Βιολογικά προϊόντα: Πώς δρούσε το κύκλωμα με τα «μαϊμού» πιστοποιητικά και τις παράνομες επιδοτήσεις

Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ φέρνοντας στην επιφάνεια το πάρτι της διασπάθισης του δημόσιου χρήματος, που έχει στηθεί τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο με τις άμεσες ενισχύσεις αγροτών και κτηνοτρόφων, αλλά και με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης της βιολογικής κτηνοτροφίας και της βιολογικής γεωργίας.

Σύμφωνα με όσα αποκαλύπτονται, πρόκειται για ένα σύνθετο, ευρύ και βαθύ κύκλωμα απάτης σε επιδοτήσεις βιολογικής κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας στην Ελλάδα, με καταγγελίες ότι οι παρανομίες αυτές είναι μεγαλύτερες ακόμα και από το σίριαλ των βοσκοτόπων.

Δύο εταιρείες (συνολικά λειτουργούν σε όλη τη χώρα 18 εταιρείες πιστοποίησης) εντοπίστηκαν να εκδίδουν πιστοποιητικά σε αγρότες και κτηνοτρόφους, οι οποίοι υποτίθεται ότι παράγουν προϊόντα με βιολογικές μεθόδους, σε ασυνήθιστο όμως ρυθμό τόσο σε ταχύτητα όσο και σε αριθμό

Σε αυτό φέρεται να εμπλέκονται εκτός από τους «μαϊμού» παραγωγούς, Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) αλλά και φορείς πιστοποίησης, οι οποίοι προμήθευαν τους «πελάτες» τους χωρίς επιτόπιο έλεγχο ψευδή πιστοποιητικά και μάλιστα με «χοντρές» προμήθειες, οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες έφταναν έως 10% επί των επιδοτήσεων.

Η «κομπίνα» που στήθηκε με τα βιολογικά μελίσσια και κτηνοτροφία φαίνεται να αγγίζει έως και τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις περίπου 5.000 «δικαιούχοι» αποχωρούν μαζικά από τα προγράμματα φοβούμενοι ελέγχους και ποινικές διώξεις.

Χιλιάδες ψευδή πιστοποιητικά

Αυτή ακριβώς η πτυχή του σκανδάλου με τη βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία ήταν και η αφορμή που κινητοποίησε τις αρχές, οι οποίες μετά από καταγγελίες, στο πλαίσιο ελέγχου που διενήργησε το ΕΣΥΔ σε φορείς πιστοποίησης βιοκαλλιεργητών και κτηνοτρόφων, εντόπισε – έως τώρα – δύο εταιρείες, μία στην Κρήτη και μία στην Αθήνα.

Οι δύο αυτές εταιρείες (συνολικά λειτουργούν σε όλη τη χώρα 18 εταιρείες πιστοποίησης) εντοπίστηκαν να εκδίδουν πιστοποιητικά σε αγρότες και κτηνοτρόφους, οι οποίοι υποτίθεται ότι παράγουν προϊόντα με βιολογικές μεθόδους, σε ασυνήθιστο όμως ρυθμό τόσο σε ταχύτητα όσο και σε αριθμό.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, εντοπίστηκαν περίπου 3.500 πιστοποιητικά που εκδόθηκαν copy paste, χωρίς να έχουν γίνει οι προβλεπόμενοι έλεγχοι στις εκμεταλλεύσεις και στα προϊόντα, προκειμένου οι εν δυνάμει δικαιούχοι να βάλουν «χέρι» στο νέο πρόγραμμα.

Οι καταγγελίες και για τις δύο αυτές περιπτώσεις έχουν διαβιβαστεί από τον υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο, κατόπιν σχετικής ενημέρωσης που έλαβε από το ΕΣΥΔ, στον προϊστάμενο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας Αθηνών, τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών και τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ηρακλείου.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κρήτης, όπου φέρεται να δηλώθηκαν έως και 400.000 μελίσσια σε μια περιοχή με 100.000 κυψέλες

Οι «μαϊμού» δικαιούχοι

Μετά το σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια, το τελευταίο δίμηνο ήρθε στη δημοσιότητα και η απάτη με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και ειδικότερα το πρόγραμμα των βιολογικών.

Τι συνέβη; «Μαϊμού» – μελισσοκόμοι, με τη στήριξη παρόχων υπηρεσιών και φορέων πιστοποίησης, εκμεταλλεύτηκαν κενά της τελευταίας πρόσκλησης βιολογικής μελισσοκομίας (παρέμβαση Π3 – 70-1.6 του ΣΣ ΚΑΠ), ύψους 18.858.824 ευρώ (η οποία «κόπηκε» μετά τις αποκαλύψεις) και αλλοιώνοντας στοιχεία, υπέβαλαν ψευδείς δηλώσεις για τεράστιο αριθμό μελισσιών, διεκδικώντας επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ που προορίζονται για τους πραγματικούς μελισσοκόμους.

Μάλιστα, προκειμένου να εξασφαλίσουν και μεγαλύτερα ποσά δήλωναν ότι είχαν στην κατοχή τους αριθμό κυψελών (300 – 500 την κάθε μία) σαφώς αυξημένο, εκτοξεύοντας τον αιτούμενο προϋπολογισμό ακόμα και δέκα φορές επάνω, φτάνοντας σχεδόν τα 170 εκατ. ευρώ. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κρήτης, όπου φέρεται να δηλώθηκαν έως και 400.000 μελίσσια σε μια περιοχή με 100.000 κυψέλες.

Στις σοβαρές παρατυπίες που εντοπίστηκαν στα προγράμματα βιολογικής μελισσοκομίας και της βιολογικής κτηνοτροφίας με τις υπερβολικές δηλώσεις, και τις οποίες κατήγγειλε και η ΕΘΕΑΣ (στις 10 Ιουνίου 2025), φέρεται να εμπλέκονται και οι φορείς πιστοποίησης, οι οποίοι εξέδιδαν βεβαιώσεις χωρίς καν να έχουν επισκεφθεί τις εκμεταλλεύσεις και προχωρήσουν στους προβλεπόμενους ελέγχους.

«Υποτίθεται ότι ο πιστοποιητικός φορέας διενεργεί ελέγχους στις εκμεταλλεύσεις, βλέπει τιμολόγια, παραστατικά, το προϊόν και στη συνέχεια εκδίδει το πιστοποιητικό, το οποίο κατατίθεται στη συνέχεια για ένταξη στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Αυτό όπως φαίνεται δεν έγινε σε αυτές τις περιπτώσεις»

Ποιοι εξετάζονται;

«Όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο με τη βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία ξεκίνησαν και οι έλεγχοι σε όλους τους φορείς πιστοποίησης. Οι έλεγχοι αυτοί συνεχίζονται και διευρύνονται προκειμένου να κλειδώσουμε όλο το σύστημα που έχει αναπτυχθεί», επισημαίνουν στον ΟΤ πηγές από το ΥπΑΑΤ.

Πάντως όπως όλα δείχνουν στο κάδρο των ερευνών φαίνεται να μπαίνουν και άλλες εταιρείες καθώς και Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένονται να συνταχθούν οι «φάκελοι» για τους παραβάτες

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας που έχει διεξαχθεί έως τώρα, υπήρξαν αποκλίσεις στα πιστοποιητικά που εκδόθηκαν την περίοδο 2022, ’23 και ’24, όταν «έτρεξε» το προηγούμενο πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, στο οποίο για πρώτη φορά εντάχθηκε και ο τομέας της μελισσοκομίας.

Αυτό που εντοπίστηκε, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς που γνωρίζουν πώς λειτουργούσε το όλο σύστημα, ήταν ότι μετά την διαπίστευση που λάμβαναν από το ΕΣΥΔ οι φορείς πιστοποίησης, στη συνέχεια οι εταιρείες αυτές έβρισκαν «πελάτες» – παραγωγούς και τους εκδίδαν με χαμηλό κόστος πιστοποιητικά ότι παράγουν βιολογικά προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά στη συνέχεια έβγαιναν στην αγορά ως βιολογικά, τα οποία όμως δεν ήταν ελεγμένα.

«Υποτίθεται ότι ο πιστοποιητικός φορέας διενεργεί ελέγχους στις εκμεταλλεύσεις, βλέπει τιμολόγια, παραστατικά, το προϊόν και στη συνέχεια εκδίδει το πιστοποιητικό, το οποίο κατατίθεται στη συνέχεια για ένταξη στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Αυτό όπως φαίνεται δεν έγινε σε αυτές τις περιπτώσεις», λένε χαρακτηριστικά στον ΟΤ.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, υπήρξε περίπτωση εταιρείας, η οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ίδρυσή της, εξέδωσε χιλιάδες πιστοποιητικά, χωρίς να διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό, χωρίς να διενεργεί τους προβλεπόμενους ελέγχους και πάντα με χαμηλό κόστος.

«Όταν ένας φορέας παραπέμπεται στη δικαιοσύνη είναι δυνατόν να κάνει δεκτά το ΥπΑΑΤ δεκτά πιστοποιητικά και για τους υπόλοιπους παραγωγούς;», διερωτάται εκπρόσωπος του αγροτικού κόσμου

Τα ερωτηματικά

Βέβαια τα ερωτηματικά που δημιουργούνται είναι πολλά για το πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση με την χορήγηση αυτών των πιστοποιητικών σε «μαϊμού» παραγωγούς. «Όταν ένας φορέας παραπέμπεται στη δικαιοσύνη είναι δυνατόν να κάνει δεκτά το ΥπΑΑΤ δεκτά πιστοποιητικά και για τους υπόλοιπους παραγωγούς;», διερωτάται εκπρόσωπος του αγροτικού κόσμου.

Μάλιστα, το ίδιο πρόσωπο σημειώνει ότι σε χρονιά που ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν σε επιτήρηση υπό τον κ. Τσιάρα, πώς το κύκλωμα των πλαστών πιστοποιητικών οργίασε; «Το σύστημα των βιολογικών κατάρρευσε με πάταγο όχι από τα προϊόντα αλλά από τα χαρτιά πιστοποίησης, πού όπως φαίνεται το βασικό εργαλείο που χρησιμοποιούσαν οι εν λόγω φορείς δεν ήταν οι προβλεπόμενοι έλεγχοι αλλά το φωτοτυπικό μηχάνημα, που έβγαζε copy paste τα πιστοποιητικά».

Σαρωτικοί έλεγχοι

Στο μεταξύ σε εξέλιξη βρίσκεται, σύμφωνα με τον ΕΛΓΟ Δήμητρα και το ΥπΑΑΤ, οι έλεγχοι στον τομέα των βιολογικών προϊόντων σε όλους τους πιστοποιητικούς οργανισμούς, που έχουν διαπιστευθεί από το ΕΣΥΔ και έχουν πάρει έγκριση από το ΥπΑΑΤ, και στους πιστοποιημένους από αυτούς παραγωγούς.

Ειδικότερα, τα κλιμάκια έχουν σταλθεί σε όλους τους πιστοποιητικούς φορείς, οι οποίοι εμπλέκονται στις σχετικές καταγγελίες, ενώ όπου απαιτηθεί θα ζητηθεί η συνδρομή της Οικονομικής Αστυνομίας και υπηρεσιών της ΑΑΔΕ.

Επίσης, «παγώνουν» όλοι οι νέοι φάκελοι, που έχουν πάρει διαπίστευση από το ΕΣΥΔ και εκκρεμεί η έγκρισή τους στις υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ, ενώ αναμένεται να γίνει επανέλεγχος όλων των Πιστοποιητικών Φορέων από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.