Υγεία: Πώς ένα συμπλήρωμα συνοψίζει την «επιστήμη» της πώλησης νεότητας

Η θρεπτική ουσία σπερμιδίνη πήρε το όνομά της από έρευνα του 17ου αιώνα για το σπέρμα, αλλά βρίσκεταιστο επίκεντρο μιας πολύ σύγχρονης μάχης σχετικά με τα προϊόντα υγείας που διαφημίζονται ότι έχουν αντιγηραντικές επιδράσεις.

Το μόριο, το οποίο παράγεται από τον οργανισμό και βρίσκεται στα τρόφιμα, έχει δημιουργήσει μια ακμάζουσα αγορά συμπληρωμάτων και διασημότητες που τα υποστηρίζουν, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι ειδικοί ζητούν περισσότερα στοιχεία για τα φερόμενα οφέλη του.

«Η σπερμιδίνη πιθανώς αφορά ολόκληρη την πρόκληση των συμπληρωμάτων, καθώς και οτιδήποτε άλλο», δήλωσε στους Financial Times ο Τζον Τρεγκόνινγκ, ανοσολόγος του Imperial College London.

«Ορισμένες προκλινικές μελέτες σε ζυμομύκητες και ζώα υποδηλώνουν ότι συμβάλλει στα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας και με κάποιον τρόπο επανεκκινεί τα γερασμένα ανοσοκύτταρα. Αλλά η μετάβαση από αυτό το σημείο μέχρι του σημείου να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα στον εξαιρετικά ποικιλόμορφο ανθρώπινο πληθυσμό είναι εξαιρετικά δύσκολη».

Πολυαμίνες: σημαντικές, αλλά μη κατανοητές

Η σπερμιδίνη ανήκει σε μια κατηγορία χημικών ουσιών που ονομάζονται πολυαμίνες και έχουν σημαντικούς αλλά όχι πλήρως κατανοητούς βιολογικούς ρόλους, καθώς και μερικές φορές αποκρουστικές ονομασίες.

Σε αυτές περιλαμβάνονται η πουτρεσκίνη και η καδαβερίνη, οι οποίες ευθύνονται για την έντονη μυρωδιά της σάρκας που σαπίζει. Οι πολυαμίνες πιστεύεται ότι βοηθούν στην προώθηση της παραγωγής πρωτεϊνών, στη ρύθμιση των κυτταρικών χημικών οδών και στην καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων.

Μόριο σπερμιδίνης

Αυτές οι ευρείες πιθανές επιδράσεις έχουν προσελκύσει ερευνητές μακροζωίας. Μελέτες έχουν υποδείξει ότι η σπερμιδίνη θα μπορούσε να ενισχύσει την αυτοφαγία – την καταστροφή και την ανακύκλωση δυσλειτουργικών κυττάρων – και να παρατείνει τη διάρκεια ζωής σε ζυμομύκητες, σκώληκες, μύγες και ποντίκια. Στα ποντίκια, φαίνεται να βοηθά στη μείωση της γήρανσης, ή της φθοράς που σχετίζεται με την ηλικία, σε κρίσιμα ανοσοποιητικά κύτταρα.

Αυτά τα ευρήματα, με τη σειρά τους, έχουν προσελκύσει μια σειρά από εταιρείες που πωλούν τώρα σπερμιδίνη ως συμπλήρωμα. Οι υψηλού προφίλ υποστηρικτές της θρεπτικής ουσίας περιλαμβάνουν την Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα μικτών πολεμικών τεχνών Μιέσα Τέιτ και τη Βρετανίδα μαθηματικό και παρουσιάστρια Κάρολ Βόρντερμαν.

Η Blueprint, η επιχείρηση μακροζωίας που ίδρυσε ο Αμερικανός επιχειρηματίας τεχνολογίας και σταυροφόρος κατά της γήρανσης Μπράιαν Τζόνσον, την περιλαμβάνει ως συστατικό σε συμπληρώματα που ισχυρίζονται ότι δίνουν «στο σώμα σας ό,τι χρειάζεται για να γεράσει καλύτερα».

Η αγορά συμπληρωμάτων όπως η σπερμιδίνη έχει ενισχυθεί από τις τάσεις υγείας και την προθυμία των ανθρώπων να ξοδέψουν το διαθέσιμο εισόδημά τους σε αυτά. Οι εκτιμήσεις για το παγκόσμιο μέγεθος της αγοράς «διατροφικών συμπλρωμάτων» ποικίλλουν σημαντικά, αλλά οι περισσότεροι την τοποθετούν στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ή και περισσότερο ετησίως.

Κάποιοι υπερβάλλουν

Ορισμένοι πωλητές σπερμιδίνης ισχυρίζονται περισσότερα σχετικά με το συμπλήρωμα. Η Zenement, μια εταιρεία με έδρα τη Βαρκελώνη, λέει ότι είναι «γνωστή για τον εξέχοντα ρόλο της στη διαδικασία αντιγήρανσης». Άλλες, όπως η Kiki Health, δεν ισχυρίζονται ρητά ότι έχουν αντιγηραντική δράση.

Η Λέσλι Κένι, ιδρύτρια της βρετανικής εταιρείας πώλησης συμπληρωμάτων Oxford Healthspan, επισήμανε μια μελέτη του 2012 που έδειξε ότι άτομα άνω των 90 ετών που ήταν σε καλή υγεία είχαν επίπεδα σπερμιδίνης παρόμοια με εκείνα που ήταν 40 ετών ή νεότερα. Η έρευνα ήταν σε μικρή κλίμακα (μόνο 78 άτομα), και οι επιστήμονες σημείωσαν ότι θα χρειαζόταν περισσότερη δουλειά για να διαπιστωθούν οι συνδέσεις μεταξύ των επιπέδων πολυαμινών και της παρατεταμένης διάρκειας ζωής.

Η Κένι φροντίζει να προτείνει τα τρόφιμα ως τον κύριο τρόπο για να λάβει κανείς επαρκή σπερμιδίνη, αλλά υποστηρίζει ότι καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα μας μπορεί να χρειάζεται επιπλέον βοήθεια.

«Αυτό είναι πάντα το πρώτο μου μήνυμα: αλλάξτε τη διατροφή σας», είπε στους FT η Κένι, η οποία νωρίτερα στην καριέρα της διηύθυνε μια διαδικτυακή εταιρεία εύρεσης συντρόφων. «Αλλά αν για κάποιο λόγο δεν μπορείτε, ορίστε ένα συμπλήρωμα που προέρχεται επίσης από τρόφιμα, είναι ασφαλές και υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι αυτό λειτουργεί».

Ο Ντέιβιντ Κλάνσι, λέκτορας βιογεροντολογίας – της επιστήμης της γήρανσης – στο Πανεπιστήμιο του Lancaster, δήλωσε ότι η έρευνα διαπίστωσε ότι η σπερμιδίνη παρέτεινε τη μέση διάρκεια ζωής των ποντικών κατά περίπου 10%, καθώς και βελτίωσε άλλα μέτρα υγείας. Αυτά περιελάμβαναν βελτιωμένη λειτουργία του καρδιακού μυός και δείκτες φλεγμονής.

Ωστόσο, δεν έχουν διεξαχθεί μακροπρόθεσμες μελέτες που να συγκρίνουν άτομα που λαμβάνουν σπερμιδίνη με μια ομάδα ελέγχου που δεν την παίρνει, σημείωσε.

Ενώ υπάρχουν «ελπιδοφόρα σημάδια» από την έρευνα για τη σπερμιδίνη, δεν υπάρχει ακόμη τίποτα οριστικό που να υποδηλώνει ότι η αυξημένη πρόσληψη μπορεί να βελτιώσει την ανθρώπινη υγεία και να παρατείνει τη ζωή.