους πρασίνου αλλά και ένα ξενοδοχείο με θεματικό πάρκο – ενυδρείο προβλέπουν τα σχέδια για το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς Thess INTEC (που σχεδιάζεται να δημιουργηθεί σε δημόσια έκταση δίπλα στο αεροδρόμιο «Μακεδονία»), με την καινοτομία να έρχεται με φόρα όχι μόνο στην την Θεσσαλονίκη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας.

Ήδη οι μπουλντόζες πιάνουν δουλειά με ορίζοντα ολοκλήρωσης του έργου το 2027. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανάπτυξης τους επιχειρηματικού πάρκου (ΕΑΝΕΠ) ορίστηκε στις 200.000 ευρώ, με συμμετοχή 58% ιδιωτών και 42% δημόσιων φορέων. Όλοι οι ιδιώτες μέτοχοι (επιχειρηματικοί φορείς της Βόρειας Ελλάδας) κατέχουν ποσοστό έως 1%-2% για να διασφαλιστεί ότι δεν θα «καπελώσουν» τους φορείς του δημοσίου (πανεπιστήμια, δήμος Θερμαϊκού κ.λπ.), που έχουν μεγαλύτερα ποσοστά.

Στο πλαίσιο αυτό, επενδύσεις άνω των 100 εκατ. ευρώ αναμένεται να τρέξουν μέχρι το 2027 στο πάρκο της καινοτομίας με εταιρείες, πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς να έχουν ανοιχτά τα ραντάρ τους ψάχνοντας ευκαιρίες. To Thess INTEC έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 35 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα 20 εκατ. ευρώ από ιδιώτες. Oι ισραηλινές επενδύσεις σε ορίζοντα 15ετίας αναμένεται να «γράψουν» 200 εκατ. ευρώ.

Χιλιάδες τετραγωνικά δομημένης επιφάνειας εκτιμάται ότι θα καλύπτουν τα ερευνητικά εργαστήρια και οι καινοτόμες επιχειρήσεις από το Ισραήλ, που θα εγκατασταθούν τα επόμενα χρόνια στο πάρκο.

Υπό αυτό το πρίσμα, έχει υπογραφεί συμφωνία παραχώρησης του 40% της δομήσιμης έκτασης στο ισραηλινό fund JLTV και στο Τεχνολογικό Πάρκο της Beersheva, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό και τη μεταφορά σημαντικής ισραηλινής τεχνογνωσίας στη χώρα μας.

Μεταξύ υφάλων και σκοπέλων ο έκτος προβλήτας

Ένα εμβληματικό έργο, η ολοκλήρωση του οποίου, θα επιτρέψει στο λιμάνι να παίξει… μπάλα σε επίπεδο Champions League αφορά την επέκταση του έκτου προβλήτα του ΟΛΘ.

Για την επέκταση του έκτου προβλήτα, προσωρινός ανάδοχος η ΜΕΤΚΑ ΤΕΚΑΛ, θα απαιτηθούν τουλάχιστον τρία χρόνια, οπότε καλώς εχόντων των πραγμάτων, το έργο δεν θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2027, εφόσον ξεκινήσει μέσα στο 2024. Το κόστος του εκτιμάται πως θα ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ.

Μέχρι σήμερα, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης μπορούν να αγκυροβολήσουν μόνο πλοία των λεγόμενων τροφοδοτικών γραμμών, με βύθισμα μέχρι 12 μέτρα, λόγω μικρού βάθους του λιμανιού στο δυτικό τμήμα της 6ης προβλήτας (κρηπίδωμα 26) όπου λειτουργεί ο Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ).

Με την επέκταση του έκτου προβλήτα το ελάχιστο βάθος από τη μέση στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί στα 17,6 μέτρα, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για την εξυπηρέτηση πλοίων μεγαλύτερου μεγέθους και την προσέλκυση κύριων γραμμών, που θα «πιάνουν» απευθείας στο λιμάνι της Θεσσαλονίκη και από εδώ θα τροφοδοτούν τις χώρες της Βαλκανικής και αργότερα ενδεχομένως και της κεντρικής Ευρώπης.

Η ανάπλαση της ΔΕΘ

Η ανάπλαση της ΔΕΘ, ένα εμβληματικό έργο (κόστους 300 εκατ. ευρώ) που θα δώσει νέα πνοή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά το 2030.

Βάσει του σχεδίου που έχει προκριθεί, θα δημιουργηθεί υπερσύγχρονο συνεδριακό κέντρο χωροθετημένο στην περιοχή προς τη Λεωφόρο Στρατού και την 3ης Σεπτεμβρίου και ξενοδοχείο εμβληματικής μορφής, περίπου 150 δωματίων, προς την πλευρά της οδού Αγγελάκη.

Σχεδόν το 6ο% θα είναι κοινόχρηστος χώρος, αστικό πάρκο με έντονο το υδάτινο στοιχείο. Το νέο εκθεσιακό, θα έχει τέσσερα εκθεσιακά περίπτερα, μαζί με το συνεδριακό, συνολικής δόμησης 47.000 τ.μ. και 1.100 θέσεις πάρκινγκ, business center και ξενοδοχείο boutique.

Το μεγαλεπήβολο εγχείρημα κολλάει στο… ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο. Σύμφωνα με το τελικό σχέδιο (μένει να διευκρινιστούν κρίσιμες λεπτομέρειες μέχρι την τελική του ανακοίνωση εντός του μήνα),  για το οποίο φαίνεται να έχει δοθεί και το πράσινο φως από την κυβέρνηση, η κρατική χρηματοδότηση (Υπερταμείο, Δημόσιο, ΠΚΜ) μειώνεται στα 100 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα 200 εκατ., από 100 με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, θα τα διαθέσουν ιδιώτες, με την ΔΕΘ βέβαια να παραμένει υπό κρατικό έλεγχο.

Ιδιώτες που ενδιαφέρονται για να συμμετάσχουν στο ΣΔΙΤ υπάρχουν αλλά όπως είναι φυσικό ζητούν ανταλλάγματα όπως τη συμμετοχή στο μάνατζμεντ των εκθεσιακών δραστηριοτήτων της ΔΕΘ, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής.

Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά και κλειδώσει το χρηματοδοτικό σχήμα που θα υλοποιήσει το απαιτητικό project της ανάπλασης, θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός με την έναρξη των εργασιών αν όλα κυλήσουν ρολόι, κάτι που ουδείς εγγυάται, να καθίσταται εφικτή έως το 2026.