Με το θερμόμετρο να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα και τα κύματα καύσωνα να είναι ολοένα και πιο συχνά, πιο θερμά και πιο παρατεταμένα στην Ευρώπη, το ενεργειακό σύστημα δοκιμάζεται, καθώς οι επιπτώσεις της ζέστης σε συνδυασμό με την ξηρασία επηρεάζουν την παραγωγή ενέργειας, τη μεταφορά και την αιχμή της ζήτησης.
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί θερμοκρασίες ρεκόρ, ειδικά στη νότια Ευρώπη και οι καύσωνες έρχονται όλο και πιο νωρίς μέσα στο έτος, γεγονός που υπογραμμίζει μια μετατόπιση στα εποχιακά καιρικά πρότυπα. Για παράδειγμα, τον Ιούλιο του 2024 σημειώθηκε το μεγαλύτερο σε διάρκεια κύμα καύσωνα που έχει καταγραφεί στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το 2025, οι πιο ακραίες θερμοκρασίες ξεκίνησαν στα μέσα Ιουνίου, με ένα κύμα καύσωνα μεταξύ 23 Ιουνίου και 3 Ιουλίου, όταν η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 7,5% σε ετήσια βάση
Το καλοκαίρι του 2024, η νοτιοανατολική Ευρώπη βίωσε επίσης ρεκόρ καταγράφοντας 23 τροπικές νύχτες, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο των οκτώ και το προηγούμενο ρεκόρ των 16, το 2012. Την ίδια χρονιά, το 37% της Ευρώπης είδε περισσότερες τροπικές νύχτες από τον μέσο όρο, ειδικά στη νοτιοανατολική περιοχή. Στη νότια Ελλάδα, ορισμένες περιοχές είδαν έως και 55 περισσότερες τροπικές νύχτες από τον μέσο όρο, μεγάλο μέρος της Ιταλίας έως και 50 περισσότερες, η δυτική Τουρκία έως και 40 περισσότερες και τμήματα της Κροατίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας έως και 35 περισσότερες.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα νοικοκυριά πρέπει να χρησιμοποιούν κλιματισμό τη νύχτα, κάτι που μπορεί επίσης να αυξήσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε μια περίοδο κατά την οποία δεν είναι διαθέσιμα τα ηλιακά πάνελ, στα οποία διαφορετικά θα μπορούσαν να βασιστούν κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου.
Καύσωνες και αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 2025
Όπως επισημαίνει το ceenergy.com σε περίπτωση καύσωνα, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 3,5-10,6% ή ακόμη και κατά 5-14,5% σε περίπτωση που το θερμόμετρο χτυπήσει κόκκινο.
Το 2025, οι πιο ακραίες θερμοκρασίες ξεκίνησαν στα μέσα Ιουνίου, με ένα κύμα καύσωνα μεταξύ 23 Ιουνίου και 3 Ιουλίου, όταν η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 7,5% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την Eurelectric.
Μεταξύ τελών Ιουνίου και αρχών Ιουλίου 2025, η ημερήσια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη αυξήθηκε έως και 14%, με αποτέλεσμα οι ημερήσιες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας να αυξηθούν δύο έως τρεις φορές, σύμφωνα με ανάλυση του ενεργειακού think tank Ember. Κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών ημερών, τα spreads τιμών ηλεκτρικής ενέργειας ξεπέρασαν τα 400 ευρώ/μεγαβατώρα (MWh) στη Γερμανία και τα 470 ευρώ/MWh στην Πολωνία.
Στην Ελλάδα , η κατανάλωση ενέργειας εκτοξεύτηκε σε επίπεδα ρεκόρ στις 25 Ιουλίου.
Στις 9 Ιουνίου, οι θερμοκρασίες στην Αλβανία έφτασαν τους 37,6 βαθμούς Κελσίου. Στις 26 Ιουνίου, η Κροατία κατέγραψε 38,2, η Σλοβενία 38,4, η Σερβία 40,7, η Βόρεια Μακεδονία 41,7 και η Τουρκία 39,5 βαθμούς. Ο υδράργυρος ανέβηκε στους 43,2 βαθμούς στην Ελλάδα στις 27 Ιουνίου. Στις 3 Ιουλίου, οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 41 βαθμούς Κελσίου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Στις 26 Ιουλίου, η Βουλγαρία κατέγραψε 43,5 βαθμούς, με τη Ρουμανία να ακολουθεί από κοντά με 41,3.
Οι τιμές της θερμοκρασίας αντικατοπτρίζονται στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στα περισσότερα μέρη, προκαλώντας αιχμές και ακόμη και νέα υψηλά σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα.
Τα ρεκόρ στη ζήτηση
Στη Σερβία , στις 26 Ιουνίου, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ήταν 98,5 γιγαβατώρες (GWh). Αυτό πλησίασε την κορύφωση του περασμένου έτους, η οποία ήταν 105,8 GWh και καταγράφηκε στις 17 Ιουλίου. Ωστόσο, από τα μέσα Ιουνίου έως τις 7 Ιουλίου, η ημερήσια κατανάλωση ήταν 15 έως 20% υψηλότερη σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Στην Ελλάδα , η κατανάλωση ενέργειας εκτοξεύτηκε σε επίπεδα ρεκόρ στις 25 Ιουλίου. Η ζήτηση κορυφώθηκε επίσης στα 10.798 μεγαβάτ (MW) την προηγούμενη ημέρα, 24 Ιουλίου, σηματοδοτώντας τα υψηλότερα ποσοστά που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής φέτος. Η μέση τιμή των χονδρικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για τις 25 Ιουλίου ξεπέρασε τα 142 ευρώ/MWh, σηματοδοτώντας την υψηλότερη τιμή από την αρχή του καλοκαιριού. Η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές της χώρας.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Τουρκία επλήγη επίσης από ακραία ζέστη. Στις 23 Ιουλίου, σημειώθηκε νέο εθνικό ρεκόρ , καθώς η μέγιστη στιγμιαία ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε τα 58.328 MW. Στις 24 Ιουλίου καταγράφηκε ιστορικό υψηλό στην ημερήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, που ανήλθε σε 1.228.869 MWh (ισοδύναμο με μέσο φορτίο περίπου 51.204 MW σε διάστημα 24 ωρών). Γύρω από αυτήν την περίοδο, τα θερμόμετρα κατέγραψαν 50 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένα μέρη της χώρας.
Η ξηρασία επηρεάζει πολλές περιοχές, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας
Στην Αλβανία, κατά τις πρώτες έξι ημέρες του Ιουλίου 2025, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 20% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο τον Ιούλιο του 2024. Εκτός από τις υψηλές θερμοκρασίες, η αυξημένη τουριστική δραστηριότητα συνέβαλε επίσης στην αύξηση. Την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου 2024, η ημερήσια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ήταν κατά μέσο όρο περίπου 18,6 εκατομμύρια κιλοβατώρες (kWh). Φέτος, για την ίδια περίοδο, ήταν κατά μέσο όρο 22,4 εκατομμύρια.
Η υδροηλεκτρική ενέργεια σε κίνδυνο
Εν τω μεταξύ, η ξηρασία επηρεάζει πολλές περιοχές, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας. Φέτος, η υδροηλεκτρική παραγωγή της Σερβίας ήταν περίπου 20% χαμηλότερη από ό,τι πέρυσι. Στη Σλοβενία , η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας τον Ιούνιο ήταν 40% χαμηλότερη σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Στην Κροατία , η κατάσταση ήταν παρόμοια, με την υδροηλεκτρική παραγωγή να είναι 23% χαμηλότερη από τον πολυετή μέσο όρο.
Ωστόσο, δεν κινδυνεύει μόνο η υδροηλεκτρική ενέργεια . Σύμφωνα με μια μελέτη , τα κύματα καύσωνα σχετίζονται με μείωση της παραγωγής αιολικής ενέργειας έως και 30,8%, με διακυμάνσεις ανάλογα με τη χώρα.
Μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ηλιακή ενέργεια μπορεί να επωφεληθεί από την άφθονη ηλιοφάνεια που συνοδεύει τα κύματα καύσωνα, αν και οι υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να μειώσουν την απόδοση των ηλιακών συλλεκτών. Επομένως, τα κύματα καύσωνα δεν ευνοούν απαραίτητα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάτι που θα μπορούσε να επιφέρει περαιτέρω αλλαγές στο ενεργειακό μείγμα. Η σημασία των εισαγωγών μπορεί επίσης να αυξηθεί, ειδικά επειδή η ζήτηση για ψύξη το καλοκαίρι δεν αυξάνεται τόσο πολύ στις βορειότερες περιοχές όσο στο νότο.
Το χάσμα Βορρά-Νότου
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι, παρόλο που η ετήσια ζήτηση ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη μειώνεται συνολικά λόγω των περιορισμένων αναγκών θέρμανσης που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται στη Νότια Ευρώπη λόγω της μεγάλης ζήτησης ψύξης. Συνεπώς, κατά τις περιόδους αιχμής, προκύπτουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Ευρώπης. Η αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να ισχύει ιδιαίτερα για την Ελλάδα και την Τουρκία.
Τα κύματα καύσωνα έχουν αυξανόμενο αντίκτυπο στη ζήτηση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων και των περιορισμών της τελευταίας. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στις νότιες περιοχές που συχνά αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε υποδομές και εφοδιασμό, καθώς και σε αναποτελεσματικά ενεργειακά συστήματα. Όλα αυτά υπογραμμίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα της ανάπτυξης υποδομών δικτύου και αυξάνουν τη σημασία των δυνατοτήτων αποθήκευσης.
Μετά τα κύματα καύσωνα, οι ενδιαφερόμενες χώρες μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο βελτιστοποίησης του μείγματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης είναι επίσης ζωτικής σημασίας.
