Υπερτουρισμός: Ποιες πόλεις θα πληγούν – Τι αναζητούν οι ταξιδιώτες

Μετά από μια ύφεση το 2020, ο παγκόσμιος τουρισμός τελικά ανακάμπτει και μέχρι το τέλος του 2024, οι ταξιδιωτικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν τα 8,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, με το ένα τρίτο των καταναλωτών να είναι έτοιμοι να επενδύσουν σε νέες τουριστικές εμπειρίες και περιπέτειες.

Το φαινόμενο του υπερτουρισμού, το οποίο βλέπει ορισμένες πόλεις υπερπλήρεις και τους πόρους τους να δοκιμάζονται. Αυτό είναι εμφανές από το γεγονός ότι το 80% των ταξιδιωτών επισκέπτονται μόνο το 10% των παγκόσμιων τουριστικών προορισμών.

Υπερτουρισμός: Τα λάθη στον «πόλεμο» κατά των τουριστών – Τι προτείνει ο Economist

Ο υπερτουρισμός

Σύμφωνα με την έκθεση «The State of Tourism and Hospitality 2024» της McKinsey & Company, οι πιο πολυσύχναστες πόλεις στον κόσμο, με βάση τον αριθμό των διανυκτερεύσεων το 2023 από εγχώριους και ξένους επισκέπτες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, είναι: το Ντουμπρόβνικ (Κροατία), ακολουθούμενο από τη Βενετία και το Μακάο. Η Ρώμη εμφανίζεται επίσης στην πρώτη δεκαπέντε, στη 13η θέση, ακριβώς κάτω από το Παρίσι.

Ο αριθμός των ταξιδιωτών και η συχνότητα των ταξιδιών θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Το πρώτο τρίμηνο του 2024, οι διανυκτερεύσεις σε καταλύματα στην Ε.Ε. αυξήθηκαν κατά 6,6% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2023. Μέχρι το 2030, πόλεις όπως η Βενετία θα δουν αύξηση 26% στα πλήθη τουριστών, ενώ το Μαρακές (+86%), το Άμστερνταμ (+72%) και το Ντουμπρόβνικ (+70%) θα βιώσουν ακόμη πιο σημαντικές αυξήσεις.

Οι σημερινοί ταξιδιώτες αναζητούν μοναδικές και πολυτελείς εμπειρίες, προτρέποντας τους προορισμούς να καινοτομήσουν.

Η McKinsey προσδιορίζει τέσσερα κύρια θέματα που επαναπροσδιορίζουν τη βιομηχανία:

Ταξίδια κοντά στο σπίτι: Παρά το γεγονός ότι τα διεθνή ταξίδια κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα, τα εγχώρια ταξίδια εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών, με τον ενδοπεριφερειακό τουρισμό να αυξάνεται.

Εξατομίκευση ταξιδιών: Οι ταξιδιώτες δεν θέλουν πλέον τυποποιημένες εμπειρίες. Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να τμηματοποιήσουν και να εξατομικεύσουν τις προσφορές τους για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί.

Ανάπτυξη του τουρισμού πολυτελείας: Η ζήτηση για τουρισμό πολυτελείας αυξάνεται ραγδαία, ειδικά στην Ασία. Αλλά οι ταξιδιώτες πολυτελείας δεν είναι μια ομοιογενής ομάδα. Οι προτιμήσεις τους ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, την εθνικότητα και τον πλούτο.

Μετριασμός του συνωστισμού: Οι προορισμοί πρέπει να προετοιμαστούν για να χειριστούν μεγάλες τουριστικές ροές. Ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η επένδυση σε στρατηγικές μετριασμού είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σύμφωνα με σημείωμα του γραφείου ΟΕΥ Μιλάνου, ο υπερτουρισμός αποτελεί μια σοβαρή πρόκληση για τις πιο πολυσύχναστες πόλεις και είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν στρατηγικές μετριασμού για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι, η Βενετία έχει επίσης υιοθετήσει ένα σύστημα περιορισμένης πρόσβασης για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού. Οι ημερήσιοι τουρίστες, οι οποίοι δεν διανυκτερεύουν, πρέπει να κάνουν κράτηση και να πληρώσουν εισιτήριο εισόδου για να επισκεφθούν την πόλη σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.

Έτος Ρεκόρ για τον τουρισμό στο Βένετο το 2024

Το 2023 ήταν μια πολύ επιτυχημένη χρονιά για τον τουρισμό στο Βένετο, με 21 εκατομμύρια αφίξεις και 71,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις συνολικά. Οι αριθμοί αυτοί αναμένεται να ξεπεραστούν το 2024, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς. Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου του 2024, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 12% και οι διανυκτερεύσεις κατά 12,6%, φθάνοντας τις 2.968.562 αφίξεις και 7.394.995 διανυκτερεύσεις. Στο Ανατολικό Βένετο καταγράφηκαν 1.891.138 αφίξεις (+20,5%) και 4.400.245 διανυκτερεύσεις (+11,5%), ξεπερνώντας ακόμη και τα νούμερα του 2019.
Συνολικά, το 2023 υπήρχαν 13,6 εκατομμύρια αφίξεις και 46,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις μόνο στο Ανατολικό Βένετο. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση στις αφίξεις στις πόλεις της τέχνης (+22,7%) και στα βουνά (+15,3%).
Για το 2024, οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα θετικές με αναμενόμενες 65,8 εκατομμύρια αφίξεις (+2,1%) και 266,1 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις (+1,1%). Αναμένεται αύξηση του τουρισμού από χώρες όπως η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία, καθώς και από τις ήδη εδραιωμένες αγορές των ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας και Αυστρίας. Η εισαγωγή του εισιτηρίου εισόδου στη Βενετία δεν είχε αρνητικό αντίκτυπο στην τουριστική κίνηση, με τη μέση πληρότητα των δωματίων να παραμένει πάνω από το 63% από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2024.
Επιπλέον, η τουριστική επιχειρηματικότητα ενισχύεται με σημαντικές επενδύσεις που αυξάνουν την ποιότητα της προσφοράς, σημειώνοντας αύξηση του μέσου όρου εσόδων ανά δωμάτιο κατά 16%. Ο Salvatore Pisani, Πρόεδρος της Ομάδας Τουρισμού και Πολιτισμού της Confindustria Veneto Est, υπογραμμίζει ότι η Βενετία παραμένει ένας σημαντικός πόλος έλξης επισκεπτών, ενώ η εισαγωγή του Εθνικού Ενδεικτικού Κώδικα (CIN)1 αναμένεται να ρυθμίσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και να προστατεύσει την πόλη από αθέμιτο ανταγωνισμό.