«Πρόσφυγες» οι γυναίκες που θα υποστούν ενδοοικογενειακή βία στη χώρα καταγωγής τους

Δικαιούνται το καθεστώς του πρόσφυγα γυναίκες οι οποίες στη χώρα καταγωγής τους θα εκτεθούν σε σωματική ή ψυχική βία, περιλαμβανομένης της σεξουαλικής και της ενδοοικογενειακής βίας, λόγω του φύλου τους;

Στο παραπάνω ερώτημα, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την εξαιρετικά σημαντική του απόφαση, έδωσε καταφατική απάντηση, στην υπόθεση C-621/21, κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος που έθεσε δικαστήριο από τη Βουλγαρία. Όλα ξεκίνησαν όταν μία Τουρκάλα η οποία έφτασε στη Βουλγαρία ισχυρίστηκε ότι αν δεν λάβει το καθεστώς του πρόσφυγα θα εκτεθεί σε θανάσιμους κινδύνους με την επιστροφή της στην Τουρκία από τον πρώην σύζυγό της.

Επί τη βάσει του ως άνω σύντομου ιστορικού, το ΔΕΕ έκρινε ότι η Οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας πρέπει να ερμηνεύεται σε συνάρτηση με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία είναι δεσμευτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναγνωρίζει τη βία κατά των γυναικών λόγω του φύλου τους ως μορφή δίωξης.

Επιπλέον, το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι οι γυναίκες μπορούν να θεωρηθούν ως μέλη μιας κοινωνικής ομάδας σύμφωνα με την Οδηγία 2011/95. Έτσι, μπορούν να υπαχθούν στο καθεστώς του πρόσφυγα όταν στη χώρα καταγωγής τους εκτίθενται σε σωματική ή ψυχική βία, περιλαμβανομένης της σεξουαλικής και της ενδοοικογενειακής βίας, λόγω του φύλου τους.

Αν, όμως, δεν πληρούν τα κριτήρια για το καθεστώς του πρόσφυγα, τότε μπορούν να λάβουν επικουρική προστασία εάν αντιμετωπίζουν πραγματική απειλή δολοφονίας ή βίας από μέλη της οικογένειας ή της κοινότητάς τους λόγω της παραβίασης των επικρατούντων πολιτιστικών αξιών, θρησκευτικών κανόνων ή παραδόσεων.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος